12 Rozdział!. Istota jakości
(w tym przypadku elementów budowlanych), jak również narzędzia i przyrządy pomiarowe. Bez nich niemożliwe byłoby zbudowanie piramid o korytarzach nachylonych pod idealnym kątem. Organizaqa budowy, w przeciwieństwie do orga-nizacji pracowników, była ściśle zaplanowana. Robotnicy, wbrew temu, co niegdyś sądzono, nie byli zmuszani do pracy, lecz motywowani. Głównym źródłem zachęty była wiara Egipcjan w pośmiertne rozliczenie się z postawy za życia, w tym także z pracy. O ich znakomitych umiejętnościach świadczy znaleziony model warsztatu tkackiego, w którym to zostały wyodrębnione poszczególne fazy produkcyjne (przygotowanie surowca, przędzenie, zakładanie osnowy, tkanie, kontrolowanie), a wszystkie produkty z tego zakładu odznaczały się jednakowym stopniem jakości. Odbiorcy produktów i usług, zwłaszcza władcy i arystokracja, byli bardzo wrażliwi na jakość (np. barwa kadzidła - od mglistej żółcieni bursztynu po bladą jak światło księżyca zieleń jadeitu), jak i bezpieczeństwo (np. pułapki i zabezpieczenia przed kradzieżami w grobowcach faraonów). Organizacja pracy w Egipcie i związana z nią idea jakości były podstawą sukcesu tej cywilizacji.1
Idea jakości jest nieodłącznym elementem rozwoju człowieka. Już w Biblii pojawia się wiele aspektów związanych z jakością. Stary Testament dostarczył wiele interesujących podejść Izraelczyków w tej sferze. Samokontrola i ciągła poprawa standardów była szczególnie przestrzegana przez samego Boga, który codziennie nadzorował swoje dzieło w postaci świata. Aspekt jakościowy potwierdzony jest określeniem: A Bóg wiedział, że były dobre. Poprawa dzieła stworzenia nie była konieczna, bo wszystko szóstego dnia było idealne: A Bóg wiedział, że wszystko co uczynił było bardzo dobre. Ocenie jakościowej podlegała także norma moralna, a jej zupełny brak sprowadził zagładę miast Sodomy i Gomory. Szczegółowe wymogi produktowe zawierał fragment Biblii poświęcony Arce Noego i Arce Przymierza. Spotkać tu można precyzyjne wymiary i wymogi konstrukcyjne Arki Noego: ...Trzysta łokci - długość arki, pięćdziesiąt łokci - szerokość, a trzydzieści wysokość; nakrycie arki, przepuszczające światło, sporządzisz na łokieć wysokie i zrobisz wejście do arki w jej bocznej ścianie; uczyń przegrody: dolną, drugą i trzecią.
Biblia podaje listę gatunków uratowanych od potopu. Aby Noe mógł sprostać tak wielkiemu przedsięwzięciu, musiał wszystko zaplanować i odpowiednio się do tego przygotować. Znakiem gwarancji Boga, że nie będzie już nigdy więcej zagłady Ziemi, była tęcza: Kładę mój tuk na obłokach; on będzie służył za znak przymierza pomię-
Zob. Z. Zymonik, Wkład starożytności do problematyki jakości i jej kosztów. Problemy Jakości 8/2004, s. 37 -38.