Wybrane parametry mikroklimatu w pomieszczeniach dla zwierząt
Wpływ warunków termiczno-wilgotnościowych na zdrowie i produkcyjność zwierząt
Skrót podstawowych wiadomości
1. Czynniki wpływające na poziom wymiany energii cieplnej pomiędzy organizmem a
otoczeniem różnymi drogami
Droga wymiany energii Wielkość wymiany zależna od Wielkość wymiany zależna
cieplnej zwierzęcia od środowiska
Radiacja �� temperatura ciała zwierzęcia �� z
ródło promieniowania
(promieniwanie) �� temperatura powierzchni
poszczególnych części
budynku
Konwekcja �� temperatura powierzchni ciała �� temperatura
(unoszenie) �� rodzaj okrywy włosowej �� ruch powietrza
�� częstotliwość objętości �� wilgotność powietrza
oddechów
Kondukcja �� temperatura powierzchni ciała �� temperatura powietrza
(przewodzenie) �� efektywna powierzchnia �� przewodnictwo i
kontaktu pojemność cieplna
�� rodzaj okrywy włosowej
Ewaporacja �� temperatura powierzchni ciała �� możliwość wchłaniania
(parowanie) �� zawilgocenie powierzchni wody przez powietrze
ciała �� szybkość ruchu
�� częstotliwość i objętość powietrza
oddechów
2. Adaptacyjne reakcje zwierząt na oziębienie i przegrzanie
Mechanizmy adaptacyjne zwierząt o charakterze
Reakcja zwierząt
na
fizjologicznym etologicznym
Oziębienie �� skurz obwodowych naczyń �� ograniczenie powierzchni ciała
(hipotermia) krwionośnych przez zwijanie się (kulenie)
�� zachowanie funkcji �� zbijanie się w grupę (grupowa
gruczołów potowych regulacja temperatury)
�� piloerekcja (stroszenie piór i �� zwiększenie aktywności lub
sierści odrętwienie
�� zwiększone pobieranie paszy �� stanie, gdy powierzchnia do
leżenia jest zbyt zimna
�� leżenie, gdy powierzchnia do
leżenia jest względnie ciepła
�� poszukiwanie cieplejszego,
zacisznego miejsca
1
Mechanizmy adaptacyjne zwierząt o charakterze
Reakcja zwierząt
na
fizjologicznym etologicznym
Przegrzanie �� rozszerzenie obwodowych �� zwiększenie powierzchni ciała
(hipertermia) naczyń krwionośnych przez wyciąganie się
�� pocenie się, zianie �� rozchodzenie się zwierząt
�� zmniejszenie apetytu i �� stanie, gdy powierzchnia do
pobierania paszy leżenia jest zbyt ciepła
�� zwiększone pragnienie i �� leżenie, gdy powierzchnia do
pobieranie wody leżenia jest względnie zimna
�� tarzanie się w błocie
�� oblizywanie się, zwilżanie ciała
3.
Wysoka wilgotność i wysoka temperatura
�� zwykle znacznie ograniczone możliwości oddawania ciepła przez parowanie
�� skrajnie obniżony niedosyt fizjologiczny
�� szybka hipertermia zwierząt (warunki zamkniętego wagonu podczas letnich upałów)
�� spotykany w chowie  łaz
niowym w Irlandii i w tzw. tropiku
2
Niska temperatura i wysoka wilgotność
�� powietrze o dużej pojemności cieplnej
�� gwałtowne zmniejszenie produkcji  wzrost wilgotności o 10% z 85  90%
powodował obniżenie wydajności o 12%
�� u drobiu wysoka wilgotność (>75%) powoduje zawilgocenie piór i zmniejszenie
izolacji cieplnej, obniżenie nieśności i odporności
�� podobny układ czynników w okresie jesienno-zimowym lub wiosennym (zapalenie
płuc, kolibakteriozy), wzrost prawdopodobieństwa zakażeń kropelkowych, nasilenie
schorzeń krzywiczych i reumatycznych
Wysoka temperatura i niska wilgotność
�� występuje w pomieszczeniach dogrzewanych, w których wilgotność obniża się do
40%
�� częsta w porodówkach dla macior (efekt dogrzewania)
�� powoduje nadmierne wysychanie błon śluzowych oraz ich pękanie
�� objawami patologicznymi są: suchy, uporczywy kaszel, zmniejszony apetyt i
podwyższenie ciepłoty ciała
�� u loch może powodować bezmleczność
Niska temperatura i niska wilgotność
�� nie spotykany w pomieszczeniach inwentarskich układ mikroklimatu
�� czasem w budynkach drewnianych do tzw. zimnego wychowu
�� wrażliwość zależna od specyfiki gatunkowej i kategorii wieku
3
4
Wpływ niskich temperatur środowiska na prosięta
�� w zimnym środowisku prosięta wypijają mniej siary (100  140 ml/sztukę) w
porównaniu do 300  500 ml/sztukę w prawidłowych warunkach cieplnych
�� zmniejsza się odporność organizmu
�� zmniejsza się poziom hemoglobiny we krwi, co powoduje niedotlenienie
tkanek, m.in. ścian jelita, a w konsekwencji załamanie odporności układu
pokarmowego i zakażenia drobnoustrojami warunkowo chorobotwórczymi
5
4. Wpływ światła widzialnego na zwierzęta
�� wrażliwość na światło widzialne, najbardziej fotofilny jest:
�� drób
�� świnie
�� psy
�� przeżuwacze
�� konie
�� światło widzialne ma szczególne znaczenie dla zwierząt reprodukcyjnych:
�� manifestacja objawów rujowych (do ich zaniku)
�� zmniejszenie mleczności
�� wzrost wskaz
nika zapładnialności
�� przedłużenie okresu międzywycieleniowego
�� wpływ na nieśność
6
7
8
9
10