4038600637

podstawie przyjętych założeń zarówno stałych, jak i zmiennych, oraz wprowadzania do ksiąg rachunkowych na podstawie dowodów PK (polecenie księgowania).

Zbadanie wszystkich dowodów i zapisów księgowych w celu stwierdzenia przedstawionych wyżej nieprawidłowości jest praktycznie niemożliwe. Konieczne są zatem badania wyrywkowe zbiorów dowodów i zapisów księgowych, których przedmiotem są zdarzenia występujące masowo, określane często transakcjami masowymi. Takie podejście opiera się na zbadaniu i ocenie systemów:

rachunkowości, kontroli wewnętrznej.

Wymienione systemy są ściśle ze sobą związane. Wynika to z kontrolnej funkcji rachunkowości, realizowanej przez nią dzięki stosowaniu właściwych temu systemowi, wypracowanych i sprawdzonych metod zbierania, weryfikowania, akceptowania, porządkowania i archiwowania dokumentów źródłowych, które - stanowiąc podstawę wszelkich zapisów -umożliwiają sprawdzenie ich wiarygodności, kompletności i bezbłędności.³⁰ Funkcja kontrolna rachunkowości ma zasadnicze znaczenie w ochronie majątku, a jej realizacja przejawia się w oddziaływaniu prewencyjnym, ingerencyjnym oraz interwencyjnym. ¹ Oddziaływanie prewencyjne - w formie czynności zachowawczych i zapobiegawczym ogranicza rozmiary niegospodarności i przestępczości. Oddziaływanie ingerencyjne polega na współudziale rachunkowości z innymi organami kontroli wewnętrznej zewnętrznej w ujawnianiu strat spowodowanych przestępczością, niedbalstwem i niegospodarnością, natomiast oddziaływanie interwencyjne - na włączaniu się rachunkowości w tok zdarzeń związanych z przebiegiem procesów gospodarczych, na uczestniczeniu w sterowaniu tymi procesami.³² Powiązania rachunkowości z kontrolą wewnętrzną przedstawiono na rysunku 6.

Rys. 6. Związek systemów rachunkowości i kontroli wewnętrznej

Źródło: opracowanie własne.

Poziom jakości budowy i funkcjonowania przedstawionych ogólnie systemów wpływ na zakres badania dowodów i zapisów księgowych w aspekcie ich wiarygodności. Si w zakres badania

³⁰    E. Burzym, Rachunkowość przedsiębiorstw i instytucji, PWE, Warszawa 1980, s. 15.

³¹    Ibidem

³²    Ibidem

11