12 1. WPROWADZENIE
Pu w środowisku wodnym, takim jak wody gruntowe czy oceany, najczęściej występuje jako Pu(IV), w postaci Pu(III,V,IV) można go spotkać w: potokach, solankach, wodach bagiennych, a jako Pu(V) w wodzie deszczowej. Przyjmuje się, że lekkie aktynowce, w tym także Pu, tworzą stabilne kompleksy będąc na IV stopniu utlenienia. Badania pokazały, że w odpowiednich warunkach środowiskowych (pH, potencjał redox) Pu(V) jest łatwiej rozpuszczalny niż Pu(IV) oraz że Pu(IV) wykazuje lepsze właściwości sorpcyjne na minerałach i powierzchniach skalnych niż Pu na innych stopniach utlenienia [9].
Radiotoksyczność Pu
Pluton uznawany jest za jeden z najbardziej radiotoksycznych pierwiastków. Jego główna radioaktywność pochodzi z rozpadów a (tab. 1.1). Szybkość cząstek powstałych w wyniku tego procesu (wartość energii kinetycznej ok. 5 MeV) jest równa w przybliżeniu 1,5-107 m/s (5% szybkości światła). Ze względu na relatywnie małą wartość prędkości, a także na ładunek jaki posiadają te cząstki (2lel), gęstość jonizacji wywołanych przez nie, jest duża a co za tym idzie zasięg cząstek w absorbencie jest niewielki (rys. 1.4) i w powietrzu wynosi 3-5 cm zaś w tkance żywej jedynie ok. 30/im (3-5 średnic komórek rys.l.5)[87].
Rysunek 1.4: Średnia gęstość jonizacji, wywołanej przejściem cząstki a, w funkcji drogi w absorbencie [87].
Rysunek 1.5: Model oddziaływania cząstki a z komórkami organizmu żywego [87].