8331099815

Widzimy zatem, iż w omawianej metodzie w miejsce tradycyjnego systemu klasowo-lekcyjnego wprowadza się projekty, czyli pewne „ośrodki pracy i nauki", pewne „ogniska", wokół których skupiają się różnego typu zajęcia dzieci (fizyczne, umysłowe i społeczne). Osią tychże projektów są jakieś działania czekające na realizację, mające swoje źródło w naturalnym środowisku dziecka. Ważne przy tym jest to, aby ich wykonanie było odpowiednio zaplanowane przy wydatnym udziale samych uczniów. Projektami mogą być: budowa domu, porządkowanie miasta, posługiwanie się środkami komunikacyjnymi, praca w ogródku itp.

Ogólnie rzecz biorąc, Kilpatrick wyróżnił cztery rodzaje projektów:

•    produkcyjny, gdy celem było ucieleśnienie idei lub planu w formie zewnętrznej, np. zbudowanie łodzi, napisanie listu, urządzenie przedstawienia itp.;

•    konsumpcyjny, gdy celem było doznanie estetyczne, np. czytanie, słuchanie opowiadania, muzyki, oglądanie obrazów itp.;

•    problemowy, gdy celem było pokonanie trudności intelektualnej, rozwiązanie problemu;

•    sprawnościowy, gdy celem było osiągnięcie pewnego stopnia sprawności, np. w liczeniu, w czytaniu itp. (Okoń 1977).

Chociaż metoda projektów bezsprzecznie mieści się w ramach nauki całościowej, to jednak - jak pisze Molak (1977) - całościowy charakter nauczania bywał w niej bardziej lub mniej radykalny. Projekty mogły dotyczyć poszczególnych przedmiotów, grupy przedmiotów, a niektórzy przedstawiciele metody projektów dopuszczali nawet, obok projektów, zajęcia systematyzujące i utrwalające poznany materiał. Dla przykładu podajemy za cytowanym tutaj autorem, iż w najbardziej znanym eksperymencie badającym wartości metody projektów, tzw. eksperymencie Collingsa, który miał miejsce w latach 1917-1921, plan nauczania nie zawierał poszczególnych przedmiotów, lecz cztery grupy zajęć: 1) wycieczki, 2) prace ręczne, 3) zabawy i 4) opowiadania. Dzienny rozkład zajęć przewidywał w zasadzie wszystkie cztery rodzaje zajęć w trzech grupach wiekowych (6-8, 9-11 i 12-14 lat) wprowadzonych w miejsce tradycyjnych oddziałów klasowych. Oto przykładowo niektóre projekty realizowane w tychże grupach:

I.    Wycieczki naukowe

1    grupa: a) Słoneczniki p. Murphy'ego; b) Jak kosi nowa kosiarka p. Jonesa; c) Jazda

wierzchem na Pony Jamesa Shetlanda.

2    grupa: a) Jak p. Edmonds napełnia swój wielki silos; b) Postępowanie przeciwko

Williemu w sądzie dla nieletnich w Pineville; c) Jak p. Slocum zbiera swoją bawełnę.

3    grupa: a) Co gubernator stanu myśli o Lidze Narodów; b) Co robi bank powiato

wy z naszymi pieniędzmi; c) Jak drukuje się miejscową gazetę; d) Co robią chłopcy w zreformowanej szkole w Missouri; e) Jak obchodzi się święto zawieszenia działań wojennych w Pineville.

II.    Prace ręczne

1    grupa: a) Robimy deskę do prasowania; b) Szyjemy sukienki dla lalek; c) Zbiera

my orzechy laskowe.

2    grupa: a) Gotujemy kakao na posiłek szkolny; b) Sprzątamy podwórko szkolne;

c) Wykonujemy karmnik dla kurcząt.

11