7844828916

śnik pięknych książek nie miał zamiłowania do handlu.¹⁰ Odtąd niemal całkowicie poświęcił się pracom bibliograficznym¹¹, oraz kompletowaniu biblioteki cennych i rzadkich książek. Prowadził również studia nad twórczością Rabelais’ego. Owocem tych poszukiwań były dwie publikacje¹² — wspaniałe przewodniki dla wydawców. Nadto, w 1837 r., ogłosił drukiem francuskie poezje J. Georges’a Alione’a.¹³

Jacques Charles Brunet cieszył się szacunkiem i uznaniem współczesnych mu ludzi nauki i miłośników książek. Za prace nad Manuel otrzymał w 1848 r. Krzyż Legii Honorowej.¹⁴ W latach 1848-1849 działał w komisji, której polecono organizację bibliotek i pomimo podeszłego wieku wywiązywał się doskonale z powierzonych mu obowiązków¹⁵

Zmarł 14 listopada 1867 r. w Paryżu.¹⁶ Pragnąc również i po śmierci przyczynić się do rozwoju bibliografii, w testamencie wyznaczył fundusz na nagrody dla autorów najlepszych prac z tego zakresu¹' Przed uczestnikami konkursów postawił niezwykle trudne zadanie. W odręcznej notatce z 19 czerwca 1866 r. pisał:

„Dzido to musi być napisane po francusku, mieć odpowiednią objętość, prezentować mało znane fakty z historii literatury i wskazówki bibliograficzne o ścisłej dokładności. Do konkursu przyjmować się będzie tylko prace całkowicie ukończone. Nie będą w nim uczestniczyć katalogi bibliotek publicznych i prywatnych, a także zwykle kompilacje”.¹⁸

Poglądy teoretyczne wyłożył Brunet w przedmowie do Manuel... Tam określił historyczny rodowód bibliografii.¹⁹ Uwypuklił również jej związek z historią piśmiennictwa, nazywając „zasadniczą i potężną gałęzią” tej dyscypliny.²⁰

Nadrzędnym celem bibliografii było: „poznanie ksiąg aż do najdrobniejszych szczegółów”²¹ Autor wyróżnił dwa jej rodzaje: czystą i praktyczną.²² Czysta, najogólniej mówiąc, polegała na sporządzaniu spisów książek. Bibliograf gromadził tytuły, układał je w porządku alfabetycznym lub systematycznym i dołączał zwięzłe daty biograficzne.²³ Bibliografia praktyczna zajmowała się fizyczną stroną druków, a więc oceną wartości i ważności, stwierdzeniem zalet zewnętrznych i różnic między

¹⁰    Ibidem, s. 4.

¹¹    Oprócz kolejnych wydań Manuel... opublikował: 1) Catalogue des liures rarcj, precituz et hien conditionnes du cabinet de M (Leon d’Orches), Paris 1811; 2) Catalogue des liures imprimes et manuscrits de la bibhotheque de feu le Maręuis Germain Garnier, Paris 1822, 3) Notice sur les differcntes editions des Heures Gotkiques ornees de grauures, Paris 1834

¹²    Idem, Notice sur deui anciens romans intitules les Ckroniques de Gargantua, Paris 1834; Recheres bibliographiques et critiques sur les editions originale des cinq liires du roman satirique de Rabelais, Paris 1852.

¹³    Idem, Poesies franęaises de Jm-G. Alione (d’Asti), composees de 14&4 ^a 1520, publiees pour la premiere fois en France, avec une notice biographique, Paris 1836.

¹⁴    A. J. V. Leroux de Lincy, op. cit._t s. 6.

¹⁵    Ibidem.

¹⁶    Ibidem, s. 3.

¹⁷    Ibidem, s. 39—40. Autor cytuje art. 7 trzeciego zwoju testamentu Bruneta z 5 listopada 1963 r.

¹⁸    Ibidem, s. 39. Autor cytuje notatkę Bruneta

¹⁹    J. Cli. Brunet, Manuel. ..,5 ed. originale, t. 1, Paris 1860.

²⁰    Ibidem; W klasyfikacji Bruneta bibliografia i historia piśmiennictwa występują jako niezależne od siebie działy historii, zob. ibidem, t. VI (1865) sp. LX-LXI.

²¹    Ibidem, t. 1, sp. XVII-XVIII.

²²    Ibidem.

²³    Ibidem.

94