5502552122

sprzeciwienie się woli ojca, kiedy Iwan odmawia wejścia do restauracji, a potem nie chce zjeść zupy⁴¹. Już za chwilę bohaterowie trafiają na niebezpieczeństwo w postaci dwóch młodych złodziei, którzy po krótkiej bójce kradną portfel i uciekają.

Ten fragment opowiadania jest zdecydowanie bardziej dynamiczny. Akcja przebiega tu zdecydowanie szybciej, staje się wartka i pełna napięcia. Opowiadanie nabiera szybszego tempa poprzez wprowadzenie scen bójki, kradzieży i pościgu. Poszczególne sceny w mieście są pełne dialogów, które często przybierają charakter sprzeczki lub otwartego sprzeciwu, zwłaszcza pomiędzy ojcem a Iwanem. W zachowaniu chłopca coraz częściej daje się zauważyć wyraźny brak zaufania oraz niechęć wobec swego rodzica. Zobrazowane jest to w licznych sytuacjach, kiedy daje o sobie znać dziecinna przekora młodszego syna, na którą ojciec reaguje w sposób stanowczy. Atmosferę napięcia akcentują sceny, kiedy ojciec każe synom wymierzyć sprawiedliwość jednemu ze złodziei, bądź wcześniej, gdy gwałtownym ruchem ręki wytrąca Andriejowi loda. Niespodziewany zwrot akcji następuje wtedy, jak ojciec oznajmia synom, że to koniec wyprawy; i że wracają do domu autobusem, zaraz potem okazuje się, że jednak jadą dalej... Ten dezorientujący zabieg można traktować jako pewien rodzaj impulsu, który ożywia akcję i komplikuje nieco fabułę.

Wraz ze znaczną zmianą dynamiki narracji, równolegle przebiega także proces zmiany przestrzeni filmowego świata. Zmienia się ruch kamery oraz sposób filmowania (np. zabiegi w postaci najazdów, ujęcia „z ręki”). Fabuła przenosi bohaterów w przestrzeń miejską. Dokonuje się tu częściowe otwarcie przestrzeni, choć strefa miejskiej ulicy pozostaje wciąż zamknięta przez fasady budynków. Widać to dokładnie w scenie, gdy Andriej poszukuje restauracji: na planie totalnym obserwujemy dwie postaci na ulicy; w tle widzimy wszechogarniającą je architekturę⁴². Pojawiają się też inne postacie - co ważne - nieznane, (chłopcy obserwowani przez Andriej a) kuszące, (kobieta, za którą ogląda się ojciec) a także niebezpieczne, (dwaj młodociani przestępcy). W tle nieustannie obserwujemy budynki, witryny sklepowe, znaki drogowe, samochody, a także wiele innych elementów, które zwykle można spostrzec w przestrzeni miejskiej. Zagęszczenie elementów przedstawianych oraz ich różnorodność wpływa zdecydowanie na zacieśnienie się konstruowanej przestrzeni w wyniku jej wypełnienia. Jest to jednak szersza perspektywa, niż wówczas, gdy akcja rozgrywała się w zamkniętej przez ściany strefie domostwa. W krajobrazie miejskim

⁴' Należ)- tutaj zaznaczyć, że Iwan zostaje niemal silą wprowadzony do restauracji, a cale zajście z

niedojedzoną zupą i Chlebem dowodzi stanow czości ojca w postępowaniu z wychowankami.

⁴² Patrz: kadr 2, Aneks. s. 44.

19