4742459781

Natomiast u podstaw opracowanej przez Follet teorii konfliktów leży przeświadczenie, że są one czymś normalnym w organizacji i mogą mieć charakter konstruktywny pod warunkiem, że dominacja, jako najczęstsza forma rozwiązywania konfliktów organizacyjnych, zostanie zastąpiona przez integrację.

Równolegle ze szkolą amerykańską pojawili się prekursorzy klasycznej teorii organizacji w Europie. Ich zainteresowania wyrastały jednak z innej bazy' społeczno-gospodarczej. Dla niezwykle dynamicznie rozwijających się przedsiębiorstw amerykańskich głównym problemem byl brak wykwalifikowanej siły roboczej, stąd Taylor i jego następcy interesowali się głównie metodami podnoszenia wydajności pracy' robotnika.

W Europie rąk do pracy nie brakowało i niezwykle szybko rozrastały się fabryki, gromadząc duże ilości osobowych i rzeczowych środków produkcji. Głównym problemem było więc stworzenie możliwości sprawnego nimi zarządzania. Dlatego szkoła ameiykańska zaczyna badanie przedsiębiorstwa od dołu. zajmując się organizacją stanowiska pracy robotnika, a Europejczycy zaczynają analizować przedsiębiorstwo od góiy, biorąc za główny przedmiot badań pracę administracji, czyli zarządu firmy.

Patrząc na zagadnienia zarządzania w perspektywie „z góry w dól organizacji”, nie kwestionowany prekursor klasycznej teorii organizacji w Europie, francuski inżynier Henri Fayol (1841-1925), zapoczątkował problematykę struktury organizacyjnej i organizacji pracy kierowniczej.

Fayol starał się przede wszystkim ogarnąć przedsiębiorstwo jako całość. Sformułował 14 zasad zarządzania:

1)    podział pracy.

2)    autoiytet,

3)    dyscyplina,

4)    jedność rozkazodawstwa.

5)    jednolitość kierownictwa.

6)    podporządkowanie interesów osobistych interesom ogółu,

7)    właściwe wy nagrodzenie,

8)    centralizacja,

9)    hierarchia,

10) lad,

11)    stałość personelu,

12)    ludzkie postępowanie z robotnikami.

13)    inicjatywa,

14)    zgranie personelu.

Największą wagę przywiązywał do dwóch: jedności rozkazodawstwa i jednolitości kierownictwa. W tym ostatnim ujawnia się opozycja Fayola do Taylorowskich „mistrzów funkcjonalnych ’, którzy posiadali równorzędne prawa wydawania i egzekwowania poleceń.

Fayol doceniał potrzebę specjalizacji w pracy kierowniczej, ale uważał, że ustawienie wszystkich „mistrzów funkcjonalnych” w roli kierowników liniowych (czyli z prawem do wydawania poleceń) jest szkodliwe, ponieważ podwładni nie znoszą dwoistości rozkazodawstwa. Jego zdaniem „mistrzowie funkcjonalni" powinni stać się pracownikami sztabowymi, stanowiąc pomoc dla szefa będącego kierownikiem liniowym. Tylko on posiada prawo decyzji i ponosi odpowiedzialność za wydane polecenia. Natomiast sztab przygotowuje przyszłe decyzje i zabezpiecza wykonanie zarządzeń kierownika liniowego. Na tym polega zasada budowy struktur sztabowo-liniowych.

10