3703947865

EZOTERYZM-WSPÓŁCZESNE IDEE, INSPIRACJE INTERDYSCYPLINARNE, PERSPEKTYWY BADAWCZE 19

Jung. W ich wyniku średniowieczne nauki alchemików zinterpretował jako symboliczne opisy psychicznego procesu przemiany, analogicznego do indywiduacji, która dla Junga jest też formą ezoterycznej inicjacji. Reakcje i substancje chemiczne odpowiadają nieświadomym treściom i zachodzącym w psychice procesom¹⁵.

Znaczący jest w tym kontekście fakt, że pierwszy tom powieści o Harrym Potterze nazywał się Harry Potter i Kamień Filozoficzny, gdzie pojęcie Kamienia Filozoficznego odnosi się bezpośrednio do alchemicznej inicjacji, wykorzystanej także przez inicjacje wolnomularskie.

3.4. Literatura ezoteryczna i jej znaczenie w kulturze

Ezoteryzm i pokrewny mu okultyzm wpływa dziś powszechnie (w skali światowej) na literaturę. Istnieje też udowodniony wpływ literatury ezoteryczno-okultystycznej na realne ezoteryczne organizacje oraz okultystyczno-satanistyczne sekty.

Najbardziej poczytni autorzy na świecie, tacy jak J. K. Rowling, P. Coelho, S. Meyer oraz D. Brown, w milionowych nakładach propagują ideologię ezoteryczną i okultystyczną, począwszy od najmłodszych czytelników. Wiele z dzieł tych autorów miało już swoją wersję filmową. Już 5-letnie dziecko, nieumiejące jeszcze czytać, dowiaduje się, że ich ulubieniec Harry Potter miał 4 nauczycieli obrony przed czarną magią. Dowiaduje się o istnieniu czarnej magii, która należy do historii ezoteryzmu, okultyzmu, ale też satanizmu, i jest czymś innym niż bajkowa magia metaforyczna, abstrahująca od wszelkiej magii historycznej czy realistycznej poprzez stylizację literacką. Należy w tym kontekście odróżnić magiczną wyobraźnię od realistycznej magii¹⁶. Jest to ważny metodologiczny problem, lekceważony często przez kulturoznawców i literaturoznawców, nierzadko na bazie uprzednich założeń światopoglądowych, niemających nic wspólnego z nauką.

Jest to okazja, by przyjrzeć się wpływom ezoteryzmu i okultyzmu, które występowały wcześniej w literaturze światowej, w tym także polskiej i hispanoamerykańskiej („realizm magiczny”)¹⁷. Należy ocenić wpływ tych światopoglądów oraz autorów, często praktykujących osobiście okultyzm, jak W. Reymont czy B. Prus.

3.5. Wpływ religii orientalnych na zachodni ezoteryzm i okultyzm

Wpływ wielkich światowych religii, takich jak hinduizm i buddyzm, na wolnomularstwo, teozofię, antropozofię i New Age jest niekwestionowany. Są to uproszczone

¹⁵    Por. http://pl.wikipedia.org/wiki/Alchemia [12 września 2012].

¹⁶    Por. A. Posacki, Harry Potter i okultyzm, Gdańsk 2006.

¹⁷    Por. T. Pindel, Zjawy, szaleństwo i śmierć. Fantastyka i realizm magiczny w literaturze hispanoamerykańskiej, Kraków 2004.