6866981294

14 Rozdział!. Istota jakości

leniowość zawodów sprzyjały zjawisku dzielenia się doświadczeniem i nieustannemu podwyższaniu kwalifikaq'i. Koszty wytwarzania produktów były skrupulatnie obliczane i zależały od pór roku (np. trzy dni pracy w zimie są równe dwóm w lede), także od płd, wieku i rodzaju pracy. Sukces w dziedzinie jakości w starożytnych Glinach można przypisać wszechogarniającej roli państwa, która jakość traktowała jako priorytet w gospodarce¹.

Od najdawniejszych czasów zdawano sobie sprawę, że jakość naszego życia w dużym stopniu zależy od jakośd naszego otoczenia oraz jakości nabywanych towarów, usług, informacji i zachowań osób, z którymi się kontaktujemy. W dążeniu do poprawy tej jakości żyda człowiek jest zdolny zarówno sam kreować odpowiednio korzystne dla siebie zmiany, jak i łatwo przyswajać sobie zaobserwowane u innych ulepszenia².

Ustalano kary za brak jakośd. W starożytnym Babilonie został wydany (rok 1700 p.n.e.) przez króla Kodeks Hammurabiego. Kodeks sankqonował surową karę, zgodnie z zasadą odwetu, dla budowniczego, który doprowadził do katastrofy budowlanej³.

Kiedy zaczęła się kształtować gospodarka rynkowa, zainteresowanie problemami jakości wynikało przede wszystkim z praktyki wytwarzania, wymiany oraz użytkowania (konsumpq'i) produktów⁴. Znaczenie jakości zaczęło nabierać szczególnej wagi w okresie kończącym rynek producenta i kształtowania się rynku konsumenta. Dominacja ilośdowa produktów, łatwo znajdujących nabywców na niezaspokojonym rynku, zaczęła przechodzić do historii.

Jak podaje J. Łunarski⁵ po II wojnie światowej, nastąpiło nasilenie zjawisk i czynników zwracających uwagę na problematykę jakośd i sprzyjających rozwo-

1

R. Karaszewski, TQM teoria i praktyka, op. cit., s. 73 - 77.

2

   J. Łunarski, Zarządzanie jakością, Standardy i zasady, Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa 2008, s. 19-20.

3

   Oto kilka postanowień tego Kodeksu. Jeśli budowniczy wybuduje dom dla mieszkańca i wykona konstrukcję tak słabą, że dom się zawab i spowoduje śmierć właściciela, to budowniczy powinien być zabity. Jeśb zawalenie się domu spowoduje śmierć syna właściciela domu, to należy zabić syna budowniczego. Jeśb przy tym zginie niewolnik właściciela domu, to budowniczy ma dać niewolnika równej wartości. Jeśb przy zawaleniu się domu zostanie zniszczone dobro, to budowniczy ma wykonać to wszystko, co zostało zniszczone; ponieważ nie wybudował domu wystarczająco mocno, powinien więc go zbudować na własny koszt. (T. Wawak., Zarządzanie przez jakość. Wyd. Informacji Ekonomicznej w Krakowie, Kraków 1995, s. 16).

4

   Przez produkt należy rozumieć konkretny przedmiot materialny (wyroby) lub niematerialny (oprogramowanie, usługi, idee) będący wynikiem ludzkiej pracy, który zaspokaja określone potrzeby konsumenta.

5

   Zob. J. Łunarski, System jakości, normalizacji i akredytacji w zarządzaniu organizacjami. Oficyna Wydawnicza Pohtechniki Rzeszowskiej, Rzeszów 2006, s.15.