614373299

Wybrane zagadnienia opiniowania sgdowo-informatycznego - Metodologiczne uwarunkowania roli opiniodawczej

z tych uwarunkowań jest identyczna z uwarunkowaniami dotyczącymi dowodu naukowego, część zaś jest w stosunku do niego bardziej restrykcyjna¹⁵- zostały one omówione bliżej w rozdziale dotyczącym dopuszczalności metod i narzędzi badawczych.

1.2 Interpretacja wartości diagnostycznej badania a metodyki pracy biegłego

W odniesieniu do zagadnień dotyczących metodologii naukowej, istotnych z punktu widzenia opiniowania, należy przede wszystkim poruszyć temat tworzenia przez naukowców dla biegłych (oraz dla sądów) zaleceń i kryteriów metodologicznych, w oparciu o które biegli później wydają opinie sądowe. Warto wiedzieć, że część z tego rodzaju kryteriów jest tworzona w sposób arbitralny. Dla przykładu, w większości krajów europejskich, w tym w Polsce, w badaniach daktyloskopijnych bada się cechy identyfikacyjne obrazów linii papilarnych (minucje) przyjmując arbitralnie, że obecność kilku lub kilkunastu identycznych wariantów cech¹⁶ w materiale kwestionowanym i porównawczym wystarcza do pewnego określenia tożsamości. Jest to tzw. standard numeryczny (doświadczalny).

Inne podejście (tzw. standard holistyczny lub ekspercki) obowiązuje w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii oraz krajach skandynawskich, gdzie opinię wydaje ekspert w oparciu o całościową ocenę materiału badawczego¹⁷. Przy przyjęciu standardu numerycznego, ustalenie liczby cech

¹⁵ Jak już wspomniano, nie jest np. dopuszczalne stosowanie w opiniowaniu sądowym metod nowatorskich, ponadto, istnieją zakazy dowodowe uniemożliwiające np. stosowanie hipnozy albo środków chemicznych lub technicznych wpływających na procesy psychiczne osoby przesłuchiwanej albo mających na celu kontrolę niewiadomych reakcji jej organizmu w związku z przesłuchaniem (art. 171 § 5 ust. 2 KPK).

16 w różnych krajach od 8 do 17 cech wspólnych (przy czym liczba minucji może być mniejsza w przypadku wariantów rzadziej występujących). W Polsce przyjmuje się liczbę 12 minucji.

¹⁷ Szczegółowe informacje na temat obu standardów i sporów pomiędzy ich zwolennikami zawiera artykuł J. Moszczyński: Standardy identyfikacji dnkti/loskopijnej, „Problemy Kryminalistyki" Nr 261/2008, s. 14-21. Na szczególną uwagę zasługuje przytoczony w nim tekst rezolucji 28 ekspertów daktyloskopii (z Australii, Francji, 1 lolandii, Izraela, Nowej Zelandii, Szwajcarii, Szwecji, USA, Węgier i Wielkiej Brytanii) uczestniczących w międzynarodowym seminarium poświęconym ujawnianiu i identyfikacji śladów linii papilarnych w Ne'urim (Izrael) w 1995 r., którzy