1623515475

Po drugie, o strukturze organizacyjnej aparatu państwa, systemie partyjnym oraz normach prawnych i kulturowych, które określają funkcjonowanie systemu politycznego. To przedmiot badania rdzennej do tej pory subdyscypliny politologicznej - ustrojoznawstwa. Rozrosło się ono współcześnie w gęstą sieć jeszcze węższych specjalności, ograniczających swoje zainteresowania do poszczególnych elementów systemu politycznego, w tympartii politycznych, grup interesu, ogniw władzy lokalnej, a także samorządu, administracji rządowej, wojska i policji, konstytucji, itp.

Po trzecie, o formach kultury (świadomości) ludzi uczestniczących w polityce. Będą to więc ideologie, deklarowane opcje programowe partii, opinia publiczna, świadomość narodowa, historyczna, klasowa, stereotypy, mity rozpowszechnione w danym społeczeństwie. To z kolei wchodzi w zakres zainteresowań badaczy kultury politycznej i opinii publicznej, socjologii wyborczej, psychologii polityki, w aspekcie historycznym zaś - historii myśli politycznej.

Po czwarte, o wartościach i normach życia politycznego, czym zajmuje się filozofia polityki. Na tym poziomie toczą się spory między zwolennikami klasycznego liberalizmu i libertarianizmu a rzecznikami liberalizmu socjalnego czy demokratycznego, a także nurtem solidarnościowo-kolektywistycznym. Chodzi tu, m.in., o ustalenie - na gruncie argumentacji etycznej i aksjologicznej - katalogu dóbr pierwotnych, analizę związków między sprawiedliwością społeczną a efektywnością gospodarczą czy też wskazanie dopuszczalnych działań państwa w dziedzinie redystrybucji dóbr i dostarczania usług publicznych, zwłaszcza ubezpieczenia społecznego. To żywy przez dziesięciolecia spór o państwo minimalne versus państwo socjalne, opiekuńcze czy państwo dobrobytu (F. von Hayek, M. Friedman, J. M. Buchanan, R. Nozick -J. Rawls, A. Sen, A. Walicki). Przedmiotem niekonkluzywnych debat były także podstawy normatywne demokracji właścicielskiej, sposób rozumienia wolności, równości (praw osobistych i politycznych), sprawiedliwości (podstawowe prawa ekonomiczne i socjalne, dopuszczalny zakres nierówności dochodów i nierówności majątkowej, dopuszczalny zakres relatywnego ubóstwa