6775041046

Należy to tłumaczyć tym, że soczewki lodowe przyciągają molekuły wodne od dołu ze swojego najbliższego otoczenia. Przyciąganie molekuł wodnych przez kryształy lodu następuje wskutek istnienia na ich powierzchni sił adsorpcji. Molekuły wody, przyciągnięte do powierzchni soczewki lodowej, uzupełniają siatkę krystaliczną lodu, po czym same przyciągają nowe molekuły wody z porów gruntu, co powoduje wzrost soczewek lodowych, a więc i wzrost objętości gruntu. Ten wzrost objętości uzewnętrznia się powstawaniem tzw. wysadzin, tj. podnoszenia powierzchni terenu czy nawierzchni drogowej w miejscach, gdzie występują grunty szczególnie wrażliwe na przemarzanie. Badania i obserwacje wykazują, że wysadziny mogą występować w następujących przypadkach:

•    ujemna temperatura powietrza utrzymuje się dość długo,

•    grunt podłoża jest wysadzinowy,

•    grunt podłoża jest bardzo wilgotny, a zwierciadło wody gruntowej zalega dość płytko.

Jak wynika z ponad 20-letniego stosowania geosyntetyków w Polsce, umieszczenie odpowiednio zaprojektowanego i wbudowanego geosyntetyku, na granicy przemarzania pozwala wyeliminować efekty wysadzinowości nawierzchni na stałe. Jednak od projektantów i wykonawców robót wymagana jest doskonała wiedza i kultura techniczna.

2.7. Kryteria wysadzinowości.

Kryteria wysadzinowości gruntów zależą od właściwości fizycznych gruntów. Grunty niespoiste, nie zawierające frakcji pyłowej i iłowej, przy przemarzaniu nie tworzą wysadzin nawet w stanie nasyconym wodą. Powstający w nich lód wyciska nadmiar wody ku dołowi tak, że grunty te po zamarznięciu zawierają mniej wody w porach niż przed zamarzaniem. Grunty spoiste natomiast, zawierające cząstki pylasto-ilaste, są tym bardziej wysadzinowe, im drobniejsze jest ich uziarnienie i większa ich wilgotność. Istnieje wiec zależność wysadzinowości gruntów od ich uziarnienia.

Im bardziej drobnoziarnisty grunt, tym mniejsze są wymiary porów, tym więcej porów jest prawie całkowicie wypełnionych wodą adsorbowaną, a więc lepsze są warunki do tworzenia się wydzielonych soczewek lodowych i powstawania wysadzin. Stąd o wysadzinowości gruntów zasadniczo decyduje wymiar porów, a nie wymiar ziaren i cząstek gruntowych.

Kryteria wysadzinowości:

1.    kryterium Casagrandego zalicza do wysadzinowych grunty bardzo różnoziamiste

(U > 15), które zawierają więcej niż 3 % cząstek mniejszych od 0,002 mm oraz grunty równoziamiste (U < 5) zawierające ponad 10 % w w. cząstek,

2.    kryterium Beskowa, wg którego uwzględnia się wpływ geologicznego pochodzenia gruntu, wielkość średnicy dso, procentową zawartość o średnicy mniejszej od 0,062 mm i 0,125 mm oraz kapilarność bierną przy wilgotności równej granicy płynności,

3.    kryterium Wiłuna, wg którego uwzględnia się uziarnienie gruntu i kapilarność bierną gruntu Hkb- Pod względem wysadzinowości, dzieli grunty na 3 grupy:

12