4742459792

z celami ekonomicznymi organizacji, ale nie na zasadzie uzyskiwania wyidealizowanej harmonii, lecz przez rozwiązywanie sytuacji konfliktowych w procesie decyzyjnym w ramach struktury organizacyjnej.

Ten kierunek badawczy, który zdominował tracącą na znaczeniu w latach 50. szkolę stosunków międzyludzkich, jest nazywam^- nurtem potencjału ludzkiego'.

Znowu akcentuje on mocno znaczenie prawidłowej struktury organizacyjnej oraz stwierdza powstawanie napięć między:

-    potrzebami człowieka w organizacji a tradycyjnymi strukturami;

-    biurokratyczną sprawnością i nieracjonalnym zachowaniem się człowieka w organizacji;

-    dyscypliną i autonomią uczestnika organizacji;

-    stosunkami formalnymi i nieformalnymi.

Napięcia te prowadzą do marnotrawienia potencjału ludzkiego. Dopiero dopracowanie nowych struktur, lepiej zaspokajających potrzeby uczestników organizacji, zapewni właściwe wykorzystanie potencjału ludzkiego w organizacji. Różne rozwiązania w tym zakresie proponują między innymi tacy autorzy, jak: Mc Gregor, Argyris. Likert^{1 2}.

Szczególnym kienmkiem tego nurtu jest tzw. „ewolucja organizacji" zajmująca się głównie problemami rozwoju i zmian organizacji.

Szkoła stosunków międzyludzkich i nurt potencjału ludzkiego, czyli cala organizational behaviour, w istocie rzeczy pomija funkcję planowania i kontroli w procesie zarządzania. Ograniczone możliwości przetwarzania informacji utrzymywały praktykę planowania do lat 60. naszego stulecia na tradycyjnym poziomie. Dopiero rewolucyjny rozwój elektronicznej techniki obliczeniowej w tych latach, związany z elektroniką półprzewodnikową i powstałą na tej bazie techniką mikroprocesorową, umożliwił szerokie zastosowanie modeli i procedur matematycznych oraz spowodował powstanie w angloameiykańskim obszarze językowym pojęcia management science. Dyscyplina ta główne zadanie zarządzania widziała w planistycznym przygotowaniu decyzji, w oparciu o ścisłe metody właściwe naukom przyrodniczym i technicznym. Za prekursorów koncepcji matematyzowania procesów decyzyjnych w przedsiębiorstwie należy uznać Taylora i Gantta. ale dopiero szersze zastosowanie badań operacyjnych do celów planowania operacji militarnych w latach 40. zapoczątkowało wykorzystywanie modeli matematycznych i algorytmów w ekonomii i bezpośrednio w zarządzaniu. Byl to początek rozwoju nowej szkoły w naukach o zarządzaniu: szkoły badań operacyjnych, narwanej zamiennie szkołą matematyczną.

Szkołę tę wyróżnia nie tylko stosowanie aparatu matematycznego, ale i określony sposób rozumowania, polegający na budowie modelu decyzyjnego upraszczającego rzeczywistość na drodze wyselekcjonowania związków istotnych dla rozpatrywanego problemu. Model zawiera funkcję celu, która podlega optymalizacji (minimalizacji lub maksymalizacji) przy zachowaniu określonych warunków. Omawiana szkoła wnosi bardzo duży wkład

20

1

   Por. [11], str. 34.

2

   Mc Gregor D.: The Humań Side of Enterprise. New York. 1960: Argyris C.: Personality and Organization. New York, 1957; Integrating the Indiridual and Organization. New York, 1964; Likert R.: The Humań Organization: Its Management and Value. New York, 1967.