711912369

WAKKER

steeds andere nachtmerries krijgt. Je kunt dan tijdens de nachtmerrie ingrijpen en het verloop ervan veranderen.' Een proef met 20 patienten van collega droomonderzoeker Victor Spoormaker - die nu in Duitsland werkt - stemt hoopvol:

1 ódeelnemers kregen met lucji technieken minder angstdromen, en enkelen van hen lukte het dan wel niet om lucide te worden, maar dooraitenerhaling verdwe-nen hup-nachtmerries toch.

Ook buiten Nederland wordt voorzichtig onderzoek gedaan naar het bemvloeden van dromen via lucide technieken, maar volgens Lancee slechts mondjesmaat. 'Er zijn wereldwijd pas 9 gecontroleerde studies gedaan naar het behandelen van nachtmerries, en dan is dat nog een praktisch probleem dat je aantoonbaar kunt oplossen.

Bestaand droomonderzoek richt zich vooral op praktische vragen ais: hoe vaak wordt over welk onderwero gedroomd, en: wat laten^de hersenen voor activiteit2ien tijdetas dromen?

Onderzoek naar Ket be‘mvloeden van dromen stuit al gauw op bezwaren, omdat het resultaat nauwelijks te controleren is. De enigeN experimentele onderzoeksvKrm die Coenen kan noemen, is dei markermethode. 'Je laat iemana. slapen in een laboratorium, en \ je sproeit tijdens zijn droom een \ straaltje water op zijn voorhoofd. Vervolgens vraag je hem wat hij gedroomd heeft.' Het blijkt dat het water meestal op een of andere manier is ingevoegd in de droom.

'Waarom doen we dit in

Het algemene dromen is veel moeilijker te onderzoeken.' Droomonderzoek is niet populair, weet ook emeritus slaaphoogleraar Ton Coenen van de Nijmeegse Radboud Universiteitte vertellen. Dit komt omdat dromen zo ongrijpbaar zijn. 'Dromen onderzoeken gaat bijna altijd op basis van herinneringen, en die zijn onvolledig en onbetrouwbaar.' Omdat er geen betere methoden zijn, laten veel onderzoekers dromen maar helemaal links liggen. Jammer, zegt Coenen, want ook dromen kunnen ons wat teren. 'Waarom doen we dit in godsnaam? Dat is toch een interessante vraag.'

godsnaam?¹

Dat lucide dromen bestaan is wel algemeen geaccepteerd. De Amerikaanse psycholoog Stephen LaBerge van de Stanford Universiteit toonde in 1983 aan dat het mogelijk is tijdens je droom bij bewustzijn te zijn.

Een droom komt voor tijdens de remslaap (van rapid eye movement), een fasę van diepe slaap waarbij je ogen wild bewegen. Deze bewegingen zijn kort, vluchtig en onvoorspelbaar. Laberge leerde vijf proefpersonen lucide te dromen, en liet hen 34 nachten in het laboratorium slapen. Zodraze lucide werden en doorkregen dat

ze droomden, moesten ze hun ogen een aantal keren langzaam heen en weer bewegen, met tussenpozen van 30 seconden. Dit deden ze, en in 30 dromen werden de oogbewegingen duidelijk geregistreerd.

Sindsdien worden lucide dromen erkend ais echte dromen, en niet ais hele korte perioden van ontwaken, zoals daarvoor vaak gedacht werd. Wie zijn dromen kan bemvloeden, kan ook zijn nachtmerries aanpakken:

Wie met lucide^oromars spreekt, krijgt het idee dat iedereen Harry Potter kan 1 worden. Zijn er dan helemaal geen nadelen? Jaap Lancep ziet voldo^nde mogelijkhedenlin het lucide dromen, maar hij maakt de kanttekening dat niet iedereen /net even gemakkelijk kan leren.

/ 'Het is veel oefenen en je dromen opschrijven. Ais je geluk hehrt, kun je een paar minuten lucide worden.'

Sommigen zijn natuurtalen-ten, anderen leren het nooit. Zelf lukte het Lancee een paar keet om een beetje 'half te zweven'. ^ Na een week oefenen heeft ook de verslaggeefster haar eerste lucide ervaring gehad. De inhoud van de droom is al vergeten, maar er was heel even dat be-wustzijn te dromen. De euforie van dat moment is, na het wakker worden, nog de hele dag b!ijven hangen.

Sommige delen van de hersenen kunnen in slaap vallen, zełfs wanneer de rest van onze hersenen wakker is. Dit kan verklaren waarom we domme fouten maken wanneer we vermoeid zijn, zoals het vergeten waar je naar op zoek bent.

WAKKER