614373260

1 Metodologiczne uwarunkowania roli opiniodawczej

Jednym z zadań dyscyplin stosowanych jest pełnienie roli opiniodawczej, czyli wydawanie przez przedstawicieli danej dyscypliny ekspertyz i opinii. Szczególne znaczenie, z uwagi na stopień sformalizowania i stopień związanej z nimi odpowiedzialności prawnej i moralnej, mają opinie wydawane na potrzeby administracji państwowej (opinie w postępowaniach administra-cyjnych) i wymiaru sprawiedliwości - opinie sądowe¹.

1.1 Działalność opiniodawcza a badania naukowe

Tradycyjnie wyróżnia się cztery podstawowe funkcje nauki²:

S deskryptywną (opisywanie rzeczywistości, odpowiedź na pytania: „jak jest", „jaki jest stan" itp.);

eksplanacyjną (wyjaśnianie rzeczywistości, odpowiedź na pytania: „dlaczego", „z jakiego powodu" itp.);

S predykcyjną³ (przewidywanie, wnioskowanie poza próbę, odpowiedź na pytanie: „jaki będzie dalszy przebieg zdarzeń");

S ewaluacyjną⁴ (ocenianie)

11

1

Ściśle rzecz ujmując opinie wykonywane na zlecenie organów prowadzących postępowanie przygotowawcze (np. prokuratur) bądź sądów.

2

~ Por. np.: B.R. Kuc: Funkcje nauki. Wstęp do metodologii. Nauka nie jest grą, Wydawnictwo PTM, Warszawa 2012; L.F. Korzeniowski: Podstawi/ nauk o bezpieczeństwie, Difin, Warszawa 2012, s. 44 i nast.

3

   W dalszej części pracy omówiono rozróżnienie pomiędzy diagnozą, prognozą i retrognozą. Pojęcie „funkcja predykcyjną" jest tutaj rozumiane tak, że nauka umożliwia prowadzenie rozważań dotyczących przyszłych lub przeszłych zachowań przedmiotu badania poprzez ekstrapolację poznanych reguł rządzących tymi zachowaniami poza dostępną do badania próbę.

4

   Niekiedy mówi się o funkcji aksjologicznej (wartościującej). Ewaluacja oznacza dosłownie „określenie wartości czegoś", szerzej używa się tego terminu na określenie systematycznego