DSC
09 (4)

zdradza u użytkownika języka przynależność do tej właśnie kategorii społecznej.

Lit: Bokszański/Piotrowski/Ziółkowskl 1977:94.

Socjolekt

ang. sociolect, metal dialect: franc. Cle) sociolecte; niem. (dat) Soziolekt; ros. socjolekt.

Język określonej grupy społecznej uznany przez inne grupy społeczne za „gorszy” na podstawie stereotypowej oceny niektórych cech charakterystycznych. Może to być tzw. „język potoczny”, „język codzienny", „żargon” lub też któryś z języków określanych jako „zawodowe”. W wypadku zmiany topografii w pełni w danym regionie akceptowana gwara może np. w warunkach miejskich stać się socjolektem. t Socjalizacja, f Socjolingwistyka, f Subjęzyk. Socjolingwistyka

ang. sociolinguistics; franc. (la) aocioUnguutigue; niem. (die) Soziolinguistik; ros. aoęfpltnęvittika.

Dyscyplina naukowa badająca relacje zachodzące pomiędzy strukturą języka i strukturą społeczną, analizująca zachowanie językowe w różnych warstwach społecznych.

Wyniki badań socjolingwistycznych posiadają duże znaczenie dla dydaktyki języków obcych zwłaszcza na szczeblu zaawansowanym, kiedy to uczący się opanowuje już nic tyle system języka, co sposób posługiwania się nim adekwatnie do f sytuacji, f Krajoznawstwo, f Socjalizacja, f Socjolekt.

Libr BOfeSSaAlid/Ptotrowski/Ziólkowski 1977:36 n.; Hager/Haber-land/Paris 1973; Klein/Wunderlich 1971.

Sonagraf (= Spektrograf) f Fonetyka akustyczna Sonagram (= Spektrogram)

ang. sonagram, sonogram, spectrogram', franc. (la) sonagramwe,

(li) spictrogramme; niem. (das) Sonagramm, (da*) Spektro-fromm; ros. sonagram, spektr.

Graficzny obraz akustycznych właściwości dźwięków mowy otrzymany w wyniku analizy elektroakustyczne! przy użyciu aparatu zwanego sonagrafem (f Fonetyka akustyczna). Można na nim odczytać: czas, częstotliwość oraz natężenie (stopień zaczernienia) sygnałów akus-tyczno-fonetycznych.

Na podstawie sonagramu można m. in. wykazać, że poszczególne dźwięki mowy nie stanowią sumy jednostek dyskretnych, lecz kontinuum dźwiękowe.

Lit: Bondarko 1977; Jassem 1973, 1974; Malmberg 1963, 1967.

Specjalistyczny język f Język specjalistyczny

Spektrograf

t Fonetyka akustyczna

Społeczne wzmocnienie f Teorie nauczania

Spontaniczna reakcja t Operant

Sposób artykulacji

ang. articulation typ*, monner of articulation, articulatory tariable; franc. (le) modę d'articu.lation\ niem. (die) Artikula-noiuart, (der) UberwtndungsmoduM, (der) Artikulationsmodusi ros. tpotob artikulacii.

Typ przeszkody, na jaką natrafia opuszczające płuca powietrze podczas f artykulacji dźwięków mowy. Wyraża się zwarciem, zwarciem połączonym z plozją, szczeliną określonego typu, otwarciem różnego stopnia, artykulacją ustną lub nosową.

Termin sposób artykulacji oznacza również ruchy narządów w krtani (drganie/brak drgań wiązadeł gloso-