5569401470

W literaturze przedmiotu potwierdza się teza, że wyeliminowanie z lekcji stopni wpływa wyzwalająco na uczniów, którzy aktywniej uczestniczą w zajęciach, nie boją się przyznać do błędów i luk w wiadomościach. Bardzo rzadko zdajemy sobie sprawę, że ocena za odpowiedz', czy sprawdzian odnosi się nie tylko do sfery intelektualnej ucznia, ale również do sfery wartości emocjonalnych, moralnych, motywacyjnych" (Wiczkowski 1994, s. 7).

Dzięki ocenie opisowej wytwarza się więź emocjonalna między uczniem a nauczycielem, uczeń ufa mu i wierzy, że w trudnych sytuacjach może na niego liczyć i wskaże mu właściwą drogę rozwiązania zadania.

Ocena opisowa jest wartościową formą oceniania, gdyż pozwala uczniowi uwierzyć w siebie i swoje możliwości. Zawiera ona wskazówki i rady, mobilizuje do dalszej pracy. H. Hamer (1994, s. 176) uważa, iż stosowanie ocen efektywnych rozbudza w uczniu wewnętrzną motywację do pracy.

I. Altszuler (1960, s. 137) proponuje oceny wyrażone w innej formie niż stopień, na przykład:

•    „stopnie pozorne - «dobrze» - «źle»,

•    plusy i minusy,

•    wyrażenia zastępujące stopień pozorny,

•    stwierdzenie lub zaprzeczenie,

•    wyrażenie aprobaty lub dezaprobaty w różnej postaci, opis, komentarz, recenzja, charakterystyka odpowiedzi".

Te różne formy ocen nie zawsze zawierają orzecznik - „dobrze" lub „źle", bądź wyrażenia zastępcze, jak też inne powiedzenia wyrażające aprobatę, czy dezaprobatę nauczyciela. To oceny - jak stwierdza I. Altszuler - w szerszym znaczeniu, gdyż są „formą wyrażenia opinii nauczyciela o wynikach pracy ucznia" (1960, s. 139).

Występują one najczęściej obok stopnia odzwierciedlającego najdokładniej wyniki pracy ucznia.

„Rygorystyczne ocenianie stopniem każdej odpowiedzi doprowadziły do zahamowania aktywności uczniów. Aby tego uniknąć, za samorzutną aktywność i pracę uczniów wystawiamy oceny pozytywne lub «stopnie pozorne» np. «...doskonale, świetnie, ładnie, brzydko* (Racinowski 1966, s. 40).

Cytowany autor uważa, że każda ocena i kontrola powinna doprowadzić dziecko do przekonania, że coś umie. Ocena, jak stwierdza M. Lelonek (1990), może być wyrażona alternatywą jakościową: osiągnął - nie osiągnął, wykonał - nie wykonał.

Oceny wyrażone w innych formach niż stopnie występują w praktyce w różnych postaciach. K. Wiczkowski (1994) uważa, iż „... każda z tych form z oczywistych powodów nie jest miernikiem wyników pracy ucznia, ale wymaga uwzględnienia - ze względów wychowawczych lub terapeutycznych - w trakcie pracy szkolnej". Cytowany autor twierdzi, iż „wartość tych form jest duża dla kontroli bieżącej bez ocen, a brzmienie ich wskazuje, czy rezultat kontroli jest pozytywny, czy negatywny".