plik


Przychody i koszty w ksigach rachunkowych Wstp Podstawowym aktem prawnym, na ktrym oparto wyja[nienia zawarte w niniejszej publikacji, jest ustawa z dnia 29 wrze[nia 1994 r. o rachunkowo[ci (Dz. U. z 2002 r. nr 76, poz. 694, ostatnia zmiana w Dz. U. z 2006 r. nr 208, poz. 1540), zwana dalej ustaw o rachunkowo[ci lub UoR. W niniejszym opracowaniu przychody i koszty pogrupowano w ten sposb, \e przychodom z okre[lonego tytuBu s bezpo[rednio przyporzdkowane koszty ich uzyskania. UBatwia to sporzdzenie rachunku zyskw i strat w wersji kalkulacyjnej. W [wietle przepisw ustawy o rachunkowo[ci, przez przychody i zyski rozumie si uprawdopodobnione powstanie w okresie sprawozdawczym korzy[ci ekonomicznych, o wiarygodnie okre[lonej warto[ci, w formie zwikszenia warto[ci aktyww, albo zmniejszenia warto[ci zobowizaD, ktre doprowadz do wzrostu kapitaBu wBasnego lub zmniejszenia jego niedoboru w inny sposb ni\ wniesienie [rodkw przez udziaBowcw lub wBa[cicieli (art. 3 ust. 1 pkt 30 UoR). Z kolei przez koszty i straty rozumie si uprawdopodobnione zmniejszenia w okresie sprawozdawczym korzy[ci ekonomicznych, o wiarygodnie okre[lonej warto[ci, w formie zmniejszenia warto[ci aktyww, albo zwikszenia warto[ci zobowizaD i rezerw, ktre doprowadz do zmniejszenia kapitaBu wBasnego lub zwikszenia jego niedoboru w inny sposb ni\ wycofanie [rodkw przez udziaBowcw lub wBa[cicieli (art. 3 ust. 1 pkt 31 UoR). Ustawa o rachunkowo[ci nie definiuje w sposb bezpo[redni przychodw i kosztw finansowych. Tre[ (zakres) tych poj wynika po[rednio z definicji wyniku operacji finansowych, zawartej w art. 42 ust. 3 ustawy o rachunkowo[ci. I tak, przychody z tytuBu dywidend (udziaBw w zyskach), odsetek, zyskw ze zbycia inwestycji, aktualizacji warto[ci inwestycji, nadwy\ki dodatnich r\nic kursowych nad ujemnymi, wykazuje si jako przychody finansowe. Z kolei koszty w szczeglno[ci z tytuBu odsetek, strat ze zbycia inwestycji, aktualizacji warto[ci inwestycji, nadwy\ki ujemnych r\nic kursowych nad dodatnimi, z wyjtkiem odsetek, prowizji, dodatnich i ujemnych r\nic kursowych, o ktrych mowa w art. 28 ust. 4 i ust. 8 pkt 2 UoR, wykazuje si jako koszty finansowe. PozostaBe koszty i przychody operacyjne - zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 32 UoR - to koszty i przychody zwizane po[rednio z dziaBalno[ci operacyjn jednostki, a w szczeglno[ci koszty i przychody zwizane: " z dziaBalno[ci socjaln, " ze zbyciem [rodkw trwaBych, [rodkw trwaBych w budowie, warto[ci niematerialnych i prawnych, a tak\e z utrzymywaniem i zbyciem nieruchomo[ci oraz warto[ci niematerialnych i prawnych, zaliczanych do inwestycji, " z odpisaniem nale\no[ci i zobowizaD przedawnionych, umorzonych, nie[cigalnych, z wyjtkiem nale\no[ci i zobowizaD o charakterze publicznoprawnym nieobci\ajcych kosztw, " z utworzeniem i rozwizaniem rezerw, z wyjtkiem rezerw zwizanych z operacjami finansowymi, " z odpisami aktualizujcymi warto[ aktyww i ich korektami, z wyjtkiem odpisw obci\ajcych koszty wytworzenia sprzedanych produktw lub sprzedanych towarw, koszty sprzeda\y lub koszty finansowe, " z odszkodowaniami, karami i grzywnami, " z przekazaniem lub otrzymaniem nieodpBatnie, w tym w drodze darowizny aktyww, w tym tak\e [rodkw pieni\nych na inne cele ni\ nabycie lub wytworzenie [rodkw trwaBych, [rodkw trwaBych w budowie albo warto[ci niematerialnych i prawnych. Natomiast straty i zyski nadzwyczajne to straty i zyski powstajce na skutek zdarzeD trudnych do przewidzenia, poza dziaBalno[ci operacyjn jednostki i niezwizane z oglnym ryzykiem jej prowadzenia (art. 3 ust. 1 pkt 33 UoR). Przychody w [wietle ustawy o rachunkowo[ci Przychodami w jednostkach prowadzcych dziaBalno[ gospodarcz (produkcyjn, handlow, usBugow, budowlan) s wyra\one w rzeczywistych cenach sprzeda\y kwoty nale\ne z tytuBu sprzeda\y produktw, towarw i materiaBw, z uwzgldnieniem dotacji, opustw, rabatw i innych zwikszeD lub zmniejszeD, bez podatku od towarw i usBug. Za cen (warto[) sprzeda\y netto skBadnika aktyww przyjmuje si mo\liw do uzyskania na dzieD bilansowy cen jego sprzeda\y, bez podatku od towarw i usBug i podatku akcyzowego, pomniejszon o rabaty, opusty i inne podobne zmniejszenia oraz koszty zwizane z przystosowaniem skBadnika aktyww do sprzeda\y i dokonaniem tej sprzeda\y, a powikszon o nale\n dotacj przedmiotow. Je\eli nie jest mo\liwe ustalenie ceny sprzeda\y netto danego skBadnika aktyww, nale\y w inny sposb okre[li jego warto[ godziw na dzieD bilansowy. Je\eli nie jest mo\liwe ustalenie ceny sprzeda\y netto danego skBadnika aktyww, nale\y w inny sposb okre[li jego warto[ godziw na dzieD bilansowy. W przypadku gdy pBatno[ dokonywana jest w formie [rodkw pieni\nych lub ich ekwiwalentw, kwota przychodw rwna si kwocie otrzymanych lub nale\nych [rodkw pieni\nych. Je\eli taka pBatno[ jest odroczona w czasie, mo\e si zdarzy, \e warto[ godziwa zapBaty jest ni\sza ani\eli nominalna warto[ [rodkw pieni\nych lub ich ekwiwalentw otrzymanych lub nale\nych. W sytuacji gdy transakcja nosi rwnie\ znamiona transakcji polegajcej na finansowaniu odbiorcy, przyszBe wpBywy nale\y zdyskontowa wykorzystujc przy tym tak zwan kalkulacyjn stop procentow. Wyznacza si j na poziomie: " dominujcej stopy procentowej stosowanej do podobnego instrumentu finansowego wyemitowanego przez wystawc posiadajcego podobn wiarygodno[ kredytow lub " stopy procentowej dyskontujcej warto[ nominaln warto[ instrumentu finansowego do bie\cej, gotwkowej ceny sprzeda\y towarw lub usBug. W takim przypadku r\nic pomidzy warto[ci godziw i nominaln warto[ci zapBaty ujmuje si jako przychody z tytuBu odsetek. Natomiast je[li towary lub usBugi wymieniane s na inne towary lub usBugi o podobnym rodzaju i warto[ci, wymiany takiej nie traktuje si jako transakcji powodujcej powstanie przychodw. Przychodami s jednak\e transakcje wymiany towarw lub usBug na towary lub usBugi o odmiennym charakterze. W takiej sytuacji warto[ przychodw jest ustalana na poziomie warto[ci godziwej otrzymanych towarw lub usBug skorygowanej o kwot otrzymanych [rodkw pieni\nych lub ekwiwalentw [rodkw pieni\nych. Mo\e si jednak zdarzy, \e z r\nych przyczyn nie jest mo\liwe ustalenie warto[ci godziwej towarw otrzymanych. W takiej sytuacji warto[ przychodw ustala si na poziomie warto[ci godziwej towarw i usBug przekazanych, skorygowanej o otrzyman kwot [rodkw pieni\nych lub ekwiwalentw [rodkw pieni\nych. Ustawa o rachunkowo[ci nie wskazuje wprost, w jaki sposb nale\y rozpoznawa przychody przy pBatno[ciach odroczonych czy transakcjach wymiany (tzw. dostawach barterowych). Jednak\e sposobu postpowania mo\na doszukiwa si w innych artykuBach. I tak, przy stosowaniu odroczonych terminw pBatno[ci mo\na odwoBa si do art. 28 ust. 1 pkt 7 ustawy o rachunkowo[ci, w ktrym mwi si, \e nale\no[ci (a wic i przychody) wycenia si w kwocie wymaganej zapBaty, z zachowaniem ostro\no[ci. Jednocze[nie nale\y pamita o tym, \e zgodnie z rozporzdzeniem Ministra Finansw z dnia 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegBowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentw finansowych (Dz. U. nr 149, poz. 1674, ost. zm. w Dz. U. z 2005 r. nr 256, poz. 2146), udzielone po\yczki i nale\no[ci wBasne, z wyjtkiem zaliczonych do przeznaczonych do obrotu, wycenia si w wysoko[ci skorygowanej ceny nabycia oszacowanej za pomoc efektywnej stopy procentowej. W ustawie o rachunkowo[ci nie wskazuje si rwnie\, w jaki sposb nale\y wycenia przychody ze sprzeda\y w sytuacji, gdy nastpuje wymiana jednego produktu czy towaru na inne. W praktyce najcz[ciej mo\na si spotka z oszacowaniem warto[ci godziwej dbr otrzymanych. Przychody ze sprzeda\y produktw, towarw i materiaBw Do ewidencji przychodw ze sprzeda\y w kraju i za granic (dostawy wewntrzwsplnotowe, eksport) wytworzonych przez jednostk produktw (wyrobw gotowych, pBfabrykatw, usBug) sBu\y konto 70-0 "Sprzeda\ produktw". Przychody ze sprzeda\y netto wyceniane s w wysoko[ci cen sprzeda\y skorygowanych o udzielone rabaty, bonifikaty, opusty i skonta - bez nale\nego podatku od towarw i usBug. Do przychodw ze sprzeda\y produktw nie zalicza si: " nale\nego podatku od towarw i usBug, " otrzymanych przed wykonaniem usBug lub dostawy wyrobw gotowych i pBproduktw przedpBat i zaliczek, ktre do momentu uznania za przychody, ujmuje si na koncie 84 jako rozliczenia midzyokresowe przychodw, " przekazania wyrobw gotowych z wBasnych zakBadw wytwarzajcych te produkty do wBasnych placwek handlu detalicznego, magazynw hurtowych i zakBadw gastronomicznych, " zu\ycia produktw w postaci wyrobw gotowych i pBfabrykatw oraz [wiadczenia usBug na potrzeby wBasnej dziaBalno[ci statutowej - gospodarczej, socjalnej i budowy [rodkw trwaBych. Do ewidencji przychodw ze sprzeda\y towarw w placwkach handlu detalicznego i hurtowego, w zakBadach gastronomicznych oraz artykuBw bdcych przedmiotem skupu przeznaczone jest konto 73-0 "Sprzeda\ towarw". Na koncie 73-0 ujmuje si przychody ze sprzeda\y towarw w warto[ci netto, tj. pomniejszone o VAT nale\ny i udzielone w momencie sprzeda\y rabaty, opusty lub bonifikaty. W jednostkach dokonujcych sprzeda\y detalicznej, bdcych podatnikami podatku VAT, a niezobowizanych do prowadzenia ewidencji sprzeda\y za po[rednictwem kas rejestrujcych, wstpnie przychody ujmuje si w warto[ci brutto (tj. po stronie Ma konta 73-0 ksiguje si caBy utarg), a nastpnie ustalony wskaznikowo VAT nale\ny, zawarty w tych utargach, ksiguje si: Wn konto 73-0, Ma konto 22. Do przychodw ze sprzeda\y towarw nie zalicza si tzw. dostaw wewntrznych, a mianowicie: " przesuni towarw z wBasnego magazynu hurtowego do wBasnych placwek handlu detalicznego i wBasnych zakBadw gastronomicznych, " przekazania towarw z przeznaczeniem do zu\ycia na potrzeby wBasnej dziaBalno[ci operacyjnej (podstawowej, pomocniczej i zarzdu), " przekazania towarw z przeznaczeniem do budowy i ulepszenia [rodkw trwaBych. Do przychodw ze sprzeda\y towarw nie zalicza si rwnie\ otrzymanych przed wydaniem towarw zaliczek, przedpBat, zadatkw, ktre w momencie wpBywu na rachunek bankowy jednostki zalicza si na uznanie nabywcy, ktry dokonaB wpBaty zaliczki. Sprzedawca jest obowizany wystawi faktur VAT nie pzniej ni\ sidmego dnia od dnia, w ktrym otrzymaB przedpBat w tej wysoko[ci i na podstawie tej faktury dokona ksigowania: 1) oglnej kwoty przedpBaty: - Wn konto 20 "Rozrachunki z odbiorcami", - Ma konto 84 "Rozliczenia midzyokresowe przychodw", 2) VAT nale\nego zawartego w kwocie przedpBaty: - Wn konto 84 "Rozliczenia midzyokresowe przychodw", - Ma konto 22-2 "Rozrachunki z urzdem skarbowym z tytuBu VAT nale\nego". Po wykonaniu (zrealizowaniu) sprzeda\y towarw, ktrych przedpBata dotyczy, dokonuje si zarachowania przychodw ze sprzeda\y towarw, zapisem: - Wn konto 84 "Rozliczenia midzyokresowe przychodw", - Ma konto 73-0 "Sprzeda\ towarw". Ewidencj przychodw ze sprzeda\y materiaBw oraz opakowaD prowadzi si na koncie 74-0 "Sprzeda\ materiaBw i opakowaD". Sprzeda\ materiaBw dotyczy przede wszystkim nadmiernych i zbdnych zapasw materiaBw bdcych na stanie jednostki, ktrych jednostka nie bdzie w stanie zagospodarowa w ramach wBasnej dziaBalno[ci gospodarczej. Na koncie tym ksiguje si rwnie\ przychody ze sprzeda\y opakowaD oraz odpadw. Przychody ze sprzeda\y produktw, towarw i materiaBw ksiguje si w nastpujcy sposb: 1. Dane wynikajce z faktur VAT: a) warto[ sprzeda\y wedBug cen sprzeda\y netto - Ma konto 70-0 "Sprzeda\ produktw", 73-0 "Sprzeda\ towarw" lub 74-0 "Sprzeda\ materiaBw", b) VAT nale\ny - Ma konto 22-2 "Rozrachunki z urzdem skarbowym z tytuBu VAT nale\nego", c) nale\no[ od nabywcy (pozycje: 1a + 1b) - Wn konto 20 "Rozrachunki z odbiorcami" (w analityce: Konto imienne nabywcy). 2. Faktura korygujca zmniejszajca sprzeda\: a) warto[ korekty w cenie sprzeda\y netto - Wn konto 70-0 "Sprzeda\ produktw", 73-0 "Sprzeda\ towarw" lub 74-0 "Sprzeda\ materiaBw", b) korekta podatku nale\nego - Wn konto 22-2 "Rozrachunki z urzdem skarbowym z tytuBu VAT nale\nego", c) korekta nale\no[ci (pozycje: 2a + 2b) - Ma konto 20 "Rozrachunki z odbiorcami" (w analityce: Konto imienne nabywcy) uznanie ogln kwot dokonanej korekty. Sprzeda\ robt SpBka z o.o. zarzdzajca skBadowiskiem odpadw dokonaBa na zlecenie urzdu gminy uszczelnienia niecki na tym wysypisku odpadw. Jak zaksigowa faktur potwierdzajc sprzeda\ usBug w postaci robt wykonanych w zwizku z uszczelnieniem niecki na tym wysypisku odpadw, ktrego wBa[cicielem jest urzd gminy? SpBka z o.o. zarzdzajca skBadowiskiem odpadw, na ktrym wykonano roboty zwizane z jego uszczelnieniem, jest zobowizana - moc art. 106 ust. 1 ustawy o VAT - wystawi faktur stwierdzajc dokonanie sprzeda\y tych robt na rzecz wBa[ciciela skBadowiska, ktry zleciB ich wykonanie. Dane wynikajce z tej faktury ksiguje si: 1) warto[ robt w cenie sprzeda\y netto (bez VAT): - Ma konto 70-0 "Sprzeda\ produktw", 2) VAT nale\ny od kwoty z poz. 1: - Ma konto 22-2 "Rozrachunki z urzdem skarbowym z tytuBu VAT nale\nego", 3) razem nale\no[ od zleceniodawcy robt (w tym przypadku urzdu gminy): - Wn konto 20 "Rozrachunki z odbiorcami". SzczegBowe zasady wystawiania faktur okre[laj przepisy rozdziaBu 4 ( 8-27) rozporzdzenia Ministra Finansw z dnia 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektrym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarw i usBug, do ktrych nie maj zastosowania zwolnienia od podatku od towarw i usBug (Dz. U. nr 95, poz. 798 i nr 102, poz. 860). Sprzeda\ w jednostce handlu detalicznego Jak nale\y ksigowa przychody ze sprzeda\y w jednostce handlu detalicznego? Ewidencj ksigow przychodw ze sprzeda\y detalicznej towarw na rzecz osb fizycznych nieprowadzcych dziaBalno[ci gospodarczej oraz rolnikw ryczaBtowych prowadzi si z uwzgldnieniem art. 111 ust. 1 ustawy o VAT, zobowizujcego do rejestrowania obrotu i kwot podatku nale\nego za pomoc kas rejestrujcych. Podstaw zapisw w ksigach rachunkowych stanowi dobowe raporty fiskalne i sporzdzone na ich podstawie raporty obrotu poszczeglnych, odrbnie rozliczanych placwek handlowych lub wyodrbnionych stanowisk sprzeda\y detalicznej towarw. Utargi wynikajce z tych dokumentw i zawarte w tych utargach przychody ze sprzeda\y towarw oraz VAT nale\ny ksiguje si nastpujco: 1) warto[ w cenach sprzeda\y netto: - Ma konto 73-0 "Sprzeda\ detaliczna towarw", 2) VAT nale\ny zawarty w utargach podlegajcy zarachowaniu na uznanie urzdu skarbowego: - Ma konto 22-2 "Rozrachunki z urzdem skarbowym z tytuBu VAT nale\nego", 3) razem utarg gotwkowy (poz.: 1 + 2): - Wn konto 10 "Kasa" lub 13-9 "Zrodki pieni\ne w drodze". Sprzeda\ detaliczn towarw dla jednostek, z ktrymi rozliczenie za sprzedane im towary nastpuje w formie bezgotwkowej, na podstawie wystawionej faktury VAT, ksiguje si zarachowujc peBn kwot nale\no[ci (warto[ brutto) na obci\enie konta 20 "Rozrachunki z odbiorcami", natomiast zarachowanie przychodw ze sprzeda\y i VAT nale\nego w sposb podany wy\ej. Reklamacje zgBoszone przez klientw, uznane przez sprzedawc za uzasadnione, w wyniku ktrych nastpuje zwrot towaru przez klienta i zwrot dokonanej uprzednio zapBaty oraz korekta z tego tytuBu przychodu ze sprzeda\y i VAT nale\nego, podlegaj udokumentowaniu faktur korygujc. Zawarte w tej fakturze dane ksiguje si: 1) kwot zmniejszajc przychody ze sprzeda\y detalicznej towarw w cenach sprzeda\y netto: - Wn konto 73-0 "Sprzeda\ detaliczna towarw", - Ma konto 10 "Kasa" lub 20 "Rozrachunki z odbiorcami", 2) korekt VAT nale\nego: - Wn konto 22-2 "Rozrachunki z urzdem skarbowym z tytuBu VAT nale\nego", - Ma konto 10 "Kasa" lub 20 "Rozrachunki z odbiorcami". Sprzeda\ odzyskw ze zBomowania materiaBw Czy postpili[my prawidBowo ksigujc faktur za sprzeda\ zBomu jako przychody ze sprzeda\y? ZBom pochodziB z likwidacji materiaBw, ktre stanowiBy zapas na magazynie. Sprzeda\ odzyskw ze zBomowania materiaBw stanowi przychd ze sprzeda\y. Ewidencja zBomowania materiaBw mo\e przebiega nastpujco: 1. Decyzja kierownika jednostki o zBomowaniu materiaBw: - Wn konto 24 "PozostaBe rozrachunki", - Ma konto 31 "MateriaBy". 2. Odzyski: a) przyjte jako zapas materiaBw - Wn konto 31 "MateriaBy", - Ma konto 24 "PozostaBe rozrachunki", b) sprzedane bezpo[rednio z pominiciem przyjcia do magazynu - Wn konto 74-1 "Warto[ sprzedanych materiaBw", - Ma konto 24 "PozostaBe rozrachunki". 3. Strata na zBomowaniu: - Wn konto 76-1 "PozostaBe koszty operacyjne", - Ma konto 24 "PozostaBe rozrachunki". 4. Sprzeda\ zBomu na podstawie faktury VAT: a) warto[ sprzeda\y netto - Ma konto 74-0 "Sprzeda\ materiaBw", b) VAT nale\ny - Ma konto 22-2 "Rozrachunki z urzdem skarbowym z tytuBu VAT nale\nego", c) razem nale\no[ - Wn konto 20 "Rozrachunki z odbiorcami" lub 24 "PozostaBe rozrachunki". 5. Uznanie magazynu warto[ci sprzedanego zBomu: - Wn konto 74-1 "Warto[ sprzedanych materiaBw", - Ma konto 31 "MateriaBy". , Sprzeda\ w ksigach dewelopera W jaki sposb powinno si ujmowa w ksigach dewelopera: a) przychody ze sprzeda\y mieszkaD, stanowisk gara\owych i lokali o innym przeznaczeniu, b) przychody ze sprzeda\y gruntu i prawa wieczystego u\ytkowania gruntu? Przychody ze sprzeda\y mieszkaD, stanowisk gara\owych i lokali o innym przeznaczeniu ujmuje si w ksigach rachunkowych, jako element przeciwstawny do kosztu sprzeda\y tych produktw, na koncie 70-0 "Sprzeda\ produkcji budowlano-monta\owej" (lub zamiennie nazwy: "Sprzeda\ mieszkaD", "Sprzeda\ stanowisk gara\owych", "Sprzeda\ domw jednorodzinnych"). W praktyce stosuje si konto 70-0 "Sprzeda\ produkcji budowlano-monta\owej", za[ nazwy podane w nawiasie wykorzystuje si do ewidencji szczegBowej przychodw ze sprzeda\y ww. produktw. Przychody zaksigowane na koncie 70-0 nie obejmuj gruntw i prawa wieczystego u\ytkowania gruntu, ktrych sprzeda\ traktuje si jako przychody ze sprzeda\y towarw w tej postaci, ksigujc je na koncie 73-0 "Sprzeda\ towarw" (w analityce: Sprzeda\ gruntu lub Sprzeda\ prawa u\ytkowania wieczystego gruntu). W fakturach VAT potwierdzajcych dokonanie sprzeda\y wykazuje si warto[ mieszkania (jako produktu gotowego) lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz oddzielnie zwizanego z nim gruntu i prawa u\ytkowania gruntu (jako towarw). Przychody ze sprzeda\y tych produktw i towarw ustala si w cenie sprzeda\y netto, ktra w odniesieniu do produktw w postaci mieszkaD, domw jednorodzinnych i lokali o innym przeznaczeniu obejmuje ni\ej wymienione pozycje: 1) koszt wytworzenia (koszty bezpo[rednie i po[rednie) wraz z kosztami przygotowania budowy do realizacji i odsetkami od kredytu zacignitego na obsBug zobowizaD w okresie trwania budowy, 2) koszty zarzdu w cz[ci przypadajcej na produkt bdcy przedmiotem sprzeda\y, 3) razem (poz.: 1 + 2) = koszt wBasny sprzeda\y, 4) przewidywany zysk brutto wkalkulowany w cen sprzeda\y w wielko[ci zapewniajcej rentowno[, 5) cena sprzeda\y netto (poz.: 3 + 4), 6) VAT nale\ny (wedBug obowizujcej stawki opodatkowania), 7) ogBem - cena sprzeda\y brutto (poz.: 5 + 6). Przychody ze sprzeda\y gruntu (dziaBki) i prawa wieczystego u\ytkowania gruntu ustala si tak\e w cenie sprzeda\y netto, ktra obejmuje: 1) warto[ gruntu i prawa wieczystego u\ytkowania gruntu w cenie nabycia (w cz[ci uBamkowej przypadajcej na dany lokal), 2) zysk brutto wkalkulowany w cen sprzeda\y w wielko[ci zapewniajcej rentowno[, 3) razem (poz.: 1 + 2) - cena sprzeda\y netto, 4) VAT nale\ny wedBug wBa[ciwej stawki opodatkowania (uwzgldnia si art. 29 ust. 5 ustawy o VAT, w my[l ktrego - w przypadku dostawy (sprzeda\y) budynkw lub budowli trwale z gruntem zwizanych albo cz[ci takich budynkw i budowli z podstawy opodatkowania podatkiem VAT nie wyodrbnia si warto[ci gruntu. Oznacza to, \e stawk VAT do opodatkowania i sprzeda\y tych nieruchomo[ci, w tym gruntu, jest stawka wBa[ciwa dla budynku (lokalu) lub budowli bdcych przedmiotem sprzeda\y wraz z gruntem, 5) ogBem - cena sprzeda\y brutto (poz.: 3 + 4). Przychody ze sprzeda\y gruntu i prawa wieczystego u\ytkowania gruntu wykazuje si w ksigach rachunkowych odrbnie, jako sprzeda\ towarw, na przeznaczonym do tego celu koncie 73-0 "Sprzeda\ towarw", mimo \e ich sprzeda\ nastpuje wraz z budynkiem, jego cz[ci (lokalem w tym budynku) lub budow. Rwnolegle do zarachowania przychodw ze sprzeda\y gruntu lub prawa u\ytkowania wieczystego gruntu ksiguje si ich rozchd z tytuBu tej sprzeda\y - w cenie nabycia, na koncie 73-1 "Warto[ sprzedanych towarw w cenach zakupu (nabycia)". Podstaw zarachowania przychodw ze sprzeda\y tych towarw stanowi faktura VAT wystawiona dla nabywcy, potwierdzajca dokonanie sprzeda\y. Za dat sprzeda\y lokalu mieszkalnego, stanowiska gara\owego lub lokalu o innym przeznaczeniu i zwizanego z nim gruntu lub prawa u\ytkowania wieczystego gruntu przyjmuje si dat odbioru lokalu przez nabywc, poBczone z wydaniem kluczy do lokalu wBa[cicielowi, mimo \e umowa w formie aktu notarialnego zostanie zawarta w pzniejszym czasie. Je\eli przekazanie nabywcy sprzedanego lokalu nastpuje w dniu zawarcia tej umowy, za dat sprzeda\y uwa\a si zawarcie umowy u notariusza. Podstawowe operacje przychodw ze sprzeda\y mieszkaD, domw jednorodzinnych, stanowisk gara\owych i lokali o innym przeznaczeniu ni\ lokale mieszkalne, ksiguje si: 1. PrzedpBata nabywcy mieszkania dokonana poleceniem przelewu na rachunek bie\cy dewelopera: - Wn konto 13-0 "Rachunek bie\cy", - Ma konto 20 "Rozrachunki z odbiorcami" (w analityce: Konto imienne nabywcy). 2. Faktura VAT potwierdzajca pobranie przedpBaty z poz. 1: a) warto[ mieszkania w cenie sprzeda\y netto wraz z cz[ci uBamkow gruntu zwizanego z tym mieszkaniem - Ma konto 84 "Rozliczenia midzyokresowe przychodw", b) VAT nale\ny - podlegajcy zarachowaniu na uznanie urzdu skarbowego - Ma konto 22-2 "Rozrachunki z urzdem skarbowym z tytuBu VAT nale\nego", c) razem kwota przedpBaty rwna wielko[ci z poz. 1 - Wn konto 20 "Rozrachunki z odbiorcami" (w analityce: Konto imienne nabywcy). 3. Zarachowanie przedpBaty do przychodw ze sprzeda\y produktw (pod dat odbioru mieszkania przez nabywc w kwocie rwnej wielko[ci z poz. 2a): - Wn konto 84 "Rozliczenia midzyokresowe przychodw", - Ma konto 70-0 "Sprzeda\ produkcji budowlano-monta\owej". 4. Ostateczna faktura VAT potwierdzajca sprzeda\ mieszkania wraz z gruntem (w cz[ci uBamkowej przypadajcej na dany lokal): a) warto[ mieszkania (w kwocie pomniejszonej o wielko[ z poz. 3) - w cenie sprzeda\y netto - Ma konto 70-0 "Sprzeda\ produkcji budowlano-monta\owej", b) warto[ gruntu w cz[ci uBamkowej przypadajcej na dany lokal mieszkalny - w cenie sprzeda\y netto - Ma konto 73-0 "Sprzeda\ towarw", c) VAT nale\ny od Bcznej kwoty (poz.:4a + 4b) - Ma konto 22-2 "Rozrachunki z urzdem skarbowym z tytuBu VAT nale\nego", d) razem nale\no[ od nabywcy (poz.: 4a + 4b + 4c) - Wn konto 20 "Rozrachunki z odbiorcami" (w analityce: Konto imienne nabywcy). 5. Rwnolegle do poz. 4 nastpuje ksigowanie rozchodu produktw (przy zaBo\eniu, \e s one objte ewidencj na koncie 60, nie stosuje si art. 17 ust. 2 pkt 4 ustawy o rachunkowo[ci) oraz towaru w postaci cz[ci uBamkowej gruntu przypadajcej na dany lokal mieszkalny: a) rozchd sprzedanego lokalu mieszkalnego - po rzeczywistych kosztach wytworzenia - Wn konto 70-1 "Koszt sprzedanej produkcji budowlano-monta\owej", - Ma konto 60 "Produkty gotowe i pBprodukty", b) rozchd cz[ci uBamkowej gruntu przypadajcej na dany lokal mieszkalny - w cenie nabycia - Wn konto 73-1 "Warto[ sprzedanych towarw w cenach zakupu (nabycia)", - Ma konto 33 "Towary". Ksigowanie poz. 5a, je\eli firma deweloperska stosujc art. 17 ust. 2 pkt 4 ustawy o rachunkowo[ci nie obejmuje produktw gotowych ewidencj na koncie zapasowym 60 i nie stosuje konta 58, bdzie nastpowaBo w korespondencji z kontem 50. W takim przypadku zapas mieszkaD i innych lokali w stanie zdatnym do sprzeda\y przenosi si z tego konta na dzieD bilansowy na konto 60 "Produkty gotowe i pBprodukty" i wykazuje ich warto[ w aktywach bilansu, jako zapas produktw gotowych - wedBug kosztw ich wytworzenia. Mieszkania te nie mog zatem by wykazywane jako warto[ produkcji w toku, za ktr w warunkach dziaBalno[ci deweloperskiej uwa\a si lokale mieszkalne i lokale o innym przeznaczeniu oraz stanowiska gara\owe w stanie nienadajcym si do sprzeda\y. PozostaBe przychody operacyjne PozostaBe przychody operacyjne to przychody zwizane po[rednio z dziaBalno[ci operacyjn jednostki. Do pozostaBych przychodw operacyjnych zalicza si w szczeglno[ci przychody z tytuBu: " sprzeda\y, likwidacji (w tym zBomowania) niefinansowych aktyww trwaBych (tj. [rodkw trwaBych, [rodkw trwaBych w budowie, warto[ci niematerialnych prawnych, a tak\e inwestycji w nieruchomo[ci i prawa), " dzier\awy, najmu lub leasingu [rodkw trwaBych w jednostkach, ktrych dziaBalno[ci podstawow nie jest ich wynajem lub leasing, " najmu inwestycji w nieruchomo[ci, " odpisania ujemnej warto[ci firmy, " wniesienia wkBadw niepieni\nych w postaci niefinansowych aktyww trwaBych, " odpisania rwnowarto[ci caBo[ci lub cz[ci uprzednio dokonanych odpisw aktualizujcych warto[ nale\no[ci niefinansowych oraz odpisw aktualizujcych niefinansowe aktywa trwaBe i obrotowe, " odpisania przedawnionych i umorzonych zobowizaD (z wyjtkiem zobowizaD o charakterze publicznoprawnym, nieobci\ajcych kosztw oraz zobowizaD finansowych), " odpisania rwnowarto[ci caBo[ci lub cz[ci uprzednio utworzonej rezerwy na przyszBe zobowizania wobec ustania przyczyny jej utworzenia, " otrzymania odszkodowaD, darowizn, nieodpBatnie przyjtych skBadnikw majtkowych, dotacji, subwencji i dopBat, " odpisania raty dotacji, subwencji i dopBat otrzymanych na zakup lub budow [rodkw trwaBych oraz prac rozwojowych, " nadwy\ki inwentaryzacyjne. Wymienione wy\ej przychody ksiguje si na koncie 76-0 "PozostaBe przychody operacyjne". MateriaB otrzymany nieodpBatnie Otrzymali[my materiaB od kontrahenta, co udokumentowano faktur VAT z warto[ci "0". MateriaB ten w caBo[ci posBu\y nam do wykorzystania przy wykonywaniu prb dla potencjalnych klientw. Czy musimy wyceni ten materiaB po cenie rynkowej i wystawi faktur wewntrzn? Prosimy o przedstawienie dekretacji (zespB 4 i 5). SkBadniki aktyww otrzymane nieodpBatnie stanowi przychd jednostki, ktry zalicza si do pozostaBych przychodw operacyjnych. Wynika to z art. 3 ust. 1 pkt 32 lit. g) ustawy o rachunkowo[ci. Warto[ nieodpBatnie otrzymanych materiaBw ustala si zgodnie z art. 28 ust. 2 ustawy o rachunkowo[ci, ktry stanowi, \e je\eli nie jest mo\liwe ustalenie ceny nabycia skBadnika aktyww, a w szczeglno[ci przyjtego nieodpBatnie - jego wyceny dokonuje si wedBug ceny sprzeda\y takiego samego lub podobnego przedmiotu. Otrzymanie nieodpBatnie materiaBu nie powoduje obowizku wystawienia faktury wewntrznej. Nie jest bowiem wymienione w art. 106 ust. 7 ustawy o VAT w[rd czynno[ci, w przypadku ktrych wystawiane s faktury wewntrzne. Takim obowizkiem jest objte m.in. przekazanie towarw bez wynagrodzenia, w szczeglno[ci darowizna. Zatem obowizek wystawienia faktury wewntrznej mo\e ci\y na jednostce, ktra przekazaBa ww. materiaBy nieodpBatnie, a nie na tej, ktra je otrzymaBa. Przy zaBo\eniu, \e materiaBy w jednostce objte s ewidencj w toku skBadowania, do ewidencji zakupw jednostka stosuje konto 30 "Rozliczenie zakupu", a koszty ewidencjonuje i rozlicza na kontach zespoBu 4 i 5, ewidencja zdarzeD zwizanych z otrzymaniem nieodpBatnie materiaBw mo\e przebiega nastpujco: 1. NieodpBatnie otrzymane materiaBy - warto[ okre[lona przez jednostk zgodnie z art. 28 ust. 2 ustawy o rachunkowo[ci (czyli warto[ wedBug cen rynkowych): a) zarachowanie do przychodw warto[ci ogBem - Wn konto 30 "Rozliczenie zakupu", - Ma konto 76-0 "PozostaBe przychody operacyjne", b) przyjcie do magazynu - Wn konto 31 "MateriaBy", - Ma konto 30 "Rozliczenie zakupu". 2. Wydanie materiaBw do zu\ycia - warto[ wedBug cen nabycia: a) obci\enie kosztw rodzajowych - Wn konto 40 "Koszty wedBug rodzajw" (w analityce: Zu\ycie materiaBw), - Ma konto 31 "MateriaBy", b) rozliczenie kosztw na odpowiednie stanowisko kosztw w zespole 5 - Wn konto 50 "Koszty dziaBalno[ci podstawowej - produkcyjnej", - Ma konto 49 "Rozliczenie kosztw". W jednostkach, w ktrych materiaBy nie s objte ewidencj ksigow w toku skBadowania, warto[ otrzymanych nieodpBatnie skBadnikw aktyww w postaci materiaBw zalicza si do kosztw i ujmuje w ksigach, zapisem: - Wn konto 40 "Koszty wedBug rodzajw" lub konto zespoBu 5, - Ma konto 76-0 "PozostaBe przychody operacyjne". Wygrana w loterii nagroda przekazana nastpnie pracownikowi Jeste[my spBk z o.o. Wygrali[my nagrod w loterii promocyjnej w postaci odtwarzacza MP3. Planujemy przekaza j pracownikowi, ktry osiga najlepsze wyniki w pracy. W jaki sposb to zdarzenie zaewidencjonowa? W [wietle prawa bilansowego otrzymana przez spBk nagroda stanowi pozostaBy przychd operacyjny - zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 32 ustawy o rachunkowo[ci. Przychd ten jest bowiem po[rednio zwizany z dziaBalno[ci operacyjn jednostki. Natomiast wydanie pracownikowi nagrody bdzie obci\aBo koszty podstawowej dziaBalno[ci jednostki. Sposb ewidencji otrzymania i nastpnie wydania pracownikowi nagrody wygranej w loterii promocyjnej zostanie przedstawiony na poni\szym przykBadzie. PrzykBad I. ZaBo\enia: W marcu 2007 r. spBka wygraBa w loterii promocyjnej odtwarzacz MP3 o warto[ci 300 zB. Jednostka zdecydowaBa, \e nagroda ta zostanie przekazana pracownikowi osigajcemu najlepsze wyniki w pracy. II. Dekretacja: 1. Otrzymanie przez jednostk nagrody w ramach loterii promocyjnej: 300 zB - Wn konto 24 "PozostaBe rozrachunki", - Ma konto 76-0 "PozostaBe przychody operacyjne". 2. Przyznanie nagrody pracownikowi za szczeglne osignicia w pracy: 300 zB - Wn konto 40 "Koszty wedBug rodzajw" lub konto zespoBu 5 (w analityce: Wynagrodzenia), - Ma konto 23 "Rozrachunki z pracownikami". 3. Odebranie przez pracownika nagrody: 300 zB - Wn konto 23 "Rozrachunki z pracownikami", - Ma konto 24 "PozostaBe rozrachunki". W [wietle prawa podatkowego otrzymana przez jednostk nagroda stanowi przychd z dziaBalno[ci gospodarczej - jako warto[ otrzymanej nieodpBatnie rzeczy - na mocy art. 12 ust. 1 pkt 2 updop. Warto[ rzeczy otrzymanych nieodpBatnie ustala si w oparciu o art. 12 ust. 5 updop, na mocy ktrego warto[ otrzymanych nieodpBatnie rzeczy lub praw okre[la si na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzgldnieniem w szczeglno[ci ich stanu i stopnia zu\ycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania. W praktyce jest to najcz[ciej warto[ okre[lona w dokumencie przekazania rzeczy. Je[li nagroda ta nastpnie zostanie przekazana pracownikowi - rwnie\ w postaci nagrody za osiganie najlepszych wynikw w pracy - wwczas bdzie ona stanowiBa dla pracownika przychd w naturze podlegajcy opodatkowaniu wraz z pozostaBymi skBadnikami wynagrodzenia (art. 12 ust. 1 updof). Poniewa\ nagroda przyznana za wyniki w pracy jest przychodem ze stosunku pracy i jednocze[nie nie zostaBa wyBczona z oskBadkowania na podstawie przepisw rozporzdzenia skBadkowego, podlega rwnie\ uwzgldnieniu w podstawie wymiaru skBadek na ubezpieczenia spoBeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Jako [wiadczenie w naturze warto[ nagrody ustalana jest w wysoko[ci ekwiwalentu pieni\nego okre[lonego w przepisach o wynagradzaniu obowizujcych w zakBadzie pracy. Je[li takiego zapisu pracodawca nie zawarB, warto[ [wiadczenia okre[la si wedBug cen zakupu ( 3 pkt 1 i 2 rozporzdzenia skBadkowego z dnia 18 grudnia 1998 r. - Dz. U. nr 161, poz. 1106; ost. zm. w Dz. U. w 2004 r. nr 243, poz. 2434). Zatem jednostka bdzie zobowizana doliczy warto[ nagrody w miesicu jej przekazania do wynagrodzenia pracownika z tytuBu umowy o prac i nastpnie potrci zaliczk na podatek dochodowy oraz skBadki na ubezpieczenia spoBeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Dokona tego zapisem: Wn konto 23, Ma konto 22. Jednocze[nie pracodawca naliczy skBadki ZUS finansowane przez zakBad pracy, zapisem: Wn konto 40, Ma konto 22. Rozliczenie r\nic inwentaryzacyjnych W styczniu 2007 roku zakoDczyli[my inwentaryzacj materiaBw i wyrobw gotowych. Jak uj r\nice inwentaryzacyjne w ksigach 2006 roku? Wyniki inwentaryzacji nale\y odpowiednio udokumentowa i powiza z zapisami ksig rachunkowych. Ujawnione w toku inwentaryzacji r\nice midzy stanem rzeczywistym a stanem wykazanym w ksigach rachunkowych nale\y wyja[ni i rozliczy w ksigach rachunkowych tego roku obrotowego, na ktry przypadaB termin inwentaryzacji (art. 27 ust. 2 UoR). W odniesieniu do materiaBw i wyrobw gotowych, ktrych ewidencja w ksigach rachunkowych jest prowadzona ilo[ciowo (w jednostkach naturalnych, np. kg, szt.) i zarazem warto[ciowo, r\nice inwentaryzacyjne w postaci niedoboru lub nadwy\ki ustala si okre[lajc ich wielko[ ilo[ciowo i warto[ciowo. Przyczyny powstania r\nic inwentaryzacyjnych powinny by okre[lone przez komisj inwentaryzacyjn w protokole inwentaryzacyjnym. Ustalenie i sposb ich rozliczenia powinien by ujty w protokole weryfikacji r\nic inwentaryzacyjnych, zatwierdzonym przez kierownika jednostki. Dokumenty te s podstaw rozliczenia r\nic inwentaryzacyjnych w ksigach rachunkowych. Ewidencja mo\e przebiega nastpujco: 1. R\nica inwentaryzacyjna w postaci niedoboru lub nadwy\ki w cenach przyjtych do ewidencji zapasw: a) niedobr - Wn konto 24-1 "Rozliczenie niedoborw i nadwy\ek" (w analityce: Rozliczenie niedoborw), - Ma konto 31 "MateriaBy", 60 "Produkty gotowe i pBprodukty"; b) nadwy\ka - Wn konto 31 "MateriaBy", 60 "Produkty gotowe i pBprodukty", - Ma konto 24-1 "Rozliczenie niedoborw i nadwy\ek" (w analityce: Rozliczenie nadwy\ek). Rwnolegle do zaksigowanej w ten sposb r\nicy inwentaryzacyjnej (w postaci niedoboru lub nadwy\ki materiaBw lub produktw) wyksigowuje si odchylenia od cen ewidencyjnych tych skBadnikw (Wn lub Ma konto34, 62; Ma lub Wn konto 24). 2. Rozliczenie r\nic po zakoDczeniu postpowania wyja[niajcego przyczyny ich powstania: a) kompensata niedoborw nadwy\kami - Wn konto 24-1 "Rozliczenie niedoborw i nadwy\ek" (w analityce: Rozliczenie nadwy\ek) - Ma konto 24-1 "Rozliczenie niedoborw i nadwy\ek" (w analityce: Rozliczenie niedoborw); b) rozliczenie nadwy\ki - Wn konto 24-1 "Rozliczenie niedoborw i nadwy\ek" (w analityce: Rozliczenie nadwy\ek), - Ma konto 76-0 "PozostaBe przychody operacyjne"; c) przeksigowanie ubytkw naturalnych mieszczcych si w granicach norm " w przypadku niedoboru materiaBw - Wn konto 40 "Koszty wedBug rodzajw" lub konto zespoBu 5 - Ma konto 24-1 "Rozliczenie niedoborw i nadwy\ek" (w analityce: Rozliczenie niedoborw), " w przypadku niedoboru wyrobw gotowych - Wn konto 70-1 "Koszt sprzedanych produktw", - Ma konto 24-1 "Rozliczenie niedoborw i nadwy\ek" (w analityce: Rozliczenie niedoborw); d) rozliczenie niedoboru niezawinionego - Wn konto 76-1 "PozostaBe koszty operacyjne", - Ma konto 24-1 "Rozliczenie niedoborw i nadwy\ek" (w analityce: Rozliczenie niedoborw); e) rozliczenie niedoboru zawinionego - obci\enie osoby materialnie odpowiedzialnej - Wn konto 23-4 "PozostaBe rozrachunki z pracownikami", - Ma konto 24-1 "Rozliczenie niedoborw i nadwy\ek" (w analityce: Rozliczenie niedoborw). 3. Obci\enie osoby materialnie odpowiedzialnej dodatkowym roszczeniem, na podstawie decyzji kierownika jednostki: a) je\eli nale\no[ gBwna nie zostaBa objta wcze[niej odpisem aktualizujcym - Wn konto 23-4 "PozostaBe rozrachunki z pracownikami", - Ma konto 76-0 "PozostaBe przychody operacyjne"; b) je\eli nale\no[ gBwna zostaBa objta odpisem aktualizujcym - Wn konto 23-4 "PozostaBe rozrachunki z pracownikami", - Ma konto 28 "Odpisy aktualizujce warto[ nale\no[ci". Refundacja kosztw badaD mammograficznych pracownikw SpBka poniosBa koszty badaD mammograficznych zatrudnionych przez ni kobiet. Koszty te maj by zrefundowane przez ubezpieczyciela w ramach programu prewencji. Jak zaksigowa otrzyman od ubezpieczyciela refundacj? Refundacja poniesionych kosztw badaD mammograficznych dokonana przez ubezpieczyciela kwalifikuje si - zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 32 lit. g) ustawy o rachunkowo[ci - do pozostaBych przychodw operacyjnych, jako [rodki pieni\ne otrzymane na inne cele ni\ nabycie lub wytworzenie [rodkw trwaBych w budowie albo warto[ci niematerialnych i prawnych, ktre pod dat wpBywu na rachunek bankowy pytajcej spBki ujmuje si zapisem: - Wn konto 13-0 "Rachunek bie\cy", - Ma konto 76-0 "PozostaBe przychody operacyjne". Nierozliczone koDcwki nale\no[ci i zobowizaD Na kontach rozrachunkowych figuruj maBe kwoty koDcwek nale\no[ci i zobowizaD z tytuBu dostaw i usBug (niektre ju\ kilka lat). Kiedy i jak powinno si rozliczy te kwoty? Gdzie ewentualnie wykaza je w bilansie? W ksigach rachunkowych nie mog figurowa: 1) jako aktywa - nale\no[ci przedawnione, umorzone lub nie[cigalne, gdy\ nie przynios jednostce w przyszBo[ci \adnych korzy[ci ekonomicznych. Odpisuje si je wwczas: a) je\eli uprzednio dokonano odpisu aktualizujcego - w ci\ar konta 28 "Odpisy aktualizujce warto[ nale\no[ci", b) w pozostaBych przypadkach - w ci\ar konta 76-1 "PozostaBe koszty operacyjne"; 2) jako pasywa - zobowizania przedawnione lub umorzone przez kontrahenta. Odpisuje si je na konto 76-0 "PozostaBe przychody operacyjne". Z pytania wynika, i\ niektre pozycje nale\no[ci i zobowizaD mogBy ulec przedawnieniu. Kwestie przedawnienia roszczeD majtkowych zostaBy uregulowane w art. 117-125 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. nr 16, poz. 93, ost. zm. w Dz. U. z 2007 r. nr 82, poz. 557). Termin przedawnienia dla roszczeD zwizanych z prowadzeniem dziaBalno[ci gospodarczej wynosi 3 lata (art. 118 K.c.). Przy czym roszczenia z tytuBu sprzeda\y dokonanej w zakresie dziaBalno[ci przedsibiorstwa sprzedawcy przedawniaj si z upBywem 2 lat (art. 554 K.c.). Po upBywie terminu przedawnienia, nie pzniej jednak ni\ na dzieD bilansowy, nierozliczone przedawnione nale\no[ci i zobowizania powinny zosta wyksigowane z kont odbiorcw i dostawcw. Drobne kwoty nale\no[ci ze sprzeda\y, ktrych nie mo\na jeszcze uzna za przedawnione, ale ktre figuruj na koncie od dBu\szego czasu i nie wykazuj zmian, jednostka mo\e uzna za nie[cigalne. Dochodzenie tych nale\no[ci mo\e okaza si nieskuteczne i prawdopodobnie koszty z tym zwizane przewy\szyByby kwoty dochodzonych nale\no[ci. Odpisanie koDcwek nale\no[ci z tytuBu sprzeda\y uznanych za nie[cigalne - na podstawie sporzdzonego przez jednostk protokoBu i kalkulacji stwierdzajcej nieopBacalno[ dochodzenia - dokonywane jest w ksigach rachunkowych w pozostaBe koszty operacyjne, zapisem: - Wn konto 76-1 "PozostaBe koszty operacyjne", - Ma konto 20 "Rozrachunki z odbiorcami". Natomiast nieprzedawnione zobowizania mog zosta odpisane w pozostaBe przychody operacyjne, ale tylko w przypadku otrzymania od kontrahenta zawiadomienia o zwolnieniu z dBugu (umorzeniu zobowizania). Wynika to z art. 508 Kodeksu cywilnego, ktry stanowi, \e zobowizanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dBu\nika z dBugu, a dBu\nik zwolnienie przyjmuje. Tylko w tym przypadku mo\na odpisa nieprzedawnione zobowizania, nawet je[li s to drobne kwoty. W ksigach rachunkowych odpisanie koDcwek zobowizaD nastpuje zapisem: - Wn konto 21 "Rozrachunki z dostawcami", - Ma konto 76-0 "PozostaBe przychody operacyjne". Je\eli jednostka nie otrzymaBa od kontrahenta zawiadomienia o zwolnieniu z dBugu (umorzeniu zobowizania), to nie mo\e odpisa nieprzedawnionych zobowizaD, nawet je[li s to maBe kwoty. Podatek od nieruchomo[ci i jego umorzenie W jaki sposb zaksigowa umorzenie podatku od nieruchomo[ci za poprzednie lata? Umorzone zobowizanie z tytuBu podatku od nieruchomo[ci, ktrego warto[ pierwotnie obci\aBa koszty dziaBalno[ci operacyjnej, zalicza si do pozostaBych przychodw operacyjnych. Wynika to wprost z art. 3 ust. 1 pkt 32 lit. c) UoR, ktry stanowi, \e koszty i przychody zwizane po[rednio z dziaBalno[ci operacyjn jednostki, a w szczeglno[ci koszty i przychody zwizane z odpisaniem nale\no[ci i zobowizaD przedawnionych, umorzonych, nie[cigalnych, zalicza si do pozostaBych kosztw i przychodw operacyjnych. Wyjtkiem s nale\no[ci i zobowizania o charakterze publicznoprawnym nieobci\ajce kosztw. Podatek od nieruchomo[ci zwiksza koszty dziaBalno[ci operacyjnej jednostki, zapisem: - Wn konto 40 "Koszty wedBug rodzajw" lub konto zespoBu 5 (w analityce: Podatki i opBaty), - Ma konto 22 "Rozrachunki publicznoprawne" (w analityce: Podatek od nieruchomo[ci). Umorzenie podatku od nieruchomo[ci zaksigowane zostanie zapisem: - Wn konto 22 "Rozrachunki publicznoprawne" (w analityce: Podatek od nieruchomo[ci), - Ma konto 76-0 "PozostaBe przychody operacyjne". Sprzeda\ gruntu W 1997 roku zakupili[my grunt na podstawie aktu notarialnego. Zamierzamy sprzeda ten grunt. Jak nale\y zaksigowa powy\sz sprzeda\? Grunty, na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 15 UoR, zalicza si do [rodkw trwaBych. Z kolei z art. 3 ust. 1 pkt 32 UoR wynika, \e koszty i przychody zwizane ze zbyciem [rodkw trwaBych zalicza si do pozostaBych kosztw i przychodw operacyjnych. Zatem ewidencja ksigowa operacji gospodarczych zwizanych ze sprzeda\ gruntu mo\e przebiega nastpujco: 1. Faktura dokumentujca sprzeda\: a) warto[ brutto sprzeda\y stanowica nale\no[ od nabywcy - Wn konto 24 "PozostaBe rozrachunki", b) VAT nale\ny - Ma konto 22-2 "Rozrachunki z urzdem skarbowym z tytuBu VAT nale\nego", c) przychd ze sprzeda\y - Ma konto 76-0 "PozostaBe przychody operacyjne". 2. Wyksigowanie sprzedanego gruntu z ewidencji bilansowej: - Wn konto 76-1 "PozostaBe koszty operacyjne", - Ma konto 01 "Zrodki trwaBe". Przychody finansowe Przychody finansowe to przychody z operacji finansowych. Do ewidencji tych przychodw sBu\y konto 75-0 "Przychody finansowe". W zakres przychodw z operacji finansowych, ktre ujmuje si po stronie Ma konta 75-0, wchodz m.in. przychody z tytuBu: " sprzeda\y aktyww finansowych (dBugo- i krtkoterminowych); w rachunku zyskw i strat przychodem jest tylko zysk, a wic nadwy\ka ceny sprzeda\y nad cen nabycia tych aktyww, " nale\nych dywidend od akcji i udziaBw, w tym tak\e dywidend przyznanych, ale jednocze[nie przeznaczonych na podwy\szenie kapitaBu zakBadowego spBki, w ktrej jednostka posiada udziaBy, " przywrcenia uprzednio utraconej warto[ci dBugoterminowych aktyww finansowych na skutek ustania caBkowitej (lub cz[ciowej) przyczyny powodujcej trwaB utrat ich warto[ci, " wzrostu warto[ci krtkoterminowych aktyww finansowych wycenianych w cenie rynkowej, " odsetek od udzielonych po\yczek i nale\no[ci, w tym tak\e odsetek za zwBok w zapBacie, " odsetek od lokat i rachunkw bankowych (z wyjtkiem odsetek od [rodkw ZFZS oraz ZFRON, ktre zwikszaj te fundusze), " otrzymanego dyskonta od weksli i czekw obcych oraz papierw warto[ciowych, " dodatnich r\nic kursowych (z wyjtkiem zaliczonych do zmniejszeD kosztw [rodkw trwaBych w budowie lub ceny nabycia [rodkw trwaBych i warto[ci niematerialnych i prawnych); w rachunku zyskw i strat wykazuje si nadwy\k dodatnich r\nic kursowych nad ujemnymi, " zwrotu uprzednio wniesionych dopBat do spBki, w ktrej udziaBowcem jest jednostka, " otrzymania udziaBw (akcji) od innej jednostki w zamian za wniesiony aport w postaci aktyww finansowych (udziaBw, akcji, wierzytelno[ci itp.). Po stronie Wn konta 75-0 ksiguje si zmniejszenia (korekty) uprzednio zarachowanych przychodw finansowych. Ewidencja szczegBowa prowadzona do konta 75-0 powinna zapewni co najmniej wyodrbnienie przychodw finansowych niezbdnych do prawidBowego sporzdzenia rachunku zyskw i strat. W analityce nale\y zatem wyr\ni w szczeglno[ci: " dywidendy i udziaBy w zyskach, w tym od jednostek powizanych, " odsetki, w tym od jednostek powizanych, " zysk ze zbycia inwestycji, " kwoty z aktualizacji warto[ci inwestycji, inne przychody finansowe. Umorzenie odsetek za zwBok od zobowizaD publicznoprawnych W jaki sposb zaksigowa umorzenie odsetek za zwBok od zobowizaD publicznoprawnych? Odsetki za zwBok od zobowizaD publicznoprawnych, zgodnie z art. 42 ust. 3 ustawy o rachunkowo[ci, zalicza si do kosztw finansowych, zapisem: Wn konto 75-1, Ma konto 22. Natomiast ich umorzenie ujmuje si w ksigach rachunkowych, zapisem: - Wn konto 22 "Rozrachunki publicznoprawne", - Ma konto 75-0 "Przychody finansowe". Je\eli jednostka nie ewidencjonowaBa odsetek w ksigach rachunkowych, wwczas ich umorzenie rwnie\ nie podlega ewidencji. Ewidencja r\nic kursowych Jeste[my spBk jawn. Wybrali[my metod podatkow rozliczania r\nic kursowych, wic ujemne r\nice zaliczamy do kosztw finansowych, a dodatnie do przychodw finansowych. Czy postpujemy prawidBowo? Zgodnie z art. 30 ust. 4 ustawy o rachunkowo[ci, w ksigach rachunkowych r\nice kursowe dotyczce aktyww i pasyww wyra\onych w walutach obcych (z wyBczeniem inwestycji dBugoterminowych), powstaBe na dzieD ich wyceny oraz przy zapBacie nale\no[ci i zobowizaD w walutach obcych, jak rwnie\ sprzeda\y walut, zalicza si odpowiednio do: 1) przychodw finansowych (dodatnie r\nice kursowe), zapisem: - Wn konto 10, 13, 20, 21, 24, - Ma konto 75-0 "Przychody finansowe", 2) kosztw finansowych (ujemne r\nice kursowe), zapisem: - Wn konto 75-1 "Koszty finansowe", - Ma konto 10, 13, 20, 21, 24. Tylko w uzasadnionych przypadkach powstaBe r\nice kursowe zalicza si do kosztu wytworzenia produktw lub ceny nabycia towarw, a tak\e ceny nabycia lub kosztu wytworzenia [rodkw trwaBych, [rodkw trwaBych w budowie lub warto[ci niematerialnych i prawnych. Na podstawie przepisw ustawy podatkowej (art. 14b updof), podatnicy ustalaj r\nice kursowe na podstawie: " art. 24c, czyli wedBug zasad podatkowych, albo " przepisw o rachunkowo[ci, pod warunkiem \e w okresie stosowania tych zasad sporzdzane przez podatnikw sprawozdania finansowe bd badane przez podmioty uprawnione do ich badania. Podatnicy, ktrzy wybrali metod ustalania r\nic kursowych wedBug zasad bilansowych, zaliczaj odpowiednio do przychodw lub kosztw uzyskania przychodw ujte w ksigach rachunkowych r\nice kursowe z tytuBu transakcji walutowych i wynikajce z dokonanej wyceny skBadnikw aktyww i pasyww wyra\onych w walucie obcej, a tak\e wyceny pozabilansowych pozycji w walutach obcych (art. 14b ust. 3 updof). Przy tym sposobie r\nice kursowe ustalone dla celw rachunkowych i podatkowych bd takie same. Rwnie\ podatnicy, ktrzy rozliczaj r\nice kursowe wedBug metody podatkowej (por. 24c updof): " dodatnie r\nice kursowe zaliczaj do przychodw podatkowych, " ujemne r\nice kursowe zaliczaj do kosztw uzyskania przychodw. Powy\sze oznacza, \e od dnia 1 stycznia 2007 roku dla celw podatkowych r\nice kursowe dodatnie stanowi przychd, a ujemne koszt i to niezale\nie od metody ich rozliczania. Odsetki na rachunkach bankowych Jak nale\y ksigowa odsetki od [rodkw pieni\nych zgromadzonych na rachunkach bankowych? Odsetki od [rodkw pieni\nych na rachunkach bankowych, rwnie\ od lokat terminowych, doliczone przez bank, zwikszaj stan [rodkw pieni\nych na danym rachunku bankowym i rwnocze[nie drugostronnie zalicza si je - zgodnie z art. 42 ust. 3 ustawy o rachunkowo[ci - do przychodw finansowych. Wyjtek stanowi odsetki od [rodkw pieni\nych na wyodrbnionym rachunku bankowym ZFZS oraz ZFRON, ktre - zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakBadowym funduszu [wiadczeD socjalnych (Dz. U. z 1996 r. nr 70, poz. 335, ost. zm. w Dz. U. z 2007 r. nr 89, poz. 589) i art. 33 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i spoBecznej oraz zatrudnianiu osb niepeBnosprawnych (Dz. U. nr 123, poz. 776, ost. zm. w Dz. U. z 2007 r. nr 115, poz. 791), zalicza si na zwikszenie tych funduszy. Wymienione operacje ksiguje si: 1. Dopisanie przez bank odsetek od [rodkw na rachunkach bankowych (bie\cym i lokat terminowych): - Wn konto 13-0 "Rachunek bie\cy" lub 13-5 "Inne rachunki bankowe", - Ma konto 75-0 "Przychody finansowe". 2. Dopisanie przez bank odsetek od [rodkw ZFZS oraz ZFRON: - Wn konto 13-5 "Inne rachunki bankowe" (w analityce: Zrodki ZFZS lub ZFRON), - Ma konto 85 "ZakBadowy fundusz [wiadczeD socjalnych" lub "ZakBadowy fundusz rehabilitacji osb niepeBnosprawnych". W przypadku gdy umowny okres terminowych lokat pieni\nych i tym samym moment dopisania przez bank odsetek do tych lokat nastpuje po dniu bilansowym, to dokonujc wyceny tych skBadnikw aktyww na dzieD bilansowy jednostka powinna ustali i zaksigowa cz[ odsetek przypadajcych za okres trwania lokaty w roku obrotowym. Odsetki od lokat pieni\nych ustalone na dzieD bilansowy, ktre nie stanowi na ten dzieD nale\no[ci jednostki, ujmuje si w ksigach rachunkowych, zapisem: - Wn konto 65 "PozostaBe rozliczenia midzyokresowe" (w analityce: Nienotyfikowane przez bank odsetki od lokat terminowych), - Ma konto 75-0 "Przychody finansowe". W nastpnym roku obrotowym, tj. pod dat dopisania przez bank odsetek od lokat do stanu [rodkw na rachunku bankowym, jednostka powinna: 1) zarachowa do przychodw caB kwot odsetek dopisanych przez bank za caBy okres trwania poszczeglnej lokaty: - Wn konto 13-5 "Inne rachunki bankowe" (w analityce: Konta szczegBowe wedBug terminw lokat), - Ma konto 75-0 "Przychody finansowe"; 2) dokona storna odsetek naliczonych w zwizku z wycen lokat na dzieD bilansowy, np. zapisem ujemnym (na czerwono): - Wn konto 65 "PozostaBe rozliczenia midzyokresowe" (w analityce: Nienotyfikowane przez bank odsetki od lokat terminowych), - Ma konto 75-0 "Przychody finansowe". Przychody i koszty finansowe - ksigowania na dzieD bilansowy Czy na koniec roku przychody i koszty finansowe trafiaj bezpo[rednio na wynik finansowy? Tak. PowstaBe w cigu roku salda kont przychodw i kosztw finansowych przenosi si na dzieD bilansowy bezpo[rednio na wynik finansowy, bez wzgldu na stosowany wariant rachunku zyskw i start. W cigu roku obrotowego konto 75-0 "Przychody finansowe" wykazuje saldo kredytowe, a konto 75-1 "Koszty finansowe" - saldo debetowe. Salda tych kont na koniec roku obrotowego przenosi si odpowiednio na stron Ma lub stron Wn konta 86 "Wynik finansowy". Ksigowania na dzieD bilansowy przebiegaj nastpujco: 1) koszty finansowe: - Wn konto 86 "Wynik finansowy", - Ma konto 75-1 "Koszty finansowe", 2) przychody finansowe: - Wn konto 75-0 "Przychody finansowe", - Ma konto 86 "Wynik finansowy". Otrzymana dywidenda w ksigach rachunkowych SpBka z o.o. otrzymaBa dywidend z tytuBu udziaBu w zyskach spBki akcyjnej. W jaki sposb zaksigowa dywidend w ksigach spBki z o.o., je[li na konto wpBynBa kwota netto, po potrceniu podatku dochodowego? SpBka akcyjna - jako pBatnik w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osb prawnych - dokonujca wypBaty nale\no[ci z tytuBu dywidendy jest obowizana pobra, w dniu dokonania wypBaty, zryczaBtowany podatek dochodowy od tej wypBaty (por. art. 26 ust. 1 updop). SpBka z o.o. otrzymujca dywidend mo\e odliczy od kwoty podatku obliczonego na zasadach oglnych kwot podatku uiszczonego od otrzymanej dywidendy. W [wietle art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osb prawnych (Dz. U. nr 217, poz. 1589), podatnicy, ktrzy przed dniem 1 stycznia 2008 r. uzyskali dochody (przychody) z tytuBu udziaBu w zyskach osb prawnych majcych siedzib lub zarzd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lecz nie nabyli prawa do zwolnienia, o ktrym mowa w art. 22 ust. 4 updop, dokonuj odliczenia podatku pobranego od tych dochodw w zakresie i na zasadach okre[lonych w art. 23 updop w brzmieniu obowizujcym do dnia 31 grudnia 2006 r. Ewidencja operacji gospodarczych w ksigach rachunkowych jednostki otrzymujcej dywidend (w tym przypadku spBki z o.o.) mo\e przebiega nastpujco: 1. Zarachowanie nale\nej dywidendy od spBki akcyjnej: a) kwota nale\nej dywidendy brutto - Wn konto 24 "PozostaBe rozrachunki" (w analityce: SpBka akcyjna - dywidenda), - Ma konto 75-0 "Przychody finansowe", b) zaliczenie pobranego przez pBatnika (spBki akcyjnej) zryczaBtowanego podatku od dywidendy na uregulowanie zobowizania podatkowego jednostki (spBki z o.o.) - Wn konto 22 "Rozrachunki publicznoprawne" (w analityce: ZryczaBtowany podatek dochodowy od dywidendy), - Ma konto 24 "PozostaBe rozrachunki" (w analityce: SpBka akcyjna - dywidenda), c) zarachowanie podatku dochodowego nale\nego od dywidendy - Wn konto 87 "Podatek dochodowy i inne obowizkowe obci\enia wyniku finansowego", - Ma konto 22 "Rozrachunki publicznoprawne" (w analityce: ZryczaBtowany podatek dochodowy od dywidendy). 2. WpByw dywidendy na rachunek bankowy - kwota netto dywidendy: - Wn konto 13-0 "Rachunek bie\cy", - Ma konto 24 "PozostaBe rozrachunki" (w analityce: SpBka akcyjna - dywidenda). Odsetki za zwBok w zapBacie - ewidencja w ksigach wierzyciela Obci\yli[my kontrahenta odsetkami za zwBok w zapBacie za sprzedany towar. W jaki sposb uj to zdarzenie w ksigach rachunkowych? Je\eli dBu\nik opznia si ze speBnieniem [wiadczenia pieni\nego, wierzyciel mo\e \da odsetek za czas opznienia, chocia\by nie ponisB \adnej szkody i chocia\by opznienie byBo nastpstwem okoliczno[ci, za ktre dBu\nik odpowiedzialno[ci nie ponosi. Zezwala na to art. 481 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. nr 16, poz. 93, ost. zm. w Dz. U. z 2007 r. nr 82, poz. 557). W ksigach rachunkowych wierzyciela odsetki z tytuBu zwBoki w zapBacie nale\no[ci zarachowuje si, zgodnie z art. 42 ust. 3 ustawy o rachunkowo[ci, do przychodw finansowych (tak\e naliczone na dzieD bilansowy przy wycenie nale\no[ci), ksigujc: - Wn konto 20 "Rozrachunki z odbiorcami", - Ma konto 75-0 "Przychody finansowe". Zyski nadzwyczajne Zyski nadzwyczajne to dodatnie skutki finansowych zdarzeD trudnych do przewidzenia, nastpujce poza dziaBalno[ci operacyjn jednostki i niezwizane z oglnym ryzykiem jej prowadzenia. Do zyskw nadzwyczajnych zalicza si w szczeglno[ci: 1) przychody osignite przez jednostk w zwizku z likwidacj skutkw zdarzenia losowego (np. po\ar, powdz, huragan, grad, tpnicie ziemi itp.) w postaci otrzymanych odszkodowaD od zakBadw ubezpieczeD z tytuBu ubezpieczeD majtkowych, tak\e odszkodowaD z tytuBu innych zdarzeD incydentalnych, niezale\nych od jednostki i niezwizanych z ryzykiem prowadzonej przez ni dziaBalno[ci, 2) przychody osignite przez dBu\nika, wynikajce z uprawomocnienia si korzystnego dla niego postanowienia w postpowaniu ukBadowym lub naprawczym, w postaci odpisania umorzonych zobowizaD cywilnoprawnych lub publicznoprawnych, lub zamiany zobowizaD objtych postpowaniem ugodowym na udziaBy lub akcje stanowice wBasno[ Skarbu PaDstwa, 3) warto[ odzyskanych (odnalezionych) skBadnikw majtkowych, po uprzednim rozliczeniu skutkw zdarzenia losowego, 4) przychody ze sprzeda\y zorganizowanej cz[ci jednostki. Ewidencj zyskw nadzwyczajnych prowadzi si na koncie 77-0 "Zyski nadzwyczajne". Ujmujc zyski nadzwyczajne w ksigach rachunkowych, nale\y mie na uwadze art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o rachunkowo[ci, zgodnie z ktrym - w wyniku finansowym nale\y uwzgldni wyBcznie niewtpliwe (pewne) zyski nadzwyczajne. Oznacza to, \e do ksig rachunkowych wprowadza si zyski nadzwyczajne zrealizowane, w innych natomiast przypadkach do zyskw nadzwyczajnych zalicza si tylko te przychody nale\ne, co do ktrych jednostka posiada wiarygodny dokument potwierdzajcy ich realizacj w przyszBo[ci, np. nale\ne od zakBadu ubezpieczeD odszkodowanie z tytuBu ubezpieczeD majtkowych, mo\na zarachowa w dniu koDczcym rok obrotowy do zyskw nadzwyczajnych tylko wwczas, je\eli jednostka posiada potwierdzon na pi[mie decyzj ubezpieczyciela przyznajc to odszkodowanie, albo prawomocny wyrok sdu, moc ktrego odszkodowanie to nale\y si jednostce. Warto[ odzyskanych (odnalezionych) rzeczowych skBadnikw majtku (po uprzednim rozliczeniu skutkw zdarzenia losowego) wprowadza si do ksig rachunkowych w warto[ci pocztkowej danego skBadnika aktyww, skorygowanej o odpisy umorzeniowe [rodka trwaBego lub odchylenia od cen ewidencyjnych materiaBw, towarw, produktw gotowych. Sprzeda\ zorganizowanej cz[ci przedsibiorstwa SpBka z o.o. sprzedaBa zorganizowan cz[ przedsibiorstwa innej spBce. Jak zaksigowa faktur sprzeda\y, w ktrej podano tylko jedn kwot bez wyszczeglnienia poszczeglnych skBadnikw? Cena zawiera [rodki trwaBe nie w peBni zamortyzowane oraz warto[ wyposa\enia, ktra zostaBa zaliczona jednorazowo do kosztw. PozostaBa cz[ to warto[ firmy, ktra nie byBa nigdzie ewidencjonowana, a wynika z pozycji rynkowej firmy. Przebieg ewidencji operacji zwizanych ze sprzeda\ zorganizowanej cz[ci przedsibiorstwa - w ksigach rachunkowych jednostki, o ktrej mowa w pytaniu, mo\e przebiega nastpujco: 1) dane wynikajce z faktury VAT: a) warto[ wedBug cen sprzeda\y netto - Ma konto 77-0 "Zyski nadzwyczajne", b) VAT nale\ny - Ma konto 22-2 "Rozrachunki z urzdem skarbowym z tytuBu VAT nale\nego", c) razem nale\no[ - Wn konto 24 "PozostaBe rozrachunki", 2) rozchd sprzedanych skBadnikw majtku wchodzcych w skBad zorganizowanej cz[ci przedsibiorstwa: a) warto[ niefinansowych aktyww trwaBych " warto[ pocztkowa [rodkw trwaBych, warto[ci niematerialnych i prawnych, nieruchomo[ci inwestycyjnych oraz rzeczywiste koszty [rodkw trwaBych w budowie - Ma konto 01 "Zrodki trwaBe", 02 "Warto[ci niematerialne i prawne", 04 "Inwestycje w nieruchomo[ci", 08 "Zrodki trwaBe w budowie", " dotychczasowe odpisy umorzeniowe [rodkw trwaBych, warto[ci niematerialnych i prawnych oraz nieruchomo[ci inwestycyjnych - Wn konto 07 "Odpisy umorzeniowe [rodkw trwaBych, warto[ci niematerialnych i prawnych oraz inwestycji w nieruchomo[ci", " cz[ nieumorzona - Wn konto 77-1 "Straty nadzwyczajne", b) materiaBw, towarw i produktw gotowych " warto[ w cenach ewidencyjnych - Ma konto 31 "MateriaBy", 33 "Towary", 60 "Produkty gotowe i pBprodukty", " odchylenia kredytowe od cen ewidencyjnych - Wn konto 34 "Odchylenia od cen ewidencyjnych materiaBw i towarw", 62 "Odchylenia od cen ewidencyjnych produktw", " warto[ wedBug cen zakupu (nabycia) lub kosztw wytworzenia - Wn konto 77-1 "Straty nadzwyczajne", c) warto[ nale\no[ci (np. kaucje) - Ma konto 20 "Rozrachunki z odbiorcami" lub 24 "PozostaBe rozrachunki", - Wn konto 77-1 "Straty nadzwyczajne". Rozchd wyposa\enia, ktrego warto[ zostaBa zarachowana jednorazowo w koszty (jako materiaBy), nie podlega ewidencji ksigowej. Je\eli jednostka prowadzi ewidencj ilo[ciow pozabilansow, wwczas nastpuje wyBcznie wykre[lenie wyposa\enia z tej ewidencji. Nale\y rwnie\ podkre[li, \e warto[ firmy, ktr jednostka wytworzyBa we wBasnym zakresie, nie jest wykazywana w ksigach rachunkowych jako skBadnik aktyww. Czynsz pBatny z gry w ksigach wydzier\awiajcego Jednostka wystawiBa faktur za dzier\aw miejsca przeznaczonego na tablic reklamow. Faktura jest wystawiona w dniu 2 stycznia 2007 r. za okres od stycznia 2007 r. do czerwca 2007 r. z terminem pBatno[ci wyznaczonym na dzieD 10 stycznia 2007 r. Jak prawidBowo zaksigowa przychd i podatek VAT? Z sytuacji opisanej w pytaniu wynika, i\ czynsz jest pBatny z gry za caBy okres (6 miesicy). W zwizku z tym wydzier\awiajcy zarachowujc kwot czynszu powinien uwzgldni przepisy art. 41 ustawy o rachunkowo[ci. Zgodnie z tym przepisem, rwnowarto[ otrzymanych lub nale\nych od kontrahentw [rodkw z tytuBu [wiadczeD, ktrych wykonanie nastpi w nastpnych okresach sprawozdawczych, zalicza si do rozliczeD midzyokresowych przychodw. Zatem warto[ czynszu pBatnego z gry wydzier\awiajcy rozlicza w czasie poprzez ujcie na koncie 84 "Rozliczenia midzyokresowe przychodw". W jednostkach, ktrych dziaBalno[ci podstawow nie jest dzier\awa, przychody z tytuBu dzier\awy ujmuje si w ksigach rachunkowych - stosownie do art. 3 ust. 1 pkt 32 ustawy o rachunkowo[ci - jako pozostaBe przychody operacyjne. Zatem z chwil wykonania [wiadczenia, zaliczony do rozliczeD midzyokresowych przychodw czynsz dzier\awy opBacony z gry, ksiguje si do przychodw bie\cego okresu sprawozdawczego (miesica) (Ma konto 76-0 "PozostaBe przychody operacyjne"). Dla celw podatku VAT - stosownie do art. 19 ust. 13 pkt 4 ustawy o VAT - obowizek podatkowy z tytuBu [wiadczenia na terytorium kraju usBug dzier\awy powstaje z chwil otrzymania caBo[ci lub cz[ci zapBaty, nie pzniej jednak ni\ z upBywem terminu pBatno[ci okre[lonego w umowie lub fakturze. Zatem, w sytuacji pytajcej jednostki, obowizek podatkowy w zakresie VAT powstaB w dniu, w ktrym przypada termin pBatno[ci okre[lony w fakturze (tutaj: w styczniu 2007 r.). Ewidencja ksigowa czynszu pBatnego z gry w ksigach rachunkowych wydzier\awiajcego mo\e przebiega w sposb przedstawiony na poni\szym przykBadzie. PrzykBad I. ZaBo\enia: 1. Wydzier\awiajcy wystawiB w dniu 2 stycznia 2007 r. faktur za dzier\aw miejsca przeznaczonego na tablic reklamow za okres od stycznia do czerwca 2007 r. z terminem pBatno[ci wyznaczonym na dzieD 10 stycznia 2007 r. Dane z faktury: a) warto[ netto: 600 zB, b) nale\ny podatek VAT wedBug stawki 22%: 132 zB, c) warto[ brutto: 732 zB. 2. Dzier\awa nie jest podstawowym rodzajem dziaBalno[ci jednostki. II. Dekretacja: 1. Faktura VAT wystawiona dzier\awcy: a) warto[ brutto: 732 zB - Wn konto 24 "PozostaBe rozrachunki" (w analityce: Konto dzier\awcy), - Ma konto 84 "Rozliczenia midzyokresowe przychodw", b) nale\ny podatek VAT: 132 zB - Wn konto 84 "Rozliczenia midzyokresowe przychodw", - Ma konto 22-2 "Rozrachunki z urzdem skarbowym z tytuBu VAT nale\nego". 2. PK - zarachowanie przychodw ze sprzeda\y usBug dzier\awy w cz[ci przypadajcej na bie\cy okres sprawozdawczy (miesic): (600 zB : 6 m-cy) = 100 zB - Wn konto 84 "Rozliczenia midzyokresowe przychodw", - Ma konto 76-0 "PozostaBe przychody operacyjne". Przychody szkoBy prywatnej W jaki sposb szkoBa prywatna powinna uj w ksigach rachunkowych czesne wpBacane przez uczniw z gry za caBy rok lub za semestr proporcjonalnie? Konsekwencj stosowania - dla celw rachunkowych - zasady wspBmierno[ci (okre[lonej w art. 6 ust. 2 ustawy o rachunkowo[ci) jest dokonywanie rozliczeD midzyokresowych przychodw w sposb okre[lony w art. 41 ustawy o rachunkowo[ci, z ktrego wynika, \e otrzymane od kontrahentw zapBaty przyszBych [wiadczeD, do czasu realizacji tych [wiadczeD, zalicza si do rozliczeD midzyokresowych przychodw. W sytuacji szkoBy oznacza to, \e otrzymane od uczniw czesne ujmuje si w ksigach rachunkowych szkoBy na koncie 84 "Rozliczenia midzyokresowe przychodw". Ewidencja zdarzeD, o ktrych mowa w pytaniu, mo\e przebiega nastpujco: 1. OpBata wnoszona przez ucznia (za caBy rok z gry lub za semestr): - Wn konto 13-0 "Rachunek bie\cy", - Ma konto 20 "Rozrachunki z odbiorcami" (w analityce: Konto imienne ucznia). 2. Zaliczenie otrzymanej kwoty do rozliczeD midzyokresowych przychodw: - Wn konto 20 "Rozrachunki z odbiorcami" (w analityce: Konto imienne ucznia), - Ma konto 84 "Rozliczenia midzyokresowe przychodw". 3. Zarachowanie przychodw ze sprzeda\y po zakoDczeniu danego miesica nauki: - Wn konto 84 "Rozliczenia midzyokresowe przychodw", - Ma konto 70-0 "Sprzeda\ usBug". Dofinansowanie do wynagrodzeD osb niepeBnosprawnych w jednostce niebdcej zakBadem pracy chronionej Jak powinna przebiega ewidencja ksigowa operacji gospodarczych zwizanych z otrzymywaniem i pzniejszym rocznym rozliczeniem dofinansowania z PFRON do wynagrodzeD pracownikw niepeBnosprawnych w jednostkach niebdcych zakBadami pracy chronionej? Pomoc w postaci dofinansowania do wynagrodzeD osb niepeBnosprawnych jest pierwotnie realizowana w formie zaliczki lub ryczaBtu na rekompensat podwy\szonych kosztw zatrudniania tych osb. Nastpnie, na podstawie art. 26c ust. 5 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i spoBecznej oraz zatrudnianiu osb niepeBnosprawnych (Dz. U. nr 123, poz. 776, ost. zm. w Dz. U. z 2007 r. nr 115, poz. 791), w terminie do 15 lutego roku nastpnego pracodawca dokonuje rozliczenia miesicznego dofinansowania za okres roczny. Rozliczenia tego dokonuje si wedBug zasady memoriaBowej, czyli za okres, ktrego ta pomoc dotyczy. Ewidencja rozrachunkw zwizanych z dofinansowaniem do wynagrodzeD pracownikw niepeBnosprawnych w ksigach rachunkowych mo\e przebiega nastpujco: 1. Zarachowanie nale\no[ci z tytuBu dofinansowania do wynagrodzeD pracownikw niepeBnosprawnych - w dacie zBo\enia wniosku: - Wn konto 22 "Rozrachunki publicznoprawne" (w analityce: PFRON), - Ma konto 84 "Rozliczenia midzyokresowe przychodw" (w analityce: PFRON - dofinansowanie do wynagrodzeD pracownikw niepeBnosprawnych). 2. WpByw [rodkw pieni\nych na rachunek bankowy (ksigowanie na podstawie wycigu bankowego): - Wn konto 13-0 "Rachunek bie\cy", - Ma konto 22 "Rozrachunki publicznoprawne" (w analityce: PFRON). 3. Zwikszenie pozostaBych przychodw operacyjnych (ksigowanie na podstawie polecenia ksigowania, rwnolegle do poz. 2): - Wn konto 84 "Rozliczenia midzyokresowe przychodw" (w analityce: PFRON - dofinansowanie do wynagrodzeD pracownikw niepeBnosprawnych), - Ma konto 76-0 "PozostaBe przychody operacyjne". Rozliczenia rocznego dokonuje si na formularzach INF-D-Kz (sBu\y do wykazania podwy\szonych kosztw zatrudnienia osb niepeBnosprawnych, ktre mog by rozliczane ryczaBtowo lub w wysoko[ci kosztw faktycznie poniesionych) oraz INF-D-R (sBu\y do rozliczenia dofinansowania do wynagrodzeD pracownikw niepeBnosprawnych). 4. Ksigowanie kwoty podlegajcej zwrotowi na konto PFRON, o ktr zwikszono pozostaBe przychody operacyjne: - Wn konto 76-0 "PozostaBe przychody operacyjne", - Ma konto 22 "Rozrachunki publicznoprawne" (w analityce: PFRON). 5. Przelew [rodkw pieni\nych na konto PFRON (na podstawie wycigu bankowego): - Wn konto 22 "Rozrachunki publicznoprawne" (w analityce: PFRON), - Ma konto 13-0 "Rachunek bie\cy". Jednostka mo\e rwnie\ podj decyzj (odpowiedni zapis w ZPK), \e dopBaty ksiguje jako zmniejszenie kosztw wynagrodzeD osb niepeBnosprawnych, tj. na kontach zespoBu 4. Zrodek trwaBy otrzymany w drodze darowizny Otrzymali[my nieodpBatnie (jako darowizna) [rodek trwaBy. Jak powinna wyglda ewidencja przyjcia i miesicznej amortyzacji tego [rodka trwaBego? Rwnowarto[ przyjtych nieodpBatnie, w tym tak\e w drodze darowizny, [rodkw trwaBych zalicza si do rozliczeD midzyokresowych przychodw, zapisem: - Wn konto 01 "Zrodki trwaBe", - Ma konto 84 "Rozliczenia midzyokresowe przychodw". Zaliczone do rozliczeD midzyokresowych przychodw kwoty zwikszaj stopniowo pozostaBe przychody operacyjne, rwnolegle do odpisw amortyzacyjnych lub umorzeniowych od [rodkw trwaBych, zapisem: - Wn konto 84 "Rozliczenia midzyokresowe przychodw", - Ma konto 76-0 "PozostaBe przychody operacyjne". Powy\sze wynika wprost z art. 41 ust. 2 ustawy o rachunkowo[ci. Za warto[ pocztkow [rodka trwaBego przyjtego nieodpBatnie, w tym w drodze darowizny, mo\na przyj (na podstawie art. 28 ust. 2 UoR) cen sprzeda\y takiego samego lub podobnego przedmiotu. Koszty w [wietle ustawy o rachunkowo[ci Elementem przeciwstawnym przychodom ze sprzeda\y produktw, towarw i materiaBw jest koszt sprzedanych produktw, towarw i materiaBw. Ustala si go: 1) w wysoko[ci kosztw wytworzenia - w przypadku sprzeda\y wyrobw i usBug, 2) w warto[ci sprzedanych towarw i materiaBw w cenach nabycia (zakupu) - w przypadku sprzeda\y towarw i materiaBw. Do ewidencji kosztw zwizanych z osigniciem przychodw, a tak\e pozostaBych kosztw operacyjnych, kosztw finansowych oraz strat nadzwyczajnych sBu\ konta zespoBu 7 "Przychody i koszty zwizane z ich osigniciem". Na kontach zespoBu 7 ujmuje si w szczeglno[ci: 1) koszty sprzedanych produktw (konto 70-1), 2) warto[ sprzedanych towarw w cenach nabycia lub zakupu (konto 73-1), 3) warto[ sprzedanych materiaBw i opakowaD w cenach nabycia lub zakupu (konto 74-1), 4) koszty finansowe (konto 75-1), 5) pozostaBe koszty operacyjne (konto 76-1), 6) straty nadzwyczajne (konto 77-1). Koszty sprzedanych produktw, towarw i materiaBw Konto 70-1 "Koszt sprzedanych produktw" sBu\y do ewidencji: " kosztw wytworzenia sprzedanych przez jednostk produktw (wyrobw gotowych, pBfabrykatw), " kosztw wytworzenia usBug, w tym tak\e objtych dBugotrwaBymi umowami, rwnie\ usBug budowlanych, niezakoDczonych i zakoDczonych ostatecznie, " kosztw sprzeda\y (konto 52) i kosztw zarzdu (konto 55), je\eli kosztw tych nie odnosi si bezpo[rednio na konto 49 lub 86, " kosztw staBych dotyczcych niewykorzystanej cz[ci normalnych zdolno[ci produkcyjnych i strat produkcyjnych. W razie nieprowadzenia ewidencji produktw i odpisywania ich warto[ci w ci\ar kosztu sprzedanych produktw w okresie ich wytwarzania (Wn konto 70-1, Ma konto 50, 58) na koncie tym, po stronie Ma ujmuje si tak\e, nie pzniej ni\ na dzieD bilansowy, warto[ stanu zapasw produktw gotowych (Wn konto 60, Ma konto 70-1). Ewidencj szczegBow do konta 70-1 prowadzi si wedBug grup produktw lub zakBadw produkcyjnych. Dane w tej ewidencji grupuje si w ukBadzie szczegBowym zastosowanym do konta 70-0 "Sprzeda\ produktw". Wskazane jest rwnie\ wyodrbnienie kosztw sprzeda\y wedBug odbiorcw, tj. jednostek powizanych i pozostaBych - taki podziaB uBatwi sporzdzenie rachunku zyskw i strat w wersji kalkulacyjnej, w ktrym w kosztach sprzedanych produktw, towarw i materiaBw wyodrbnia si koszty od jednostek powizanych. Do ewidencji warto[ci sprzedanych towarw sBu\y konto 73-1 "Warto[ sprzedanych towarw w cenach zakupu (nabycia)". Zgodnie z art. 17 ust. 2 pkt 4 UoR, istnieje mo\liwo[ odnoszenia warto[ci zakupionych towarw bezpo[rednio w koszty (Wn konto 73-1, Ma konto 30). Jednak\e nie pzniej ni\ na dzieD bilansowy nale\y ustali stan tych towarw i dokona jego wyceny. O tak ustalon warto[ nale\y skorygowa koszty dotyczce sprzeda\y towarw. Po stronie Wn konta 73-1 ksiguje si w szczeglno[ci: " warto[ sprzedanych towarw w cenach przyjtych do ewidencji (tj. zakupu, nabycia lub staBych cenach ewidencyjnych), " odchylenia debetowe od cen ewidencyjnych, w przypadku gdy wyceniono warto[ sprzedanych towarw w cenach ewidencyjnych, " warto[ towarw odniesionych bezpo[rednio w koszty w momencie ich nabycia, " warto[ wniesionych towarw jako wkBad niepieni\ny (aport). Po stronie Ma konta 73-1 ksiguje si w szczeglno[ci: " wszelkie zmniejszenia warto[ci sprzedanych towarw wynikajce z uznanych zwrotw i reklamacji, " odchylenia kredytowe od cen ewidencyjnych, w przypadku gdy wyceniono warto[ sprzedanych towarw w cenach ewidencyjnych, " korekt w wyniku przeprowadzonej inwentaryzacji i ustalenia warto[ci koDcowej towarw, ktre w cigu roku odnoszone byBy w koszty w momencie zakupu, " przeniesienie na koniec roku na wynik finansowy. Do ewidencji warto[ci sprzedanych materiaBw i opakowaD w cenach nabycia (zakupu), a tak\e do sprzedanych odpadw (gdy przychody z tego tytuBu ujmuje si na koncie 74-0), przeznaczone jest konto 74-1 "Warto[ sprzedanych materiaBw i opakowaD". Po stronie Wn konta 74-1 ksiguje si w szczeglno[ci: " warto[ sprzedanych materiaBw i opakowaD w cenach ewidencyjnych, " warto[ materiaBw wniesionych jako wkBad do spBki, " warto[ odpadw sprzedanych bezpo[rednio z produkcji, " odchylenia debetowe od cen ewidencyjnych materiaBw przypadajce na sprzedane materiaBy, " warto[ sprzedanych materiaBw nieobjtych ewidencj w toku skBadowania, odzyskanych jako odpady poprodukcyjne. Po stronie Ma konta 74-1 ksiguje si w szczeglno[ci: " zmniejszenia warto[ci sprzedanych materiaBw i opakowaD z tytuBu ich zwrotu lub obni\enia ceny w wyniku reklamacji, " odchylenia kredytowe od cen ewidencyjnych materiaBw przypadajce na sprzedane materiaBy, " przeniesienie warto[ci sprzedanych materiaBw w cenach nabycia (zakupu) na dzieD bilansowy na konto wyniku finansowego. Koszty budowy sprzedanych mieszkaD w ksigach rachunkowych dewelopera Jak zaksigowa koszty projektw zamiennych u dewelopera, ktry rozliczyB budynek i cz[ciowo sprzedaB mieszkania z tego budynku? Koszty budowy mieszkaD na sprzeda\ w ksigach rachunkowych dewelopera ujmuje si i rozlicza jako koszty dziaBalno[ci produkcyjnej. W razie poniesienia kosztw zwizanych z wytwarzaniem produktw, ktre zostaBy ju\ sprzedane, koszty te zalicza si do kosztw wytworzenia sprzedanych produktw. Zatem wymienione w pytaniu koszty dotyczce sprzedanych mieszkaD nale\aBoby zaksigowa bezpo[rednio w ci\ar konta 70-1 "Koszt sprzedanych lokali", jako koszty obci\ajce wynik finansowy, zapisem: - Wn konto 70-1 "Koszt sprzedanych lokali" (mieszkaD), - Ma konto 50 "Koszty budowy nieruchomo[ci na sprzeda\" lub 58 "Rozliczenie kosztw dziaBalno[ci" - je[li rozliczenie kosztw budowy nastpuje za po[rednictwem tego konta. Ten sposb ksigowania dotyczy tylko mieszkaD znajdujcych si w odrbnym budynku, ktre w stanie zdatnym do sprzeda\y zostaBy ju\ sprzedane. Nie dotyczy natomiast mieszkaD, ktre figuruj w ksigach rachunkowych jako produkty gotowe na koncie 60 "Produkty (lokale) gotowe". W tym przypadku koszty, o ktrych mowa w pytaniu, w cz[ci przypadajcej na lokale gotowe do sprzeda\y, figurujce ju\ na koncie 60, nale\aBoby ksigowa na zwikszenie kosztu wytworzenia mieszkaD niesprzedanych, bdcych na stanie jako zapas, figurujcych na koncie 60, zapisem: - Wn konto 60 "Produkty (lokale) gotowe", - Ma konto 50 "Koszty budowy nieruchomo[ci na sprzeda\" lub 58 "Rozliczenie kosztw dziaBalno[ci"- je[li cena ewidencyjna mieszkaD gotowych do sprzeda\y r\ni si od kosztu wytworzenia. Ewidencja warto[ci sprzedanych towarw w hurcie Jeste[my hurtowni. Prosimy o podanie ewidencji warto[ci sprzedanych towarw. Warto[ sprzedanych towarw w hurcie to grupa kosztw, ktra obejmuje warto[ sprzedanych towarw w cenach zakupu (nabycia), ksigowanych na koncie 73-1 "Warto[ sprzedanych towarw w hurcie". Dla potrzeb obliczenia wyniku finansowego warto[ t ustala si w cenach zakupu (nabycia). Je\eli zapasy towarw w hurcie s ewidencjonowane w cenach r\nicych si od cen zakupu (nabycia), to warto[ rozchodowanych na skutek sprzeda\y towarw doprowadza si do warto[ci w cenach zakupu (nabycia), korygujc zaksigowan wcze[niej na koncie 73-1 warto[ towarw w cenach ewidencyjnych o kwot odchyleD od cen ewidencyjnych towarw, przypadajc na towary sprzedane. Uwaga: W przypadku prowadzenia ewidencji zapasw towarw w cenach zakupu (nabycia), nie ma potrzeby korygowania ich warto[ci w momencie sprzeda\y. Ewidencja warto[ci sprzedanych towarw w cenach zakupu (nabycia) mo\e przebiega nastpujco: 1. Warto[ sprzedanych towarw w cenach ewidencyjnych ksigowana bie\co w momencie ich sprzeda\y i wydania sprzedanych towarw z magazynu: - Wn konto 73-1 "Warto[ sprzedanych towarw w cenach zakupu (nabycia)", - Ma konto 33 "Towary w hurcie". 2. Odchylenia kredytowe od cen ewidencyjnych towarw w cz[ci przypadajcej na towary sprzedane: - Wn konto 34 "Odchylenia od cen ewidencyjnych towarw w hurcie", - Ma konto 73-1 "Warto[ sprzedanych towarw w cenach zakupu (nabycia)". Uwaga: Odchylenia debetowe ksiguje si odwrotnie: Wn konto 73-1, Ma konto 34. 3. Cz[ciowy lub caBkowity zwrot towarw na skutek reklamacji nabywcy, uznanej przez hurtowni za uzasadnion (rwnolegle do korekty sprzeda\y, potwierdzonej faktur korygujc): - Wn konto 33 "Towary w hurcie", - Ma konto 73-1 "Warto[ sprzedanych towarw w cenach zakupu (nabycia)". Uwaga: W sytuacji gdy ewidencja zapasw towarw prowadzona jest w cenach ewidencyjnych r\nicych si od cen zakupu (nabycia), rwnolegle do ksigowania zwrotu towarw koryguje si odchylenia od cen ewidencyjnych kredytowe (zapisem: Wn konto 73-1, Ma konto 34) i debetowe (zapisem odwrotnym: Wn konto 34, Ma konto 73-1). 4. Przeniesienie warto[ci sprzedanych towarw na dzieD bilansowy wedBug cen zakupu (nabycia): - Wn konto 86 "Wynik finansowy", - Ma konto 73-1 "Warto[ sprzedanych towarw w cenach zakupu (nabycia)". Wydanie prbek towaru WBa[ciciel firmy prowadzcej dziaBalno[ handlow przekazaB nieodpBatnie zagranicznemu po[rednikowi handlowemu prbki towaru, w celu dalszego przekazania ich do przetestowania potencjalnym kontrahentom. Jak nale\y uj w ksigach rachunkowych operacje zwizane z powy\szym zdarzeniem? Ewidencja przekazania (nieodpBatnie) zagranicznemu po[rednikowi prbek towarw, ktre jednostka uprzednio zakupiBa, mo\e przebiega zapisami: 1. Rozchd towarw - warto[ wedBug cen zakupu (nabycia) w rozumieniu art. 28 ustawy o rachunkowo[ci: a) objtych ewidencj bilansow podczas skBadowania (RW) - Wn konto 40 "Koszty wedBug rodzajw" lub konto zespoBu 5 (w analityce: PozostaBe koszty), - Ma konto 33 "Towary", b) nieobjtych ewidencj podczas skBadowania, tj. odniesionych w koszty w momencie zakupu na podstawie art. 17 ust. 2 pkt 4 ustawy o rachunkowo[ci (PK) - Wn konto 40 "Koszty wedBug rodzajw" lub konto zespoBu 5 (w analityce: PozostaBe koszty), - Ma konto 73-1 "Warto[ sprzedanych towarw w cenach zakupu (nabycia)". W [wietle przepisw art. 7 ust. 7 ustawy o VAT, przekazywana (wrczana) przez podatnika niewielka ilo[ towaru, reprezentujca okre[lony rodzaj lub kategori towarw, ktra zachowuje skBad oraz wszystkie wBa[ciwo[ci fizyczne, fizykochemiczne i chemiczne lub biologiczne towaru, a jednocze[nie niewskazujca na dziaBania majce charakter handlowy, stanowi prbk. Do prbek przekazywanych potencjalnym kontrahentom (klientom) nie stosuje si przepisw o VAT dotyczcych dostawy towarw. Wynika to z art. 7 ust. 3 ustawy o VAT i oznacza, \e: " wydanie prbek powinno by traktowane identycznie jak przekazanie towarw w celu ich zu\ycia na potrzeby dziaBalno[ci przedsibiorstwa; zatem czynno[ przekazania prbek towarw nie pociga za sob obowizku korekty VAT odliczonego przez jednostk w momencie nabycia towarw, " wydanie towarw jako prbek nie podlega opodatkowaniu VAT nale\nym - niezale\nie od tego, czy towary stanowice prbki zostaBy nabyte odpBatnie, czy nieodpBatnie, " czynno[ przekazania prbek towarw niepodlegajcych opodatkowaniu podatkiem VAT nie wymaga udokumentowania faktur wewntrzn. Sprzeda\ maszyny zaliczonej w momencie nabycia do kosztw zu\ycia materiaBw Ze wzgldu na przewidywany okres u\ywania nabytej maszyny nie dBu\szy ni\ rok, jej warto[ w cenie nabycia zarachowano w ci\ar kosztw zu\ycia materiaBw. Jak powinny przebiega ksigowania w zwizku ze sprzeda\ tej maszyny przed upBywem roku od jej nabycia? Skoro maszyna zostaBa zakwalifikowana do materiaBw, gdy\ nie zostaB speBniony jeden z warunkw wymaganych w art. 3 ust. 1 pkt 15 ustawy o rachunkowo[ci dla uznania jej za [rodek trwaBy (przewidywany okres u\ywania musi by dBu\szy ni\ rok), to sprzeda\ takiej maszyny powinna podlega udokumentowaniu i ewidencji w sposb obowizujcy przy sprzeda\y materiaBw. ZakBadajc, \e jednostka jest podatnikiem VAT, operacje zwizane ze sprzeda\ maszyny, zarachowanej w momencie nabycia do kosztw zu\ycia materiaBw, mog by ksigowane zapisami: 1. Faktura VAT wystawiona nabywcy: a) cena maszyny (warto[ brutto) - Wn konto 20 "Rozrachunki z odbiorcami" lub 24 "PozostaBe rozrachunki", b) VAT nale\ny - je\eli wystpi obowizek podatkowy - Ma konto 22-2 "Rozrachunki z urzdem skarbowym z tytuBu VAT nale\nego", c) warto[ netto stanowica przychd ze sprzeda\y materiaBw (poz.: 1a - 1b) - Ma konto 74-0 "Sprzeda\ materiaBw". 2. PK - przeksigowanie warto[ci maszyny w cenie nabycia w ci\ar kosztw zespoBu 7: - Wn konto 74-1 "Warto[ sprzedanych materiaBw", - Ma konto 40 "Koszty wedBug rodzajw" lub konto zespoBu 5 (w analityce: Zu\ycie materiaBw) oraz rwnolegle zapis techniczny (kwota ze znakiem minus) dla zachowania czysto[ci obrotw na koncie kosztw zu\ycia materiaBw: - Wn konto 40 "Koszty wedBug rodzajw" lub konto zespoBu 5 (w analityce: Zu\ycie materiaBw), - Ma konto 40 "Koszty wedBug rodzajw" lub konto zespoBu 5 (w analityce: Zu\ycie materiaBw). Koszty sprzeda\y Koszty sprzeda\y to koszty, ktre s ponoszone przez przedsibiorstwo w zwizku z czynno[ciami sprzeda\y (pakowania, przewozu, zaBadunku i wyBadunku, ubezpieczeD transportowych itp.). Do kosztw sprzeda\y zalicza si tak\e koszty dziaBaD marketingowych, a wic promocji i dystrybucji, ktrych celem jest poinformowanie potencjalnego nabywcy o cechach produktu, przekonanie do zakupu i uczynienie go Batwo dostpnym na rynku. Do ewidencji tych kosztw sBu\y konto 52-7 "Koszty sprzeda\y". Koszty sprzeda\y mo\na grupowa wedBug nastpujcych pozycji: " materiaBy, obejmujce zu\ycie materiaBw do pakowania przeznaczonych do wysyBki wyrobw oraz opakowaD wielokrotnego u\ytku, " przewozy, obejmujce opBaty za usBugi Bcznie z kosztami skBadowania, zaBadunkw oraz wyBadunkw wykonywanych przez przewoznikw i spedytorw, " koszty reklamy, do ktrych zalicza si opBaty za udziaB w targach i wystawach, za kampanie reklamowe, zu\ycie rzeczowych skBadnikw majtkowych (np. eksponaty reklamowe, produkty przeznaczone do degustacji), " opBaty za korzystanie z licencji, naliczane w proporcji do liczby sprzedanych produktw wytworzonych na podstawie licencji, " pozostaBe koszty sprzeda\y, np. pBace z narzutami za prace zaBadunkowe, koszty wytworzenia produktw zniszczonych w czasie transportu, koszty przegldw gwarancyjnych itp., " podatek akcyzowy, w przypadku gdy jednostka pBaci go od sprzedanych wyrobw. Do kosztw sprzeda\y nie zalicza si: " wynagrodzeD pracownikw zatrudnionych w komrkach zbytu, ekspedycji i w magazynach oraz skBadek na ubezpieczenia spoBeczne i innych [wiadczeD na rzecz tych pracownikw, " odpisw na ZFZS, " kosztw konwojowania, kosztw podr\y sBu\bowych, " opBat za przesyBki, " opBat za badania i analiz jako[ci wyrobw. Koszty te zalicza si do kosztw oglnego zarzdu (konto 55). Wynagrodzenia pracownikw - koszt wytworzenia czy sprzeda\y? Firma wydawnicza, w celu pozyskania reklamodawcw do wydawanego czasopisma, zatrudnia w oparciu o umowy zlecenia przedstawicieli handlowych. Przedstawiciele otrzymuj staBe, comiesiczne wynagrodzenie, do ktrego dodawana jest prowizja zale\na od warto[ci pozyskanych reklam. Czy wynagrodzenia przedstawicieli bd kosztem wytworzenia czasopisma, czy kosztem sprzeda\y? W ramach dziaBalno[ci wydawniczej uzyskiwane s przychody z dwch zasadniczych zrdeB: z tytuBu sprzeda\y czasopism oraz z tytuBu zamieszczania reklam i ogBoszeD. Zarwno koszty ponoszone w celu zainteresowania Czytelnikw ofert wydawnicz, jak i koszty ponoszone w celu pozyskania reklamodawcw, le\ w sferze szeroko pojtych kosztw sprzeda\y. Celem ich ponoszenia jest bowiem nie fizyczne wytworzenie danego produktu (numeru czasopisma, ogBoszenia reklamowego), lecz generowanie popytu na produkt poprzez oddziaBywanie na potencjalnych nabywcw. To, \e wynagrodzenia przedstawicieli handlowych s uzale\nione od warto[ci pozyskanych przez nich zleceD, nie zmienia istoty (funkcji) ponoszonych kosztw - powinny by one bez wtpienia ujmowane jako koszty sprzeda\y. Koszt wytworzenia produktu zostaB zdefiniowany w art. 28 ust. 3 ustawy o rachunkowo[ci. W definicji tej wymienione zostaBy cztery kategorie kosztw, ktrych nie zalicza si do kosztu wytworzenia produktw. S to koszty: 1) bdce konsekwencj niewykorzystanych zdolno[ci produkcyjnych i strat produkcyjnych, 2) oglnego zarzdu, ktre nie s zwizane z doprowadzaniem produktu do postaci i miejsca, w jakich si znajduje na dzieD wyceny, 3) magazynowania wyrobw gotowych i pBproduktw, chyba \e poniesienie tych kosztw jest niezbdne w procesie produkcji, 4) sprzeda\y produktw. Wskazane grupy kosztw wpBywaj na wynik finansowy okresu sprawozdawczego, w ktrym zostaBy poniesione. Koszty pozyskania reklamodawcw nie powinny zatem ksztaBtowa kosztu wytworzenia produktu, lecz powinny by odniesione na konto kosztw sprzeda\y. Przy zaBo\eniu, \e jednostka prowadzi ewidencj kosztw w ukBadzie rodzajowym oraz w ukBadzie funkcjonalnym, ich ksigowe ujcie powinno wyglda nastpujco: - Wn konto 40 "Koszty wedBug rodzajw" (w analityce: Wynagrodzenia), - Ma konto 23 "Rozrachunki z tytuBu wynagrodzeD" i rwnolegle - Wn konto 52-7 "Koszty sprzeda\y", - Ma konto 49 "Rozliczenie kosztw". W podobny sposb rozliczamy skBadki na ubezpieczenia spoBeczne w cz[ci obci\ajcej zleceniodawc, je[li istnieje obowizek opBacania tych skBadek (oczywi[cie wwczas w ukBadzie rodzajowym ksigujemy je na koncie "Ubezpieczenia spoBeczne i inne [wiadczenia"). Mo\e zdarzy si sytuacja, kiedy przedstawiciel handlowy pozyska zlecenie na publikacje reklam w dBu\szym okresie. Je\eli premia z tego tytuBu zostanie mu naliczona "z gry", a jej warto[ bdzie na tyle znaczca, \e w istotny sposb wpBynie na wynik bie\cego okresu sprawozdawczego, wwczas premi t (wraz z przynale\nymi skBadkami ubezpieczeD spoBecznych obci\ajcymi pracodawc, je[li wystpuj) mo\na rozliczy midzyokresowo. W takim przypadku drugie ksigowanie powinno by nastpujce: - Wn konto 64 "Rozliczenia midzyokresowe kosztw", - Ma konto 49 "Rozliczenie kosztw". Nastpnie aktywowane koszty akwizycji rozliczamy w czasie proporcjonalnie do uzyskiwanych wpByww z zakontraktowanego cyklu reklamowego: - Wn konto 52-7 "Koszty sprzeda\y", - Ma konto 64 "Rozliczenia midzyokresowe kosztw". Koszty oglnego zarzdu Koszty zarzdu dzieli si na dwie grupy: 1) koszty administracyjno-gospodarcze, do ktrych zalicza si m.in.: a) pBace i narzuty na pBace pracownikw zarzdu, b) koszty biurowe (materiaBy biurowe, opBaty telekomunikacyjne, koszty archiwizacji danych, obsBugi rachunkowej itp.), c) koszty podr\y sBu\bowych pracownikw zarzdu, d) koszty szkoleD pracownikw zarzdu, e) opBaty za usBugi i [wiadczenia zwizane z administrowaniem przedsibiorstwa, f) tzw. podatki kosztowe (np. podatek od nieruchomo[ci budynku zarzdu), g) koszty reprezentacji; 2) koszty oglnogospodarcze, ktre obejmuj m.in.: a) koszty komrek ruchu, ktrych - ze wzgldu na ich wielko[ - nie wyodrbniono jako wydziaBw produkcji pomocniczej, np.: magazyny oglnozakBadowe, laboratoria, bocznice kolejowe itp., b) koszty funkcji peBnionych przez jednostk gospodarcz jako caBo[, a w szczeglno[ci: ochrony mienia, szkoleD, bezpieczeDstwa i higieny pracy, racjonalizacji i wynalazczo[ci, dowozu pracownikw itp., c) koszty utrzymania budynkw i pomieszczeD. Do kosztw oglnego zarzdu nie zalicza si kosztw zwizanych z utrzymaniem obiektw dziaBalno[ci socjalnej oraz obiektw sBu\cych rehabilitacji osb niepeBnosprawnych (amortyzacji, remontw i konserwacji, usBug sprztania, opBat za zu\ycie energii elektrycznej, gazu, wody, ogrzewania, wynagrodzeD pracownikw obsBugi). Do ewidencji wyodrbnionych kosztw zarzdzania jednostki jako caBo[ci sBu\y konto 55 "Koszty zarzdu". Delegacja sBu\bowa prezesa spBki Prezes spBki z o.o. wyje\d\a na delegacje sBu\bowe do kontrahentw - w celu omawiania kontraktw i wspBpracy przy projektach. W jaki sposb ksigowa koszty takich delegacji? W sytuacji opisanej w pytaniu ewidencja ksigowa kosztw delegacji mo\e przebiega zapisami: 1. Zarachowanie kosztw prostych w kwotach wynikajcych z dowodw zrdBowych (w rozumieniu art. 20-22 ustawy o rachunkowo[ci): - Wn konto 40 "Koszty wedBug rodzajw" (w analityce: Koszty podr\y sBu\bowych), - Ma konto 24 "PozostaBe rozrachunki" lub 23 "Rozrachunki z pracownikami" (je\eli prezes spBki wykonuje swoje obowizki na podstawie umowy o prac). 2. Rozliczenie kosztw na wBa[ciwe konta zespoBu 5: - Wn konto 55 "Koszty zarzdu", - Ma konto 49 "Rozliczenie kosztw". 3. WypBata kwot nale\nych prezesowi: - Wn konto 24 "PozostaBe rozrachunki" lub 23 "Rozrachunki z pracownikami", - Ma konto 13-0 "Rachunek bie\cy" lub 10 "Kasa". PozostaBe koszty operacyjne PozostaBe koszty operacyjne to koszty po[rednio zwizane z podstawow dziaBalno[ci operacyjn jednostki. Ksiguje si je na koncie 76-1 "PozostaBe koszty operacyjne". Do pozostaBych kosztw operacyjnych zalicza si w szczeglno[ci koszty zwizane z: " utrzymaniem obiektw dziaBalno[ci socjalnej i sBu\cych rehabilitacji osb niepeBnosprawnych, " zbyciem [rodkw trwaBych, [rodkw trwaBych w budowie, warto[ci niematerialnych i prawnych oraz inwestycji w nieruchomo[ci i prawa, " utrzymaniem (np. koszty remontw, podatek od nieruchomo[ci) inwestycji w nieruchomo[ci i prawa, " odpisaniem nale\no[ci przedawnionych, umorzonych i nie[cigalnych (je\eli nie obci\aj one uprzednio dokonanego odpisu aktualizujcego), z wyjtkiem nale\no[ci o charakterze publicznoprawnym nieobci\ajcych kosztw, " utworzeniem rezerw na pewne lub prawdopodobne straty z operacji gospodarczych, z wyjtkiem rezerw zwizanych z operacjami finansowymi, " odpisami aktualizujcymi warto[ niefinansowych aktyww trwaBych i obrotowych, " odszkodowaniami, karami i grzywnami, " przekazaniem aktyww nieodpBatnie, w tym w drodze darowizny, " odpisaniem kosztw prac badawczych i rozwojowych zakoDczonych niepowodzeniem, " wniesieniem w formie aportu niefinansowych aktyww trwaBych. Ewentualne korekty zarachowanych uprzednio kosztw ksiguje si po stronie Ma konta 76-1. Sprzeda\ [rodka trwaBego sBu\cego dziaBalno[ci socjalnej Czy niezamortyzowan warto[ci [rodka trwaBego sBu\cego dziaBalno[ci socjalnej obci\a si zakBadowy fundusz [wiadczeD socjalnych, czy pozostaBe koszty operacyjne? Niezamortyzowana cz[ sprzedanego [rodka trwaBego sBu\cego dziaBalno[ci socjalnej powinna zosta odniesiona w ci\ar pozostaBych kosztw operacyjnych. Zrodki trwaBe sBu\ce dziaBalno[ci socjalnej figuruj w ewidencji [rodkw trwaBych i podlegaj amortyzacji na zasadach oglnych dotyczcych [rodkw trwaBych. Oznacza to, \e ewidencja operacji gospodarczych dotyczcych rozchodu w zwizku ze sprzeda\ [rodka trwaBego, sBu\cego dziaBalno[ci socjalnej, przebiega identycznie jak w przypadku sprzeda\y [rodka trwaBego sBu\cego dziaBalno[ci operacyjnej jednostki. Z definicji pozostaBych kosztw i przychodw operacyjnych (podanej w art. 3 ust. 1 pkt 32 lit. b) ustawy o rachunkowo[ci) wynika, \e koszty i przychody zwizane ze zbyciem [rodkw trwaBych - jako koszty i przychody zwizane po[rednio z dziaBalno[ci operacyjn jednostki - zaliczane s do pozostaBych kosztw i przychodw operacyjnych. Oznacza to, \e niezamortyzowana cz[ sprzedanego [rodka trwaBego powinna zosta odniesiona w ci\ar pozostaBych kosztw operacyjnych (Wn konto 76-1). Natomiast przychody ze sprzeda\y powinny zwikszy pozostaBe przychody operacyjne (Ma konto 76-0). R\nica w ewidencji operacji gospodarczych dotyczcych sprzeda\y [rodkw trwaBych mo\e w tym przypadku dotyczy konieczno[ci zarachowania przychodw ze sprzeda\y [rodkw trwaBych sBu\cych dziaBalno[ci socjalnej na zwikszenie [rodkw zakBadowego funduszu [wiadczeD socjalnych. Obowizek zwikszenia [rodkw ZFZS o przychody ze sprzeda\y [rodkw trwaBych sBu\cych dziaBalno[ci socjalnej wynika wprost z art. 7 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakBadowym funduszu [wiadczeD socjalnych (Dz. U. z 1996 r. nr 70, poz. 335, ost. zm. w Dz. U. z 2007 r. nr 89, poz. 589). Zgodnie z tym przepisem, przychody z tytuBu sprzeda\y [rodkw trwaBych sBu\cych dziaBalno[ci socjalnej, w cz[ci nieprzeznaczonej na utrzymanie lub odtworzenie zakBadowych obiektw socjalnych, zwikszaj [rodki zakBadowego funduszu [wiadczeD socjalnych. Za przychd ze sprzeda\y uwa\a si w tym przypadku przychd ze sprzeda\y pomniejszony o koszty tej sprzeda\y. Uwaga: Zwikszenie [rodkw ZFZS o przychody z tytuBu sprzeda\y [rodkw trwaBych sBu\cych dziaBalno[ci socjalnej, w cz[ci nie przeznaczonej na utrzymanie lub odtworzenie zakBadowych obiektw socjalnych, nie dotyczy - na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy o ZFZS - pracodawcw postawionych w stan upadBo[ci lub likwidacji, z wyBczeniem przedsibiorstw paDstwowych likwidowanych w celu prywatyzacji. W ewidencji ksigowej sprzeda\ [rodka trwaBego sBu\cego dziaBalno[ci socjalnej mo\e zatem przebiega nastpujco: 1. Dane z faktury VAT dokumentujcej sprzeda\: a) warto[ [rodka trwaBego w cenie sprzeda\y netto - Ma konto 76-0 "PozostaBe przychody operacyjne", b) ewentualna kwota podatku VAT nale\nego - Ma konto 22-2 "Rozrachunki z urzdem skarbowym z tytuBu VAT nale\nego", c) kwota nale\no[ci od nabywcy - Wn konto 24 "PozostaBe rozrachunki". 2. Wyksigowanie z ewidencji bilansowej [rodka trwaBego w zwizku z jego sprzeda\: a) dotychczasowa amortyzacja - Wn konto 07-1 "Odpisy umorzeniowe [rodkw trwaBych", - Ma konto 01 "Zrodki trwaBe", b) nadwy\ka warto[ci pocztkowej nad odpisami amortyzacyjnymi (cz[ nieumorzona) - Wn konto 76-1 "PozostaBe koszty operacyjne", - Ma konto 01 "Zrodki trwaBe". 3. Zarachowanie przychodu z tytuBu sprzeda\y [rodka trwaBego sBu\cego dziaBalno[ci socjalnej (w cz[ci nie przeznaczonej na utrzymanie lub odtworzenie zakBadowych obiektw socjalnych) na zwikszenie [rodkw ZFZS: - Wn konto 76-1 "PozostaBe koszty operacyjne", - Ma konto 85 "ZakBadowy fundusz [wiadczeD socjalnych". 4. Przelew [rodkw na rachunek bankowy ZFZS: - Wn konto 13-5 "Rachunek bankowy wyodrbnionych [rodkw pieni\nych ZFZS", - Ma konto 13-0 "Rachunek bie\cy". Uznanie nale\no[ci za nie[cigaln SpBka z o.o. w 1999 roku sprzedaBa wyroby. Kontrahent uchylaB si z uregulowaniem zobowizania. W rezultacie sd wydaB dBu\nikowi nakaz zapBaty. Na podstawie nakazu zaopatrzonego w klauzul wykonalno[ci skierowano wniosek o wszczcie egzekucji, a spBka dokonaBa odpisu aktualizujcego. Komornik stwierdziB bezskuteczno[ egzekucji i umorzyB postpowanie egzekucyjne. Jakich ksigowaD powinni[my dokona w zwizku z umorzeniem postpowania egzekucyjnego? Zasady aktualizacji nale\no[ci dla celw bilansowych wskazane s w art. 35b ustawy o rachunkowo[ci. Zgodnie z tym przepisem, warto[ nale\no[ci aktualizuje si uwzgldniajc stopieD prawdopodobieDstwa ich zapBaty poprzez dokonanie odpisu aktualizujcego. Odpisy aktualizujce warto[ nale\no[ci zalicza si odpowiednio do pozostaBych kosztw operacyjnych lub do kosztw finansowych - zale\nie od rodzaju nale\no[ci, ktrej dotyczy odpis aktualizacji. W ksigach rachunkowych dokonanie odpisu aktualizujcego warto[ nale\no[ci zwizanej ze sprzeda\ wyrobw ujmuje si zapisem: - Wn konto 76-1 "PozostaBe koszty operacyjne", - Ma konto 28 "Odpisy aktualizujce warto[ nale\no[ci". W zwizku z umorzeniem postpowania egzekucyjnego jednostka uznaBa nale\no[ za nie[cigaln. Wyksigowanie nale\no[ci wobec jej nie[cigalno[ci powinno nastpi jednocze[nie z wyksigowaniem odpisu aktualizujcego warto[ tej nale\no[ci. Zgodnie bowiem z art. 35b ust. 3 ustawy o rachunkowo[ci, nale\no[ci nie[cigalne zmniejszaj dokonane uprzednio odpisy aktualizujce ich warto[. W ksigach rachunkowych odpisanie nale\no[ci uznanej za nie[cigaln powinno nastpi zapisem: - Wn konto 28 "Odpisy aktualizujce warto[ nale\no[ci", - Ma konto 20 "Rozrachunki z odbiorcami". Zrodek trwaBy przedmiotem aportu SpBka z o.o. przekazaBa innej spBce (w zamian za udziaBy) [rodek trwaBy w formie aportu. Jak zaksigowa tak operacj? W sytuacji gdy spBka z o.o. wnosi na poczet udziaBu w kapitale zakBadowym innej spBki aport niepieni\ny w postaci [rodka trwaBego, ewidencja zdarzeD mo\e przebiega nastpujco: 1. Warto[ nominalna uzyskanych w zamian udziaBw: - Wn konto 03 "DBugoterminowe aktywa finansowe", - Ma konto 76-0 "PozostaBe przychody operacyjne". 2. Warto[ ksigowa wniesionego jako wkBad rzeczowy [rodka trwaBego: a) warto[ pocztkowa - Ma konto 01 "Zrodki trwaBe", b) dotychczasowe umorzenie - Wn konto 07-1 "Odpisy umorzeniowe [rodkw trwaBych", c) nieumorzona cz[ warto[ci pocztkowej [rodka trwaBego - Wn konto 76-1 "PozostaBe koszty operacyjne". 3. R\nica pomidzy warto[ci rynkow (rwn warto[ci nominalnej obejmowanych udziaBw) a ni\sz warto[ci ksigow [rodka trwaBego bdcego przedmiotem wkBadu: - Wn konto 76-1 "PozostaBe koszty operacyjne", - Ma konto 81-3 "KapitaB z aktualizacji wyceny" oraz rwnolegle doprowadzenie warto[ci rynkowej do warto[ci ksigowej jako ceny nabycia - Wn konto 03-5 "Odpisy aktualizujce dBugoterminowe aktywa finansowe", - Ma konto 03 "DBugoterminowe aktywa finansowe". Odszkodowanie wypBacone pracownikowi z tytuBu utraty zdrowia Jak nale\y zaksigowa wypBat jednorazowego odszkodowania z tytuBu utraty przez pracownika zdrowia z winy pracodawcy? Kwoty [wiadczeD wynikaj z prawomocnego wyroku sdu. Zdarzenie, o ktrym mowa w pytaniu, jest w sposb po[redni zwizane z dziaBalno[ci operacyjn jednostki. Dlatego finansowe skutki utraty zdrowia przez pracownika z powodu zaniedbaD pracodawcy, w postaci zasdzonego na jego rzecz odszkodowania, powinny zosta odniesione w ci\ar pozostaBych kosztw operacyjnych - na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 32 lit. f) UoR. Ewidencja w ksigach rachunkowych jednostki mo\e przebiega nastpujco: 1) zarachowanie zobowizania: - Wn konto 76-1 "PozostaBe koszty operacyjne", - Ma konto 24 "PozostaBe rozrachunki" (w analityce: Konto imienne uprawnionego do [wiadczeD); 2) zapBata: - Wn konto 24 "PozostaBe rozrachunki" (w analityce: Konto imienne uprawnionego do [wiadczeD), - Ma konto 10 "Kasa" lub 13-0 "Rachunek bie\cy". PrawidBowe byBoby rwnie\ ksigowanie operacji z pominiciem konta rozrachunkowego: - Wn konto 76-1 "PozostaBe koszty operacyjne", - Ma konto 10 "Kasa" lub 13-0 "Rachunek bie\cy". Kradzie\ gotwki W kasie stwierdzono niedobr gotwki. PowstaB on na skutek kradzie\y. Jak nale\y uj w ksigach rachunkowych powy\szy niedobr, ktry uznano za niezawiniony przez kasjera? Niedobr, ktry uznano za niezawiniony, ujmuje si w ksigach rachunkowych w ci\ar pozostaBych kosztw operacyjnych, zapisami: 1. Stwierdzenie niedoboru: - Wn konto 24 "PozostaBe rozrachunki" (w analityce: Rozliczenie niedoborw), - Ma konto 10 "Kasa". 2. Uznanie niedoboru za niezawiniony: - Wn konto 76-1 "PozostaBe koszty operacyjne", - Ma konto 24 "PozostaBe rozrachunki" (w analityce: Rozliczenie niedoborw). Koszty finansowe Do kosztw finansowych, ktre ujmuje si po stronie Wn konta 75-1, zalicza si w szczeglno[ci: " warto[ sprzedanych aktyww finansowych (udziaBw, akcji i innych papierw warto[ciowych) w cenie nabycia z uwzgldnieniem odpisw aktualizujcych ich warto[, " warto[ ewidencyjn aktyww finansowych (tak\e wierzytelno[ci) wniesionych do innej jednostki jako aport, " dopBaty nale\ne wzgldnie wniesione przez udziaBowcw spBek z o.o., " straty powstaBe w wyniku likwidacji spBki, w ktrej jednostka ma udziaBy, " odsetki i prowizje od zacignitych kredytw i po\yczek, je\eli nie dotycz [rodkw trwaBych w budowie lub zakupu [rodkw trwaBych i warto[ci niematerialnych i prawnych, " odsetki i dyskonto od wyemitowanych przez jednostk obligacji, " dyskonto przy sprzeda\y obcych czekw, weksli i papierw warto[ciowych, " odsetki z tytuBu zwBoki w zapBacie, " opBaty dodatkowe z tytuBu leasingu finansowego, " rezerwy tworzone na pewne lub prawdopodobne straty z tytuBu operacji finansowych bdcych w toku, " odpisy z tytuBu aktualizacji wyceny aktyww finansowych (w tym nale\no[ci zaliczonych do aktyww finansowych), " nadwy\ka kosztw emisji akcji ponad r\nic midzy warto[ci emisyjn akcji a ich warto[ci nominaln nierozliczon z kapitaBem zapasowym, " ujemne r\nice kursowe (z wyjtkiem zaliczonych do kosztw [rodkw trwaBych w budowie lub ceny nabycia [rodkw trwaBych i warto[ci niematerialnych i prawnych). Ewidencja szczegBowa powinna zapewni co najmniej dane niezbdne do sporzdzenia rachunku zyskw i strat. W analityce nale\y zatem wyr\ni w szczeglno[ci: " odsetki, w tym dla jednostek powizanych, " straty ze zbycia inwestycji, " kwoty z aktualizacji warto[ci inwestycji, " inne koszty finansowe. Odsetki z tytuBu zwBoki w zapBacie zobowizaD PBacimy odsetki za zwBok w zapBacie zobowizaD. W jaki sposb powinni[my ujmowa te zdarzenia w ksigach rachunkowych? Odsetki z tytuBu zwBoki w zapBacie zobowizaD z tytuBu dostaw i usBug zarachowuje si w ci\ar kosztw finansowych, ksigujc: 1) odsetki nale\ne (tak\e nale\ne wierzycielowi zgodnie z zawart z nim umow, w wielko[ci ustalonej przy wycenie zobowizaD na dzieD bilansowy): - Wn konto 75-1 "Koszty finansowe", - Ma konto 21 "Rozrachunki z dostawcami", 2) zapBata odsetek (tak\e nale\ne wierzycielowi zgodnie z zawart z nim umow w wielko[ci ustalonej przy wycenie zobowizaD na dzieD bilansowy): - Wn konto 21 "Rozrachunki z dostawcami", - Ma konto 13-0 "Rachunek bie\cy". Uwaga: Je\eli nale\ne wierzycielowi odsetki z tytuBu zwBoki w zapBacie dotycz zobowizaD zwizanych z zakupem lub budow [rodkw trwaBych, traktuje si je jako koszt obsBugi zobowizaD z tego tytuBu i - zgodnie z art. 28 ust. 8 pkt 2 UoR - ksiguje: - Wn konta 08 "Zrodki trwaBe w budowie", - Ma konto 24 "PozostaBe rozrachunki". OpBaty i prowizje zwizane z uzyskaniem kredytu Jak zaksigowa opBat bankow za rozpatrzenie wniosku kredytowego oraz prowizj od uruchomienia kredytu? OpBaty i prowizje od zacignitych kredytw i po\yczek, je\eli nie dotycz [rodkw trwaBych w budowie lub zakupu [rodkw trwaBych i warto[ci niematerialnych i prawnych, zalicza si - na podstawie art. 42 ust. 3 ustawy o rachunkowo[ci - do kosztw finansowych, zapisem: - Wn konto 75-1 "Koszty finansowe", - Ma konto 13 "Rachunki i kredyty bankowe". Przy ksigowaniu prowizji bankowych nale\y uwzgldni rwnie\ art. 39 ust. 4 ustawy o rachunkowo[ci, ktry mwi, \e je\eli zgodnie z umow warto[ otrzymanych finansowych skBadnikw aktyww jest ni\sza od zobowizania zapBaty za nie, to r\nica stanowi czynne rozliczenie midzyokresowe kosztw, ktre odpisuje si w koszty finansowe w rwnych ratach, w cigu okresu, na jaki zacignito zobowizanie. W takim przypadku kwoty potrconej prowizji od otrzymanego kredytu stanowi czynne rozliczenie midzyokresowe kosztw i s odpisywane w koszty finansowe w rwnych ratach, w cigu okresu, na jaki zacignito kredyt. Odsetki od zalegBo[ci bud\etowych Na jakie konto zaksigowa odsetki od zalegBo[ci bud\etowych? Czy odsetki te mo\na zaliczy w koszty podatkowe? Ustalone i zapBacone odsetki od zalegBo[ci bud\etowych nie stanowi kosztw uzyskania przychodw. Wynika to wprost z przepisw art. 23 ust. 1 pkt 18 updof oraz art. 16 ust. 1 pkt 21 updop, ktre stanowi, \e nie uwa\a si za koszty uzyskania przychodw odsetek za zwBok z tytuBu nieterminowych wpBat nale\no[ci bud\etowych i innych nale\no[ci, do ktrych stosuje si przepisy Ordynacji podatkowej. W ksigach rachunkowych odsetki z tytuBu nieterminowych wpBat nale\no[ci bud\etowych zalicza si, zgodnie z art. 42 ust. 3 ustawy o rachunkowo[ci, do kosztw finansowych, ksigujc: - Wn konto 75-1 "Koszty finansowe", - Ma konto 22 "Rozrachunki publicznoprawne" lub 13-0 "Rachunek bie\cy". W zwizku z tym, \e odsetki bud\etowe nie stanowi kosztw, ale tylko dla celw podatkowych, wskazane jest w ewidencji analitycznej do konta 75-1 "Koszty finansowe" wyodrbni konto analityczne, na ktrym bd ujmowane odsetki bud\etowe jako koszty niestanowice kosztw uzyskania przychodw. Straty nadzwyczajne Straty nadzwyczajne, czyli skutki zdarzeD trudnych do przewidzenia, powstajcych poza dziaBalno[ci operacyjn jednostki, niezwizane z ryzykiem jej prowadzenia, ujmuje si na koncie 77-1 "Straty nadzwyczajne". Za straty nadzwyczajne uznaje si w szczeglno[ci: 1) rwnowarto[ szkd spowodowanych zdarzeniami losowymi, takimi jak: po\ar, powdz, huragan, grad, uderzenie pioruna, eksplozja gazu, tpnicie lub osunicie si ziemi, sztorm i inne \ywioBy natury oraz koszty zwizane z usuwaniem skutkw tych zdarzeD (zaliczane do strat nadzwyczajnych) i otrzymane w zwizku z tym odszkodowania z tytuBu ubezpieczenia majtkowego (zaliczane do zyskw nadzwyczajnych), 2) skutki zaniechania i likwidacji pewnego rodzaju dziaBalno[ci (np. wyodrbnionego organizacyjnie zakBadu wytwarzajcego produkty), je\eli zaniechanie i likwidacja nastpiBy na skutek decyzji uprawnionych organw wBadzy lokalnej. Nie dotyczy to zaniechania i likwidacji spowodowanych autonomiczn decyzj organw statutowych jednostki, tzn. skutkw zdarzeD bdcych efektem planowego dziaBania danej jednostki, ktre uwa\a si za wchodzce w zakres ryzyka prowadzenia dziaBalno[ci operacyjnej i w zwizku z tym zalicza si - zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 32 UoR - do pozostaBych kosztw operacyjnych, 3) utworzenie rezerw na pewne lub o du\ym stopniu prawdopodobieDstwa przyszBe zobowizania spowodowane zdarzeniami niezwizanymi z oglnym ryzykiem gospodarowania (niekwalifikujce si do kosztw finansowych lub pozostaBych kosztw operacyjnych), zgodnie z art. 35d ust. 1 i 2 UoR, w tym tak\e rezerwy na zobowizania spowodowane restrukturyzacj, je\eli na podstawie odrbnych (innych ni\ UoR) przepisw jednostka zostaBa zobowizana do jej przeprowadzenia, 4) warto[ bilansow skBadnikw majtku wchodzcych w skBad sprzedanej zorganizowanej cz[ci jednostki, rwnolegle do zarachowania zyskw nadzwyczajnych z tytuBu sprzeda\y, tak\e wwczas, gdy nastpuje nieodpBatne przekazanie (darowizna) zorganizowanej cz[ci jednostki. Kwalifikowanie poszczeglnych operacji do zdarzeD, ktrych skutki finansowe zalicza si do strat nadzwyczajnych, wymaga ka\dorazowo oceny, w celu ustalenia ich zwizku z ryzykiem gospodarowania, bowiem do strat i zyskw nadzwyczajnych zalicza si tylko te z nich, ktre nie s zwizane z tym ryzykiem. W przeciwnym razie, gdy dana operacja wynika ze zdarzeD zwizanych z ryzykiem prowadzenia dziaBalno[ci operacyjnej, zalicza si je odpowiednio do pozostaBych kosztw lub przychodw dziaBalno[ci operacyjnej. Straty nadzwyczajne ujmuje si w ksigach rachunkowych z uwzgldnieniem zasady ostro\no[ci, okre[lonej w art. 7 ust. 1 ustawy o rachunkowo[ci, a mianowicie w wyniku finansowym, bez wzgldu na jego wysoko[, nale\y uwzgldni wszystkie poniesione straty nadzwyczajne, tak\e wtedy, gdy zostan one ujawnione midzy dniem bilansowym a dniem, w ktrym rzeczywi[cie nastpuje zamknicie ksig rachunkowych (art. 7 ust. 2 UoR). Podkre[li nale\y, i\ warto[ zyskw i strat nadzwyczajnych ustala si oddzielnie. Nie mo\na kompensowa ze sob warto[ci zyskw i strat nadzwyczajnych (por. art. 7 ust. 3 UoR). Likwidacja szkody spowodowanej zdarzeniem losowym - ewidencja na przeBomie roku Pod koniec grudnia 2006 roku w spBce z o.o. spBonB pawilon handlowy wraz z towarem. SpBka posiada wa\n polis ubezpieczeniow mienia. Szkoda zostaBa zgBoszona ubezpieczycielowi. Decyzj o wypBacie odszkodowania spBka otrzymaBa dopiero w 2007 roku, ale przed sporzdzeniem sprawozdania finansowego za rok 2006. SpBka na razie nie otrzymaBa \adnej dokumentacji z policji i stra\y po\arnej. Jaka powinna by prawidBowa ewidencja ksigowa i ujcie podatkowe w roku 2006 i 2007? Je\eli przyczyn powstania szkody byBo zdarzenie nadzwyczajne - a za takie mo\na uzna po\ar pawilonu handlowego - to wydatki poniesione w zwizku z likwidacj szkody zalicza si w ci\ar konta 77-1 "Straty nadzwyczajne". Natomiast odszkodowanie otrzymane od zakBadu ubezpieczeD w zwizku z powstaB szkod ksiguje si na stron Ma konta 77-0 "Zyski nadzwyczajne". Zgodnie z zasad ostro\no[ci, okre[lon w art. 7 ustawy o rachunkowo[ci, zarachowanie rwnowarto[ci szkody (warto[ [rodka trwaBego w cz[ci nieumorzonej oraz warto[ towaru) do strat nadzwyczajnych mo\e nastpi w miesicu poniesienia szkody lub z dat dokumentacji otrzymanej z policji i stra\y po\arnej, ale najpzniej w ksigach grudnia 2006 roku (w przypadku spBki miesicem poniesienia szkody jest grudzieD 2006 r.). Z kolei odszkodowanie ksiguje si bezpo[rednio do zyskw nadzwyczajnych, pod warunkiem \e: " kwota roszczenia z tytuBu odszkodowania jest bezsporna, " uzyskanie odszkodowania od ubezpieczyciela jest niewtpliwe (potwierdzone decyzj), " decyzja o przyznaniu odszkodowaniu wpBynBa przed zamkniciem ksig za okres, w ktrym poniesiono szkod. Odszkodowanie ksigowane jest wwczas zapisem: - Wn konto 24 "PozostaBe rozrachunki", - Ma konto 77-0 "Zyski nadzwyczajne". Je\eli zatem jednostka otrzymaBa decyzj o przyznaniu odszkodowania przed zamkniciem ksig rachunkowych za 2006 rok, to nie ma przeszkd, aby warto[ przyznanego odszkodowania zaksigowa w zyski nadzwyczajne w 2006 roku. Sposb ewidencji w ksigach rachunkowych szkody spowodowanej zdarzeniem losowym oraz odszkodowania przyznanego w nastpnym okresie sprawozdawczym zostanie przedstawiony na poni\szym przykBadzie. PrzykBad I. ZaBo\enia: 1. W spBce z o.o. w grudniu 2006 r. na skutek po\aru zniszczeniu ulegB: a) pawilon handlowy o warto[ci pocztkowej: 300.000 zB i dotychczasowym umorzeniu: 270.000 zB, b) towar o warto[ci w cenach nabycia: 40.000 zB. 2. Firma ubezpieczeniowa przyznaBa spBce odszkodowanie w wysoko[ci: 72.000 zB. 3. Decyzja o przyznanym odszkodowaniu wpBynBa do spBki w lutym 2007 r., ale przed zamkniciem ksig rachunkowych za 2006 r. II. Dekretacja: A. Zapisy w ksigach roku 2006 1. LT - wyksigowanie pawilonu handlowego z ewidencji bilansowej: a) warto[ pocztkowa: 300.000 zB - Ma konto 01 "Zrodki trwaBe", b) dotychczasowe umorzenie: 270.000 zB - Wn konto 07-1 "Odpisy umorzeniowe [rodkw trwaBych", c) cz[ nieumorzona: 30.000 zB - Wn konto 24 "PozostaBe rozrachunki" (w analityce: Rozliczenie szkd). 2. Wyksigowanie warto[ci towaru, ktry ulegB zniszczeniu podczas po\aru: 40.000 zB - Wn konto 24 "PozostaBe rozrachunki" (w analityce: Rozliczenie szkd), - Ma konto 33 "Towary". 3. PK - zarachowanie skutkw po\aru do strat nadzwyczajnych: (30.000 zB + 40.000 zB) = 70.000 zB - Wn konto 77-1 "Straty nadzwyczajne", - Ma konto 24 "PozostaBe rozrachunki" (w analityce: Rozliczenie szkd). 4. PK - decyzja firmy ubezpieczeniowej o przyznaniu odszkodowania: 72.000 zB - Wn konto 24 "PozostaBe rozrachunki" (w analityce: Rozrachunki z ubezpieczycielem), - Ma konto 77-0 "Zyski nadzwyczajne". B. Zapisy w ksigach roku 2007 1. WB - wpByw odszkodowania od ubezpieczyciela: 72.000 zB - Wn konto 13-0 "Rachunek bie\cy", - Ma konto 24 "PozostaBe rozrachunki" (w analityce: Rozrachunki z ubezpieczycielem). Rozliczenia midzyokresowe kosztw Zasady dokonywania rozliczeD midzyokresowych kosztw okre[lone s w art. 39 UoR. Do ewidencji kosztw, ktre podlegaj rozliczaniu w trybie i wedBug zasad okre[lonych w tych przepisach przeznaczone jest konto 64"Rozliczenia midzyokresowe kosztw". S to: 1) ujmowane i rozliczane jako rozliczenia midzyokresowe czynne - ju\ poniesione koszty dziaBalno[ci operacyjnej, ktre dotycz przyszBych okresw; 2) ujmowane i rozliczane jako rozliczenia midzyokresowe bierne - prawdopodobne zobowizania z tytuBu kosztw dziaBalno[ci operacyjnej przypadajce na bie\cy okres, a wynikajce w szczeglno[ci: a) ze [wiadczeD wykonanych na rzecz jednostki przez jej kontrahentw, w sytuacji gdy kwot zobowizania mo\na oszacowa w sposb wiarygodny, b) z obowizku wykonania, zwizanych z bie\c dziaBalno[ci, przyszBych [wiadczeD wobec nieznanych osb, ktrych kwot mo\na oszacowa, mimo \e data powstania zobowizania nie jest jeszcze znana, w tym z tytuBu napraw gwarancyjnych i rkojmi za sprzedane produkty dBugotrwaBego u\ytku (zasady ustalania ich wysoko[ci powinny wynika z uznanych zwyczajw handlowych). Czas i sposb rozliczania kwot ujtych na koncie 64 "Rozliczenia midzyokresowe kosztw" powinien by uzasadniony charakterem rozliczanych kosztw, z zachowaniem zasady ostro\no[ci. Odpisy czynnych i biernych rozliczeD midzyokresowych kosztw mog nastpowa: " stosownie do upBywu czasu lub " stosownie do wielko[ci [wiadczeD. Nale\y przy tym pamita, \e zobowizania ujte na tym koncie jako bierne rozliczenia midzyokresowe kosztw, zmniejszaj koszty okresu sprawozdawczego, w ktrym stwierdzono, \e zobowizania te nie powstaBy. Na koncie 64 "Rozliczenia midzyokresowe kosztw" ksigowane s w szczeglno[ci: - po stronie Wn: " opBacone "z gry" abonamenty, polisy ubezpieczeniowe (majtkowe, komunikacyjne, osobowe), " opBacone za nastpne okresy (lata) czynsze umowne (np. za najem, dzier\aw, leasing), " dokonany jednorazowo roczny odpis na zakBadowy fundusz [wiadczeD socjalnych, " koszty zakupu przypadajce na zapasy materiaBw i towarw (niewliczone w cen nabycia), " koszty przygotowania nowej produkcji (np. wykonania dokumentacji, oprzyrzdowania, udostpnienia zBo\a), " koszty prac rozwojowych przez czas ich trwania, " rozliczenie rezerwy w postaci biernych rozliczeD midzyokresowych w dacie poniesienia wydatkw objtych t rezerw, " przeniesienie ustalonej na dzieD bilansowy nadwy\ki poniesionych kosztw wytworzenia niezakoDczonych usBug, w tym budowlanych, objtych dBugotrwaBymi umowami, nad kosztami tych usBug wspBmiernymi do przychodw, " rozliczenie nadwy\ki utworzonej rezerwy na koszty (straty) z tytuBu usBug objtych dBugotrwaBymi umowami, nad rzeczywist kwot poniesionych kosztw, " rzeczywiste straty z tytuBu kosztw niezakoDczonych usBug objtych dBugotrwaBymi umowami (w tym robt budowlanych) - do wysoko[ci rezerwy utworzonej na straty; - po stronie Ma: " rezerwy na znane koszty [wiadczeD ju\ wykonanych na rzecz jednostki przez jej kontrahentw, ale niestanowice jeszcze zobowizaD, " rezerwy na prawdopodobne koszty zwizane z udzielaniem gwarancji i rkojmi nabywcom produktw bdz usBug, " rezerwy na przewidywan strat z tytuBu wykonywania usBug, w tym robt budowlanych, objtych dBugotrwaBymi umowami, " rezerwy na oszacowane, majce istotny wpByw na wynik finansowy, koszty [wiadczeD na rzecz pracownikw, ktrych obowizek wypBaty wynika z obowizujcych jednostk przepisw prawa, ukBadw zbiorowych lub umw o prac, np. na odprawy emerytalne i rentowe, nagrody jubileuszowe, " rozliczanie kosztw aktywowanych w dacie ich ponoszenia na stronie Wn konta 64, w ci\ar wBa[ciwych kosztw bie\cego okresu sprawozdawczego, " rozliczenie aktywowanych kosztw prac rozwojowych zakoDczonych powodzeniem (w drodze przyjcia uzyskanych efektw do ewidencji bilansowej warto[ci niematerialnych i prawnych - stosownie do art. 33 ust. 2 UoR) oraz zakoDczonych niepowodzeniem (w drodze zarachowania do pozostaBych kosztw operacyjnych), " rozliczenie aktywowanej na dzieD bilansowy nadwy\ki poniesionych kosztw wytworzenia niezakoDczonych usBug, w tym budowlanych, objtych dBugotrwaBymi umowami, nad kosztami tych usBug zarachowanymi w ci\ar kosztw zespoBu 7. SzczegBowa ewidencja do konta 64 "Rozliczenia midzyokresowe kosztw" powinna by prowadzona w sposb umo\liwiajcy (m.in.): " ustalenie stanu rozliczeD midzyokresowych kosztw w podziale na czynne i bierne, " ustalenie ich stanu wedBug poszczeglnych tytuBw rozliczeD, w tym dotyczcych usBug (robt budowlanych) objtych dBugotrwaBymi umowami, " ustalenie stanu kosztw zakupu niewliczonych do ceny nabycia materiaBw oraz towarw, a przypadajcych na ich zapas (w bilansie podwy\szaj warto[ zapasw). Koszty po[rednie w ewidencji ksigowej Jak zaksigowa ubezpieczenie majtku obejmujce okres od maja 2007 roku do kwietnia 2008 roku? Koszty ubezpieczenia majtku s kosztami po[rednimi, tj. kosztami, ktrych nie mo\na bezpo[rednio powiza z konkretnymi przychodami, jakie jednostka uzyskuje w zwizku z prowadzon dziaBalno[ci gospodarcz. Koszty po[rednie w [wietle prawa bilansowego Generalnie koszty po[rednie zalicza si do kosztw bilansowych w momencie ich poniesienia. Je\eli jednak koszty te dotycz przyszBych okresw sprawozdawczych, jednostka mo\e je rozlicza poprzez czynne rozliczenia midzyokresowe kosztw. Wynika to z art. 39 ustawy o rachunkowo[ci. Przepis ten wskazuje, \e odpisy czynnych rozliczeD midzyokresowych kosztw mog nastpowa stosownie do upBywu czasu lub wielko[ci [wiadczeD. Przy czym czas i sposb rozliczenia powinien by uzasadniony charakterem rozliczanych kosztw z zachowaniem zasady ostro\no[ci. Okre[lajc zasady rozliczania kosztw w czasie nale\y uwzgldni zasad istotno[ci, tj. fakt, czy rozliczane koszty istotnie wpBywaj na rzetelne i jasne przedstawienie sytuacji majtkowej i finansowej oraz wynik finansowy jednostki. Je[li koszty nie wywieraj istotnie ujemnego wpBywu na rzetelne i jasne przedstawienie sytuacji majtkowej i finansowej oraz wynik finansowy jednostki - jednostka ma prawo zastosowa uproszczenie (na mocy art. 4 ust. 4 UoR). Koszty po[rednie w [wietle przepisw podatkowych W [wietle przepisw ustawy o podatku dochodowym (art. 15 ust. 4d updop i art. 22 ust. 5c updof), koszty uzyskania przychodw inne ni\ koszty bezpo[rednio zwizane z przychodami s potrcalne w dacie ich poniesienia. Je\eli te koszty dotycz okresu przekraczajcego rok podatkowy, a nie jest mo\liwe okre[lenie, jaka ich cz[ dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowi koszty uzyskania przychodw proporcjonalnie do dBugo[ci okresu, ktrego dotycz. Oznacza to, \e w obecnie obowizujcym stanie prawnym, nie ma ju\ mo\liwo[ci zaliczania do kosztw uzyskania przychodw w dacie poniesienia kosztw po[rednich, ktre dotycz okresu przekraczajcego rok podatkowy. Konieczne jest bowiem okre[lenie, w jakim zakresie wydatki te dotycz danego roku podatkowego, a je\eli nie jest to mo\liwe, zalicza si je do kosztw uzyskania przychodw proporcjonalnie do dBugo[ci okresu, ktrego dotycz. W sytuacji gdy jednostka nabywa polis ubezpieczeniow na okres dotyczcy dwch lat podatkowych, np. od maja 2007 r. do kwietnia 2008 r., nie mo\e zaliczy takiego wydatku do kosztw uzyskania przychodw w caBo[ci w dacie poniesienia, ale musi ustali, jaka jego cz[ odnosi si do 2007 roku, a jaka do 2008 roku - a wic w praktyce do rozliczenia kosztw wedBug wskazanych proporcji. Nale\y rwnie\ zwrci uwag, i\ aktualnie obowizujce przepisy okre[laj, co nale\y rozumie za dzieD poniesienia kosztu. Zgodnie z art. 15 ust. 4e updop i 22 ust. 5d updof, za dzieD poniesienia kosztu uzyskania przychodw uwa\a si dzieD, na ktry ujto koszt w ksigach rachunkowych (zaksigowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzieD, na ktry ujto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku). Nie dotyczy to rezerw oraz biernych rozliczeD midzyokresowych kosztw. Ujcie w ksigach rachunkowych kosztw ubezpieczenia majtku, dotyczcych dwch lat obrotowych Wydatki zwizane z wykupem polisy ubezpieczeniowej, ktra obejmuje dwa lata, powinny by rozliczane w czasie poprzez ujcie ich warto[ci na koncie 64 "Rozliczenia midzyokresowe kosztw" (w analityce: Czynne rozliczenia midzyokresowe). Jednostka mo\e rozlicza ww. koszty ubezpieczenia miesicznie (tj. dzielc wydatek na 12) i przez okres dwunastu miesicy odnosi tak sam warto[ w koszty. Mo\e rwnie\ zastosowa uproszczenie (na podstawie art. 4 ust. 4 UoR - je\eli kwota ubezpieczenia nie jest istotna) i wydatek dotyczcy roku 2007 odnie[ jednorazowo w koszty w momencie poniesienia, natomiast w cz[ci dotyczcej 2008 roku jednorazowo w styczniu 2008 roku. Nale\y pamita, \e dla celw podatkowych wydatek ten bdzie zaliczany do kosztw podatkowych w tych samych miesicach i w tej samej wysoko[ci, jak dla celw bilansowych. Czynsz z tytuBu dzier\awy gruntu rolnego SpBka z o.o., ktrej podstawow dziaBalno[ci jest dziaBalno[ rolnicza, wydzier\awiBa od rolnika, na podstawie umowy dzier\awy, grunt rolny na okres 5 lat, poczynajc od 1 stycznia 2007 r. Grunt bdzie wykorzystywany rolniczo. Czynsz z tytuBu dzier\awy pBatny jest za ka\dy rok kalendarzowy do dnia 31 sierpnia danego roku na rachunek bankowy rolnika. Jak i kiedy zdarzenie to uj w ksigach rachunkowych spBki? Ewidencj kosztw spBka prowadzi na kontach zespoBu 4. Z pytania wynika, \e czynsz ma by pBatny za ka\dy rok kalendarzowy - do 31 sierpnia danego roku. W zwizku z tym, \e grunt dzier\awiony od rolnika ma by wykorzystywany rolniczo (pod uprawy rolne), bdzie obci\a on koszty danej uprawy produkcji ro[linnej. W celu rwnomiernego rozBo\enia w czasie kosztw dziaBalno[ci rolniczej danej uprawy produkcji ro[linnej, wskazane jest naliczanie czynszu za caBy rok z gry - w wielko[ci przewidzianej umow i ujmowanie go w ksigach rachunkowych na podstawie wystawionego w tym celu polecenia ksigowania, jako czynne rozliczenia midzyokresowe kosztw (okre[lone w art. 39 ust. 1 i 3 ustawy o rachunkowo[ci). Ewidencja ksigowa sytuacji opisanej w pytaniu mo\e przebiega nastpujco: 1) naliczenie czynszu dzier\awnego za caBy rok: - Wn konto 40 "Koszty wedBug rodzajw", - Ma konto 24 "PozostaBe rozrachunki" (uznanie rolnika), 2) przeniesienie kosztw do rozliczenia w czasie: - Wn konto 64 "Rozliczenia midzyokresowe kosztw", - Ma konto 49 "Rozliczenie kosztw", 3) zarachowanie w koszty bie\cego okresu sprawozdawczego (czynszu za ka\dy miesic oddzielnie, na podstawie wystawianego polecenia ksigowania): - Wn konto 49 "Rozliczenie kosztw", - Ma konto 64 "Rozliczenia midzyokresowe kosztw", 4) opBacanie czynszu poleceniem przelewu na rachunek bankowy rolnika wydzier\awiajcego grunt (zgodnie z umow, w pytajcej spBce za caBy rok): - Wn konto 24 "PozostaBe rozrachunki" (obci\enie rolnika), - Ma konto 13-0 "Rachunek bie\cy". Koszty remontu rozliczane w czasie w przypadku sprzeda\y nieruchomo[ci Jak zaksigowa koszty remontu (wymiana okien), ktre nie zostaBy w caBo[ci rozliczone, w sytuacji gdy nieruchomo[, w ktrej wymieniono okna, sprzedano? Je\eli [rodek trwaBy, w ktrym wymieniono okna zostaB sprzedany, to dalsze aktywowanie kosztw remontu tego [rodka trwaBego jest caBkowicie niezasadne. Z chwil sprzeda\y nieruchomo[ci jednostka powinna odpisa warto[ nierozliczonych kosztw remontu figurujcych na koncie 64, zapisem: - Wn konto 76-1 "PozostaBe koszty operacyjne", - Ma konto 64 "Rozliczenia midzyokresowe kosztw". Moment powstania przychodu Podatniczka prowadzi dziaBalno[ gospodarcz w zakresie usBug polegajcych na sprztaniu klatek schodowych i terenw przylegajcych. Na koniec ka\dego miesica, zgodnie z umow, zobowizana jest do wystawienia faktury, na ktrej termin pBatno[ci okre[lono "w cigu czternastu dni od otrzymania faktury". W jaki sposb nale\y ustali moment powstania przychodu z tej dziaBalno[ci gospodarczej? "(...) Zgodnie z przepisem art. 14 ust. 1c ustawy (...) o podatku dochodowym od osb fizycznych (...), za dat powstania przychodu, o ktrym mowa w ust. 1, uwa\a si z zastrze\eniem ust. 1e, 1h i 1i, dzieD wydania rzeczy, zbycia prawa majtkowego lub wykonania usBugi, albo cz[ciowego wykonania usBugi, nie pzniej ni\ dzieD: 1. wystawienia faktury albo 2. uregulowania nale\no[ci. Z powy\szego wynika, \e moment powstania przychodu z dziaBalno[ci gospodarczej powizany zostaB z dat wydania rzeczy (w tym towaru) lub wykonania usBugi, nie mo\e on by jednak pzniejszy ni\ data wystawienia faktury lub uregulowania nale\no[ci. Wyjtek od powy\szej reguBy stanowi m. in. regulacja art. 14 ust. 1e cyt. ustawy o podatku dochodowym od osb fizycznych. Stosownie do tre[ci powoBanego przepisu, je\eli strony ustal, \e usBuga rozliczana jest w okresach rozliczeniowych, za dat powstania przychodu uznaje si ostatni dzieD okresu rozliczeniowego okre[lonego w umowie lub na wystawionej fakturze nie rzadziej ni\ raz w roku. Powy\sza regulacja dotyczy wszystkich usBug, ktre rozliczane s okresowo. Przychd z tego tytuBu powstanie na koniec okresu rozliczeniowego bez wzgldu na dat wystawienia faktury czy zapBat nale\no[ci, przy czym okres rozliczeniowy nie mo\e by dBu\szy ni\ jeden rok. W [wietle wy\ej cytowanych przepisw usBugi porzdkowe polegajce na sprztaniu klatek schodowych i terenw przynale\nych z uwagi na ich charakter nale\y rozpatrywa w dwch aspektach: " jako usBug wykonan jednorazowo - wwczas do okre[lenia daty przychodu zastosowanie bdzie miaB przepis art. 14 ust. 1c ustawy o podatku dochodowym od osb fizycznych. W zwizku z tym dat powstania przychodu bdzie dzieD wykonania usBugi albo cz[ciowego wykonania usBugi, nie pzniej ni\ dzieD wystawienia faktury albo uregulowania nale\no[ci, " jako usBug [wiadczon w sposb cigBy (cyklicznie) - dla okre[lenia daty powstania przychodu zastosowanie w tym przypadku bdzie miaB przepis art. 14 ust. 1e cyt. ustawy, regulujcy zasady ustalania przychodu z tytuBu usBug rozliczanych okresowo, zgodnie z ktrym za dat powstania przychodu uznaje si ostatni dzieD okresu rozliczeniowego okre[lonego w umowie lub na wystawionej fakturze, nie rzadziej ni\ raz w roku. Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, \e, zgodnie z umow, [wiadczone przez podatniczk usBugi rozliczane s okresowo - okresem rozliczeniowym jest miesic. Konsekwentnie zatem nale\y przyj, \e przychd z tytuBu [wiadczonych przez podatniczk usBug powstanie zgodnie z przepisem art. 14 ust. 1e ustawy o podatku dochodowym od osb fizycznych w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego okre[lonego w umowie, tj. w ostatnim dniu ka\dego miesica (...)". (postanowienie Urzdu Skarbowego w Legnicy z dnia 14 kwietnia 2007 r., nr USPDI/415/ 1/9/07) Czy niezapBacony czynsz stanowi przychd? W ramach prowadzonej dziaBalno[ci gospodarczej podatnik wynajB osobie fizycznej lokal mieszkalny. Najemca nie wywizuje si z pBacenia nale\no[ci. Czy niezapBacony czynsz z tytuBu najmu lokalu mieszkalnego jest przychodem w rozumieniu podatku dochodowego? "(...) zgodnie z art. 14 ust. 1 i ust. 2 pkt 11 ustawy (...) o podatku dochodowym od osb fizycznych (...) za przychd z dziaBalno[ci, o ktrej mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uwa\a si kwoty nale\ne, choby nie zostaBy faktycznie otrzymane, po wyBczeniu warto[ci zwrconych towarw, udzielonych bonifikat i skont. U podatnikw dokonujcych sprzeda\y towarw i usBug opodatkowanych podatkiem od towarw i usBug za przychd z tej sprzeda\y uwa\a si przychd pomniejszony o nale\ny podatek od towarw i usBug. Przychodem z dziaBalno[ci gospodarczej s rwnie\ przychody z najmu, podnajmu, dzier\awy, poddzier\awy oraz z innych umw o podobnym charakterze, skBadnikw majtku zwizanych z dziaBalno[ci gospodarcz. Zgodnie z art. 14 ust. 1c i ust. 1e cytowanej ustawy o podatku dochodowym od osb fizycznych w brzmieniu obowizujcym w 2005 r., w 2006 r., za dat powstania przychodu, o ktrym mowa w ust. 1, uwa\a si, z zastrze\eniem ust. 1e-1g, dzieD wystawienia faktury (rachunku), nie pzniej jednak ni\ ostatni dzieD miesica, w ktrym: 1) wydano rzecz, zbyto prawo majtkowe lub 2) wykonano usBug, w tym cz[ciowo wykonano usBug, je\eli jej cz[ciowe wykonanie stanowi wynikajcymi z umowy lub z odrbnych przepisw tytuB do zapBaty, lub 3) otrzymano zapBat za wykonanie [wiadczenia - w pozostaBych przypadkach. Za przychody z tytuBu umw najmu, dzier\awy, leasingu lub innych umw o podobnym charakterze, ktrych przedmiotem s skBadniki majtku zwizane z dziaBalno[ci gospodarcz, uwa\a si przychody nale\ne okre[lone na dzieD, w ktrym nale\no[ci wynikajce z tych umw staj si wymagalne. Stosownie do art. 14 ust. 1c i ust. 1e cytowanej ustawy o podatku dochodowym od osb fizycznych w brzmieniu obowizujcym od 01 stycznia 2007 r., za dat powstania przychodu, o ktrym mowa w ust. 1, uwa\a si, z zastrze\eniem ust. 1e, 1h i 1i, dzieD wydania rzeczy, zbycia prawa majtkowego lub wykonania usBugi, albo cz[ciowo wykonania usBugi, nie pzniej ni\ dzieD: 1) wystawienia faktury albo 2) uregulowania nale\no[ci. Je\eli strony ustalaj, \e usBuga jest rozliczana w okresach rozliczeniowych, za dat powstania przychodu uznaje si dzieD okresu rozliczeniowego okre[lonego w umowie lub na wystawionej fakturze, nie rzadziej ni\ raz w roku. W [wietle powy\szego niezapBacony czynsz stanowi przychd z pozarolniczej dziaBalno[ci gospodarczej podlegajcy opodatkowaniu podatkiem dochodowym (...)". (postanowienie Urzdu Skarbowego w Tomaszowie Mazowieckim z dnia 29 maja 2007 r., nr U.S.I/3.415-16/2007) Czynsz pBacony w okresie prowadzenia inwestycji Podatnik wynajmuje lokale celem otwarcia sieci sklepw firmowych w r\nych miastach Polski. Ponosi wydatki na prace adaptacyjne, ktre umo\liwi dostosowanie wynajtych lokali do potrzeb przyszBej dziaBalno[ci oraz wydatki z tytuBu opBaty czynszu. Czy czynsz pBacony w okresie prowadzenia prac adaptacyjnych bdzie stanowi koszt uzyskania przychodu bie\cego okresu, czy te\ bdzie zwiksza warto[ inwestycji w obcym [rodku trwaBym? "(...) Z tre[ci art. 22a ust. 2 pkt 1 ww. ustawy (ustawy o podatku dochodowym od osb fizycznych - przyp. red.) wynika, \e do [rodkw trwaBych podatnika zalicza si rwnie\ przyjte do u\ywania inwestycje w obcych [rodkach trwaBych, niezale\nie od przewidywanego okresu u\ywania. Stanowi one koszt uzyskania przychodw w prowadzonej dziaBalno[ci gospodarczej poprzez dokonywane odpisy amortyzacyjne. Inwestycje w obcych [rodkach trwaBych polegaj m.in. na zakupie dbr materialnych i usBug obcych, przy wykorzystaniu ktrych podatnik przystosowuje obcy [rodek trwaBy na wBasne potrzeby gospodarcze. Wyceny warto[ci pocztkowej takich [rodkw trwaBych nale\y dokonywa w oparciu o przepisy ww. ustawy o podatku dochodowym od osb fizycznych i na ich podstawie ustala cen nabycia, koszt wytworzenia i r\nice kursowe naliczone do dnia przekazania do u\ywania danej inwestycji w obcym [rodku trwaBym. Na podstawie art. 22g ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osb fizycznych, warto[ pocztkowa inwestycji w obcych [rodkach trwaBych oraz budynkw i budowli wybudowanych na obcym gruncie ustala si na podstawie art. 22g ust. 3-5 ww. ustawy. Przepisy te nie wymieniaj jako ceny nabycia lub kosztu wytworzenia wydatkw z tytuBu opBaty czynszu i dlatego z uwagi na to, \e przedmiotowe wydatki maj zwizek z prowadzon dziaBalno[ci gospodarcz wnioskodawcy mog by zaliczone bezpo[rednio do kosztw uzyskania przychodw (...)". (postanowienie Urzdu Skarbowego w Wysokiem Mazowieckiem z dnia 1 marca 2007 r., nr US.PD-I/415-20/JT/06) UsBugi medyczne na rzecz pracownikw Czy mo\na zaliczy do kosztw uzyskania przychodu kwoty wydatkowane w formie ryczaBtowej na zakup usBug medycznych [wiadczonych na rzecz pracownikw? Zakres usBug obejmowa bdzie [wiadczenia zdrowotne na rzecz pracownika wynikajce z odrbnych przepisw oraz dodatkowe usBugi medyczne wynikajce z indywidualnych potrzeb zdrowotnych pracownikw. "(...) Zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osb fizycznych obowizujcymi od 1 stycznia 2007 roku, w zwizku z uchyleniem przepisw art. 23 ust. 1 pkt 60, wydatki zwizane z finansowaniem przez pracodawc [wiadczeD zdrowotnych na rzecz pracownikw, bez wzgldu na to czy ma obowizek ich ponoszenia, stanowi koszty uzyskania przychodw. Oznacza to, \e w 2007 r. wydatki na rzecz pracownikw polegajce na sfinansowaniu badaD lekarskich dotyczcych tych pracownikw, podlegaj ocenie do celw podatkowych w oparciu o art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osb fizycznych. Z powoBanego przepisu wynika, \e kosztami uzyskania przychodw s koszty poniesione w celu: " osignicia przychodw lub " zachowania albo zabezpieczenia zrdBa przychodw z wyjtkiem kosztw wymienionych w art. 23 w/w ustawy. Dyspozycj t wypeBniaj koszty przeprowadzonych badaD, nawet je\eli obowizek ich sfinansowania nie wynika z aktw prawnych. Wydatki te zaliczane s bowiem do kategorii wydatkw, ktre wpBywaj po[rednio na uzyskane przychody i nie s jednocze[nie wyBczone z kosztw zgodnie z art. 23 ust. 1 w/w ustawy o podatku dochodowym od osb fizycznych". (postanowienie Urzdu Skarbowego w Zambrowie z dnia 1 czerwca 2007 r., nr DFI/415-1/07/IS)

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
449 Przychody i koszty z tytułu wniesienia aportu do sp z o o
Przychody I Koszty
05 Przychody i koszty dzialalnosci przedsiebiorstwa wyklad
425 (B2007) Pozostałe przychody i koszty operacyjne w rachunku zysków i strat
322 (B2006) Pozostałe przychody i koszty operacyjne wybrane zagadnienia
Koszty uzyskania przychodów
Elementy prawa cywilnego, Koszty uzyskania przychodow w podatku dochodowym od osob fizycznych
POZOSTAŁE KOSZTY I PRZYCHODY OPERAC
653 Koszty i przychody w firmie deweloperskiej
(5134) koszty, przychody i wynik
5 Koszty, przychody, wynik z działalności gospodarczej
682 Koszty utrzymania zakładowego ośrodka wypoczynkowego i przychody z jego sprzedazy
Internet to lukratywne źródło przychodów

więcej podobnych podstron