3703947773

20 1. WPROWADZENIE

gleby z obszaru 2,26 km²) nadal charakteryzuje się on podwyższoną aktywnością Pu [66]. Badania wykazały, że na terenie wyżynnym 99 % rozproszonego pierwiastka znajduje się w 5 cm warstwie gleby, zaś na obszarze rolniczym w głębszych jej warstwach [57].

Dwa lata później w styczniu 1968r. miał miejsce wypadek, którego skutkiem było również rozbicie i eksplozja konwencjonalnych zapalników ładunków wybuchowych 4 bomb jądrowych. Do zdarzenia doszło 11 km od bazy wojskowej USA Thule na lodzie pokrywającym Bylot Sound (Grenlandia). Do środowiska arktycznego dostało się wówczas ok. 1,4 TBq 239+240p_u p_ornj_mo 3^; dekontaminacji (usunięto skażony lód), ślady wypadku (Pu) są nadal widoczne na obszarze 1000 km² [54].

Konsekwencją wyżej opisanych zdarzeń było wprowadzenie do środowiska ok. 1 kg ²³⁹+²⁴⁰p_u [53].

Tablica 1.3: Uzupełniający rejestr katastrof jądrowych (z uwzględnieniem Czarnobyla) w trakcie, których doszło do uwolnienia Pu [ 11 ].

Miejsce katastrofy	Data katastrofy	Aktywność wszystkich radionuklidów uwolnionych do środowiska A [TBq]
Majak (Rosja)	wrzesień 1957	7,4 XI0^4
Windscale (Wielka Brytania)	październik 1957	0,0016*
Rocky Flats (USA)	maj 1969	0,22*
Czarnobyl (Ukraina)	kwiecień 1986	1,2x10'
Tomsk-7 (Rosja)	kwiecień 1993	1,5

* Katastrofy w trakcie, których został uwolniony głównie Pu.

Światowe zasoby Pu W 2000 r. oszacowano światowe zasoby Pu na 1,9-10⁶ kg. Największa ich cześć została wykorzystana do celów militarnych (tab. 1.4), pozostałość znalazła zastosowanie jako: paliwo jądrowe, źródła promieniowania jonizującego czy materiał badawczy. Tempo produkcji Pu jest ściśle związane z ogólnoświatową sytuacją polityczną i energetyczną. Około 75 t Pu rocznie (na świecie) powstaje w reaktorach dedykowanych wytwarzaniu energii elektrycznej. Produkcja Pu do celów militarnych sięga: 0,5 t/rok w Rosji, 6 kg/rok w Koreańskiej Republice Ludowo-Demokratycznej, zaś w krajach takich jak: Chiny, Indie, Pakistan, Izrael wielkość ta jest nieznana [10].

Tablica 1.4: Wykaz krajów posiadających plutonowe głowice nuklearne (stan na rok 1999) [10].

Kraj	Masa plutonu [t]
USA	99,5
Rosja	130
Wielka Brytania	7,6
Francja	5
Chiny	4
Izrael	0,5
Indie	0,35
Pakistan	niewielkie ilości
Koreańska Republika Ludowo - Demokratyczna	0,03