1. Zasady formułowania strategii podatkowych osób prawnych
w krajach prowadzonej działalności lub w krajach, które mają być wykorzystane wbudowanej strategii podatkowej. Dla rachunku podatkowego przedsiębiorstwa dokonywanego w celu optymalizacji opodatkowania z wykorzystaniem strategii podatkowych znaczenie ma efektywna stopa opodatkowania oraz poziom różnicy między nominalną a realną stawką podatkową. Efektywna stawka podatkowa, miara efektywności podatkowej przedsiębiorstwa, to stosunek rzeczywiście zapłaconego podatku do osiągniętego zysku brutto. W przypadku, gdy efektywna stawka podatkowa jest wyższa niż nominalna stawka podatkowa, przedsiębiorstwo powinno podjąć działania związane z poszukiwaniem obszarów optymalizacji podatkowej. W przypadku, gdy stawka efektywna opodatkowania jest równa nominalnej stawce opodatkowania lub jest od niej niższa, przedsiębiorstwo działa efektywnie pod względem podatkowym. Taka sytuacja oznacza, iż podatnik podjął działania zmierzające do zredukowania obciążeń podatkowych w granicach obowiązującego prawa [zob. Grzymała, 2007, s. 15-20]. Miara ta jest szczególnie użyteczna na potrzeby formułowania strategii podatkowych przedsiębiorstw, ponieważ z jej wykorzystaniem przedsiębiorstwo może zbadać efektywność wdrożonej strategii podatkowej, jaką jest obniżenie się efektywnej stawki opodatkowania poniżej nominalnej. Dokonując porównania nominalnej i efektywnej stawki opodatkowania, przedsiębiorstwo może również określić zasadność wdrożenia strategii podatkowej. Jeżeli różnica między nominalną a efektywną stawką opodatkowania jest niska, przedsiębiorstwo może zaniechać działań związanych z wdrożeniem strategii podatkowej, gdyż będzie się to zawsze wiązało z zaangażowaniem dodatkowych środków ekonomicznych. Przedsiębiorstwo będzie więc ponosić koszty zatrudnienia wykwalifikowanej kadry zarządzającej oraz koszty działań o charakterze strategicznym.
Wykorzystując różnice między nominalną a realną stawką opodatkowania, przedsiębiorstwo określa istotność danej strategii podatkowej przed jej realizacją, co pozwala na podjęcie decyzji dotyczącej okresów przyszłych. Nie dotyczy to przedsiębiorstw działających w różnych systemach podatkowych i jednocześnie powiązanych kapitałowo. Efektywność strategii podatkowej w obrębie jednostki działającej w danym systemie podatkowym nie oznacza efektywności podatkowej w ramach grupy, do której dana jednostka należy. Stąd miara ta może być wykorzystywana przez przedsiębiorstwa działające wyłącznie w obrębie jednego systemu podatkowego.
Przedsiębiorstwo zamierzające rozpocząć formułowanie strategii podatkowych w wymiarze międzynarodowym powinno wykorzystywać miernik określający zakres ingerencji finansów publicznych w PKB, czyli poziom dochodów i wydatków publicznych w relacji do PKB. Zaletą zastosowania tej miary fiskali-
19