7767795393

412 Kronika

i postkolonialne społeczności metyskie. Przejawy tej właśnie walki uczestnicy konferencji mogli śledzić w referatach dotyczących różnych grup i rozmaitej problematyki, począwszy od emancypacji kobiet w wielomilionowym społeczeństwie Boliwii, a na niewielkich grupach w Amazonii skończywszy. Z kolei obrady sekcji dotyczącej teoretycznych i praktycznych aspektów rozwoju zsyntetyzował Wojciech Olszewski. Poszczególne referaty, niezależnie od ich zróżnicowania, łączyły elementy idealistyczne przewijające się w postulatach ich autorów i dotyczące koncepcji „dobrej" zmiany czy też propagowania feminizmu w krajach afrykańskich. Wreszcie problematykę ostatniej sekcji dotyczącej krajów postkomunistycznych zreferowała Iwona Kabzińska. Podkreśliła, że wszystkie referaty były oparte na własnych badaniach terenowych i łączyło je ukazanie stosunku zwykłego człowieka do wielkich zmian przychodzących z zewnątrz. Jej uwagę zwrócił też fakt, iż w niewielkim stopniu obecne w nich było „antropologiczne zadziwienie”.

Całość obrad podsumował pomysłodawca konferencji, Ryszard Vorbrich, który wskazał na kilka jej wiodących wątków. Zwrócił uwagę, że w centrum rozważań nieodmiennie plasowały się takie kategorie, jak „rozwój”, „postęp” i „ewolucja”, które poddane zostały krytycznemu oglądowi. Jego efektem było poszukiwanie nowych kategorii, jak na przykład „agent rozwoju”. Opisał dwie podstawowe drogi aksjologiczne, którymi może podążać refleksja antropologiczna nad rozwojem: antropologię rozwoju i antropologię rozwojową. Podkreślił interdyscyplinarność konferencji, która przyniosła bogactwo podejść do dyskutowanych kwestii. Współistnienie w obradach ujęć antropologicznych, socjologicznych, politologicznych, prawniczych, filozoficznych, geograficznych i misjologicznych pokazało, jak istotna jest konfrontacja podejść przedstawicieli rozmaitych dyscyplin naukowych. Zwracając na to uwagę, jednocześnie ubolewał, że w spotkaniu zabrakło ekonomistów, których głosy wniosłyby wiele do rozważań nad rozwojem. Wyraził na koniec nadzieję, że tradycja interdyscyplinarnych spotkań w Będlcwie będzie kontynuowana.

Natalia Bloch, Tarzycjusz Baliński^{1 2}

1

Opracowanie na podstawie sprawozdań Rafała Bcszterdy, Natalii Bloch, Lucjana Buchalika,

2

Tarzycjusza Bulińskiego, Łukasza Kaczmarka. Mariusza Kairskiego, Pawła Ładykowskiego i Lucyny Tumanowicz.