4558207092

49

Występujące na powierzchni w Daszynie głazowisko podobnie jak glina nie jest jednolite, lecz składa się z kilku warstw. Dolną jego część tworzy warstwa otoczaków przemieszana z piaskiem, w której występują toczeńce mułu. Środkową część głazowiska tworzą otoczaki do 30 cm średnicy, dobrze zaokrąglone. Ku górze przechodzą one w warstwę kamienistą z głazami do 1 m średnicy.

Otoczaki w głazowisku nie są porysowane; są dobrze wygładzone, a stopień zaokrąglenia większych i mniejszych kamieni jest wysoki. Brak rysów i dobre zaokrąglenie kamieni świadczy o częstym ich przemieszczaniu przy współudziale wody.

Przedstawione na fotografi 9 głazowisko jest rozdzielone warstwą piasku, która wygina się na północ. Natomiast północna krawędź tego głazowiska wygięta jest na południe. Chcąc wyjaśnić nachylenie warstwy piasku i krawędzi głazowiska bezpośrednim naciskiem lądo-lodu, należałoby przyjąć jednoczesny jego nacisk z dwóch przeciwnych kierunków z północy i południa. W warunkach Daszyny taka koncepcja jest nie do przyjęcia, gdyż struktura gliny nie potwierdza istnienia oscylacji lodowca w tej miejscowości. Po drugie, ciśnienie lądclodu 7 daleka przed jego czołem również trudno wytłumaczyć ze względu na różny kierunek nachylenia warstw głazowiska i brak śladów glaci-tektoniki w serii gliniastej. Zaburzenia w strukturze tej serii kamienistej należy więc wiązać nie z naciskiem aktywnego lodu, ale z procesami działającymi podczas wytapiania się martwego lodu.

Potwierdzenie tego przypuszczenia przedstawia fotografia 10. Kamienie znajdujące się w głazowisku tworzą deformację przypominającą fałd. Wysokość jej wynosi około 1 m, szerokość 0,5 m. Wewnątrz tej deformacji znajduje się piasek i drobny żwir. Nie jest to zaburzenie powstające wskutek wyciśnięcia w szczeliny martwego lodu. Z układu materiału wynika, że powstało ono wskutek pionowego nacisku głazów na piasek znajdujący się pod serią kamienistą. Deformację tę należy zaliczyć do rzędu zaburzeń określonych jako ,,load casts”.

Brak rysów na głazach, dobre zaokrąglenie otoczaków oraz występowanie „load casts” w kamienistej serii osadów świadczy, że głazowisko, podobnie jak glina, nie jest utworem subglacjalnej akumulacji, lecz powstało na powierzchni w warunkach topnienia martwego lodu.

W Daszynie pod gliną i serią kamienistą występuje strefa zaburzeń warstw. Są to wyciśnięcia, które przedstawiono na fotografii 10, albo bryły. Zaburzenia te powstały w czasie trwania deglacjacji wskutek wytapiania przykrytego martwego lodu. Bryły powstające podczas osuwisk przykryła glina i głazowisko tworzące się w kolejnej fazie akumulacji (fot. 7).

Czasem granice poszczególnych nasuniętych na siebie brył są zatarte,

4 — Geneza pradoliny