5755073893

Tabela 1.6

Wysiłek fizyczny a zmiany fizjologiczne w organizmie człowieka

Stopień ciężkości pracy	Wydatek energetyczny netto/8h pracy	Parametry fizjologiczne
		częstość oddechów	wentylacja płuc	pochłanianie tlenu	częstość skurczów serca	temperatura wewnętrzna ciała
	kJ	oddech-min"^1	1-min"^1	1-min"^1	skurcz-min'^1	°C
Spoczynek		16	6-8	0,25 - 0,30	60-70	36,6
B. lekka	< 1250	16-20	8 - 10	0,3 - 0,5	70-75	36,6 - 37,0
Lekka	1250 -3500	20-25	10-20	0,5- 1,0	75 - 100	37,0-37,5
Średnia	3500 - 6300	25-30	20-30	1,0- 1,5	100-125	37,5 -38,0
Ciężka	6300 - 8400	30-35	30-50	1,5-2,0	125-150	38,0-38,5
B. ciężka	8400- 12500	35-40	50-65	2,0 - 2,5	150- 175	38,5 -39,0
Krańcowo ciężka	>12500	>40	>65	>2,5	> 175	>39,0

W powyższej tabeli podano wartości odnoszące się dla osoby standardowej, czyli mężczyzny o wzroście 170 cm i masie ciała 70 kg.

1.5. Efekt fizjologiczny obciążenia pracą człowieka

Podczas wysiłku występują zmiany czynnościowe organizmu określane jako zmęczenie. Ogólnie zmęczenie można rozumieć jako zmniejszenie zdolności do pracy na skutek wysiłku.

Zmęczenie może być dwojakiego rodzaju:

•    zmęczenie fizyczne - są to zmiany głównie w układzie mięśniowym,

•    zmęczenie psychiczne - zmiany w przeważającej mierze w systemie nerwowym.

Czynniki wpływające na proces zmęczenia (Wykowska 1994):

•    rodzaj i intensywność wysiłku (praca statyczna),

•    rodzaj wykonywanej czynności i czas jej wykonywania (praca monotypowa),

•    ilość i długość przerw oraz moment ich wprowadzania podczas pracy,

•    czynniki organizacyjne,

•    motywacja i stopień zaangażowania pracownika,

•    warunki zdrowotne i adaptacyjne pracownika, jego sposób odżywiania;

•    warunki środowiskowe,

•    długość i sposób wykorzystania czasu odpoczynku między poszczególnymi zmianami oraz wypoczynku wakacyjnego.

Zmęczenie fizyczne charakteryzują następujące objawy:

•    pogorszenie koordynacji ruchowo-wzrokowej (spowolnienie ruchów, spadek sił mięśni i dokładności ruchów);

•    wzrost produktów przemiany materii;

•    wyczerpanie zapasów energetycznych organizmu (np. pojawienie się długu tlenowego),

•    wzrost ciepłoty ciała;

•    pocenie się (odwodnienie organizmu, utrata elektrolitów);

•    spadek wydajności (wzrost liczby błędów, zwiększenie czasu reakcji);

•    wzrost zagrożenia urazowego czy wypadkowego.

Zmęczenie psychiczne charakteryzują następujące objawy:

•    zmniejszenie stopnia koncentracji;

•    utrudnione myślenie;

•    spowolnienie i osłabienie postrzegania;

•    zmniejszenie motywacji;

•    zaburzenia emocjonalne (apatia lub rozdrażnienie);