5673056538

1.2 Wiedza a zarządzanie

Kolejnym terminem wykorzystanym w pierwszym akapicie niniejszej pracy jest samo pojęcie wiedzy. Chociaż pojęcie to często rozumie się intuicyjnie, sformułowanie jego definicji jest zadaniem bardzo trudnym. Wikipedia [Wiki] pisze wprost: wiedza to termin używany powszechnie i przez wszystkich, ale dotychczas nie posiada jeszcze ogólnie uznanej definicji.

Rysunek 1.1 przedstawia często stosowany w informatyce podział na dane, informację i wiedzę [HoI03b][Gocz07]. Intencją tego podziału jest ukazanie, że wiedza jest „czymś więcej” i posiada pewne atrybuty niedostępne informacjom lub danym. Linie podziału pomiędzy wyróżnionymi pojęciami można poprowadzić różnie. Dane zazwyczaj uważa się za odizolowane obserwacje, informacje to dane ustrukturalizowane, zaś wiedza to informacja zdatna do wykorzystania do wykonania pewnego zadania.

Informacja

Dane

Rys. 1.1. Wiedza jako informacja na wyższym poziomie (źródło: [Hol03b]).

Krytycy opisanego podziału często wskazują na jego niekonkretność i nieścisłość. To, co uznamy za dane, a co za informacje, zależy od przyjętej perspektywy badawczej i założonego kontekstu. W rezultacie pojęcia te często (również w pozostałych rozdziałach niniejszej pracy) stosowane są zamiennie. Podział ten wskazuje jednak na istotną cechę wiedzy: jej użyteczność oraz kładzie nacisk na konieczność włożenia dodatkowego wysiłku w uczynienie danych i informacji użytecznymi dla zewnętrznego użytkownika.

Inne spojrzenie na wiedzę ukazuje dane i informacje jako różne jej aspekty, wyróżniając dodatkowo inne pojęcia wiązane potocznie z wiedzą: informację ustrukturalizowaną, wgląd, osąd i decyzję (rys. 1.2). Perspektywa ta przenosi wiedzę na inny poziom znaczeniowy niż informację i traktuje ją raczej jako całościowy proces transformacji danych w stronę form potencjalnie coraz bardziej użytecznych dla podejmowanych działań.

Wiedza

Rys. 1.2. Wiedza jako progresja stanów (źródło: [Hol03b]).

;<X>

Decyzja: ocena Osąd: oszacowanie Wgląd: synteza Informacja ustrukturalizowana: analiza Informacja: selekcja Dane: gromadzenie

Z punktu widzenia niniejszej pracy oba spojrzenia na wiedzę są użyteczne. Nowoczesny system zarządzania wiedzą (a także informatyczny system zarządzania wiedzą wspierający organizację) musi brać pod uwagę aspekty obydwu opisanych reprezentacji. Przede wszystkim nacisk kładziony musi być na użyteczność wyników produkowanych przez system. Aby informacje uczynić przydatnymi, konieczny jest dodatkowy wysiłek włożony w przetwarzanie informacji. Z kolei dochodzenie do wiedzy to proces wieloetapowy, obejmujący wiele czynności, na który należy patrzeć całościowo.