2191137939

Starożytność 1 frednlawieae

L Pojęcie, okray i działy filozofii

Filozofia jako swoisty styl bycia ezłewieki powstała w Grecji, Pozostaje ttó fenomenem, który w analiach porównawczych kultur nie znajduje swojego odpowiednika, Władnie filozofia jako fimna zadumy nad raczywistością legia u podstaw cywiliaeji aehodniej, jako fimdatnrka malenia racjonalnego. Jak zauwiża Gievani Keale to włiśnie Grecy stworzyli coś nowego, -dali kulturze eaL czego ona wcześnie nie posiadała" coś o takiej sile, źe wefrl«ńc gmiwniłw Barwę ki]1łi]rę^Ł Motywem tego nowego podejścia człowieka do świata i siebie samego zdaniem najwybitniejszych filoasfifiw jakich wydała Grecja było stało się zdziwienie; Hrriw zaś szczególne dla filozi& jat owo doznanie; zdziwienie nie ma bowiem innego pocątku fileasfii jak ten" {Platon, Tsjtet, 155 d}; „Bowiem z powodu adziwienia ludzie i teriz, i na początku aacaęli filozofowić" (Arystoteles, Metafizyka, A 2, 982 12 nn).

Przechodząc do odpowiedzi na pytanie „czym jest filozofia?" od razu podjęlibyśmy „najbardziej fimdamentalną kwstię filoaoficznę"^{1 2}. Dlatego, by nie saafbwaó wielkim słowami nie popadać w skrajności pozwolimy, aby odpowiedź na to pytanie pojawiła się w nasaej świadomości stopniowo i W ramach nasaego indywidualnego doświadczenia filozoficznego, Bogpctwo filozofii polega nie tylko na wielości jej stylów i sposobów jej uprawiania, ale również na nie podatności jej qjęcia w sztywnych formułach, Choó wielokrotnie opasano, iż dotychcasowa filoafia skończyłi się, czy legła w gruach (Sokrates, Dacarta, Eume, Kant; Marks, Eusserl, Dewey, Wittgenstein} filozofia wciąż trwa. Na pewno dokonalibyśmy zmwężenia istoty fileasfii zgadzając się na definicję filozofii jakie wprowadzili Camap - filozofia to logika nauki, Heideggera pojmującego filoafięjako _odnowiedniośó do istoty bycia". O wiele bspieczniej ae poastaj ą definicje, które mówię o filozofii jako próbie zrozumienia świata. cscv Jadaniu piemazych przyczyn i nąj wyższych zaaad ymwniiłTway (Tmi^iim Maritain)³*

Na obecnym etapsie o wiele iEtotmiejsa może okaaó się kwstia celowości podejmowanego trudu studiów historii filozofii. Możemy odwełaó się do standardów wykształcenia ogólnego, w którym filoafia pozwoli nam spojraó na świat bardaęj krytycznie, sceptycznie ale i bardziej konstruktywnie. Może dzięki jej znajomości wyzwolić się z trwania w stereotypach i obiegpwych opiniach, Nywiźnięjsa, by kontakt z tym li cym ponad XXV W, tworem ludzkiego geniusu mobdliawał nas do samodzielnego myślenia i stanowił zachętę do włęcania się w dzieło pramiany nas samych i otaczającego nas świata, W ten sposób nie damy uwikłać się w jałowe spory czy tiż nie będziemy TwęwiFTiTiilfłTTi^ którzy zm u aren i asstaliśmy do sięgpnia do nikomu nie poUiebnych kwntii, lecz w ich perspektywie zobaczymy nasa teraz o wiele wyraźniej, >fesze zadanie niejat tak bardzo skomplikowane, gdyż zajmując się historią filoafii nie będziemy zajmować się nią od strony technicznej, a więc nie będziemy badać w jaki sposób, za pomącą jakich metod i formalizmów jej twórcy uprawomocniali swoje stwierdania. Zapoznanie się z tym warsztatem filoasficznym będzie miało miejsce w czasie wykładów nps, logiki, metafizyki czy teorii poznania. Dla nas istotnym poastaje zapoznanie się zarówno z twierdzeniami poszczególnych myślicieli, jak i kontekstem historyczno-społecznym w jakim tworzyli.

1

1

Air. Q. Rola, HlMuria fllmfli stasłytaj, t, 1, H.W KUL, Lublin 1994,55,

2

³ K, Nialną Wpowadama do abinfli, Ksąikai Windza, Wasim 19SS, 6,

3

Ak.NUioi, 11.