Bohaterowie dramatów romantycznych. Przeobrażenia duchowe Gustawa Konrada, Kordiana, hrabiego Henryka.











Środa, 26 Kwietnia Imieniny obchodzą: Marzena, Maria, Klaudiusz
 



















  Sciaga.pl > Prace
> Romantyzm >
Home | Reklama | Info
| Mail






Gdzie Cz@T ???




Gdzie jestSciaga.pl
?
















Bohaterowie dramatów
romantycznych. Przeobrażenia duchowe Gustawa Konrada,
Kordiana, hrabiego Henryka.










kategoria:   J.polski
zakres:   Romantyzm
dodano:   1999-08-17




Kim byli
bohaterowie dramatów romantycznych? Na przykładzie kilku utworów
największych wieszczów polskich tego okresu możemy stwierdzić, że
były to jednostki wybitne, działające w samotności. W odróżnieniu
jednak od swych pierwowzorów pochodzących z literatury
zachodnio-europejskiej inne były ich motywy postępowania. Cechą
wspólną dla bohaterów: "Dziadów" części IV i III, "Kordiana", oraz
"Nie Boskiej komedii" było przeobrażenie wewnętrzne. Następowało ono
w wyniku niepowodzeń w życiu osobistym, powodując zawsze to samo -
podjęcie walki w imię dobra ogółu lub chociażby jego części. Jest
też jeszcze jedna cecha wspólna dla tych trzech utworów. Wszystkie
one powstały mianowicie w okresie, gdy Polska faktycznie nie
istniała na mapach Europy. Dodatkowo, nie był to moment utraty
niepodległości, ale tuż po upadku powstania listopadowego. Stąd też
wypływają różnice pomiędzy bohaterami poszczególnych dramatów.
Jako pierwsze powstały "Dziady". Część IV, napisana w roku
1824, przedstawia dzieje Pustelnika Gustawa. Bohater ten jest typową
postacią utworów omawianego okresu. Jego dzieje przedstawione są w
formie trzech godzin: miłości, rozpaczy, przestrogi. W
pierwszej godzinie spowiedzi Gustaw jest przedstawiany jako postać
nieprzeciętna. Wskazuje na to jego wielka miłość do wybranki serca.
Jest on tak zakochany, że przyrównuje miłość do niezniszczalnego
łańcucha, którego nic nie jest w stanie rozerwać. Na skutek
tej miłości ucieka on w świat marzeń i buntuje się przeciwko
zastanej rzeczywistości. Z drugiej godziny spowiedzi Gustawa
dowiadujemy się o sprzeczności uczuć miotających duszą młodego
kochanka - od uwielbienia ukochanej istoty, aż do jej potępienia i
zwątpienia w jej uczucia. Silne przeżycia wewnętrzne doprowadzają
Gustawa do samobójstwa na oczach zdumionego księdza. Ta scena jest
jakby uwieńczeniem rozprawy z klasykami. Ksiądz będący uosobieniem
klasyka nie jest w stanie pojąć tego, że można się przebić
sztyletem, nie czyniąc sobie żadnej rany. A sztyletem tym może być
na przykład miłość. W godzinie trzeciej Gustaw przekazuje ludziom
przestrogę, by pamiętali, że ziemia nie jest ani rajem, ani piekłem,
tylko właśnie ziemią i dlatego należy do ziemskich wydarzeń
przykładać odpowiednią miarę; przestrzega ich również - na skutek
własnych przeżyć - przed wiarą w wielkie uczucia. "Dziadów"
część III (tzw. drezdeńska), napisana po klęsce powstania
listopadowego, łączy się z częścią IV poprzez osobę bohatera.
Przemiana samotnika Gustawa w Konrada walczącego o wolność jest
znamienną cechą bohatera dramatu romantycznego. Utwór ten można
odczytywać jako wyraz przełomu w świadomości Mickiewicza, do którego
doszło pod wpływem wydarzeń politycznych w kraju. Gdy okazało się,
że romantyczny bohater nie może pozostawać obojętny na sprawy ważne
dla swej ojczyzny, autor tego dramatu określił nowe miejsce dla
swego bohatera. Otóż bohater ten miał nadal pozostać jednostką
wybitną i nieprzeciętną, ale jego nieszczęśliwa miłość miała go
uczynić bojownikiem o wolność narodową. Utwór ten rozpoczyna się
prologiem, w którym dokonuje się przemiana bohatera: z Gustawa -
owładniętego tragicznym i niespełnionym uczuciem miłości, w Konrada
- odnajdującego cel swojego życia w działalności na rzecz narodu.
Bohater pozostaje nadal jednostką wybitną, zdającą sobie sprawę z
misji dziejowej przypadłej mu w udziale, z własnej potęgi.
Konrad będąc bardzo pewnym siebie i swej mocy żąda od Boga
stworzenia rządu dusz, który zapewniłby Polakom wieczne szczęście i
uwolnił ich od trosk. Jest on też gotów poświęcić się dla dobra
rodaków. Pojawia się więc tu idea prometeizmu. Kulminacyjnym
momentem "Dziadów" drezdeńskich jest potwierdzenie przeobrażenia
duchowego głównego bohatera, wyrażone przez niego samego w
inwokacji. Choć Gustaw-Konrad to postać bardzo wybitna, nie jest
wszak pozbawiona wad. Jego pycha popycha go do wyzwania Boga do
walki, a nawet do bluźnierstwa. W odpowiedzi na
mickiewiczowskiego bohatera romantycznego powstał dramat "Kordian",
który został pomyślany przez Juliusza Słowackiego jako trylogia,
nigdy jednak nie dokończona. Utwór ten, podobnie jak "Dziadów" część
III, powstał po upadku powstania listopadowego - w 1833r. Również
jego tłem jest mało znane wydarzenie z okresu sprzed powstania -
spisek na życie cara Mikołaja I - oceniany z pozycji człowieka,
który żyje po upadku tego powstania. Akt I opowiada o pewnym
- piętnastoletnim - chłopcu trawionym przez chorobę wieku w którym
żyje - nudę, apatię, oraz brak poczucia sensu i celu istnienia.
Tytułowy bohater jest jednak człowiekiem bardzo wrażliwym, ale
jednocześnie nie uświadamia sobie istoty swego życia. Podobnie jak
Gustaw, Kordian popełnia samobójstwo, nieco inne są jednak przyczyny
tego kroku. Bohatera z utworu Juliusza Słowackiego sprowokowała nie
nieszczęśliwa miłość, ale czczość istnienia. W akcie drugim
zatytułowanym "Wędrowiec" poznajemy dzieje Kordiana w życiu już
prawie dorosłym - podczas podróży po Europie. Pobyt w James Park-u w
Londynie przekonuje go o tym, że ludzie potrafią być mili i
uprzejmi, lecz tylko wtedy, gdy się to im opłaca. Jednak jeszcze
bardziej zostaje on doświadczony podczas pobytu w Dover, gdzie
zakochuje się w młodej i pięknej Włoszce - Wioletcie. Wkrótce
przekonuje się on o tym, że kobieta ta zakochała się nie tyle w nim,
ile w jego bogactwie, a więc w tym, co mógł jej ofiarować w formie
namacalnej. Kolejnym etapem w życiu młodego romantyka jest spotkanie
z papieżem. Doprowadza to do zapoczątkowania procesu przeobrażania
się tego bohatera, z jednostki zajętej własnymi sprawami, w
głębokiego patriotę. Ostateczna przemiana następuje podczas monologu
wygłoszonego na górze Mont-Blanc. Choć przeobrażenie wewnętrzne nie
spowodowało zatracenia poczucia własnej wyjątkowości, w
przeciwieństwie do bohatera "Dziadów", nie doprowadziło do przyjęcia
przez Kordiana postawy uległej wobec losu. Wynika to z odmiennego
poglądu autora na sprawę miejsca Polski i Polaków wśród innych
narodów. Słowacki ustami swego bohatera zaproponował - w miejsce
mesjanizmu - a więc przyjęcia postawy biernej - utrzymanie walki w
imię wolności narodowej. Przywołana została postać Winkelrieda,
który dla dobra innych przyjął ciosy dzid wrogów na własną pierś. W
ostatnim - trzecim akcie zatytułowanym "Spisek koronacyjny" Kordian
podobnie jak Konrad chce otrzymać rząd dusz, jednak nie z rąk Boga,
ale od samych ludzi. Jednak również on ponosi klęskę, gdyż nie udaje
mu się przekonać współspiskowców do udziału w planowanym zabójstwie
cara. Wówczas odzywa się w nim poczucie dumy własnej oraz pogardy
dla innych. Pomimo wielkiej odwagi oraz nie szanowania własnego
życia, podchorążemu nie udaje się osiągnąć zaplanowanego celu - pada
na progu sypialni cara Mikołaja. Pokonany zostaje przez siły Strachu
i Imaginacji, które podsuwają mu krwawy obraz obrzydliwego w sensie
etycznym i niehonorowego czynu, jakim jest skrytobójcze zabicie
człowieka. Poświęcając życie w obronie ojczyzny i narodu bohater
dramatu romantycznego wieńczy swój los. Nieco innym
bohaterem popowstaniowym jest hrabia Henryk - główna postać
napisanej przez Zygmunta Krasińskiego "Nie-Boskiej komedii".
Podobnie jak wyżej omawiane postacie jest to zakochany młody
człowiek, jednak w przeciwieństwie do nich nie jest nieszczęśliwy.
Jest on tuż po ślubie, co nie jest zgodne z postawą godną bohatera
romantycznego dramatu, którego motywem działania jest brak szczęścia
w miłości. Wkrótce jednak Mąż-hrabia Henryk ulega oczarowaniu
wywołanemu przez wspomnienie kochanki swojej młodości. Powoduje to
jego unieszczęśliwienie i sprawia, że również on ma czysto
romantyczną potrzebę działania. Zarówno Gustaw-Konrad, jak i Kordian
byli poetami, co wynikało z przeświadczenia romantyków o przywódczej
roli poetów. Krasiński rolę poety przyznał Orciowi - synowi
hrabiego. Wynikało to z przeświadczenia wieszcza, że poeta nie może
kierować narodem, ponieważ w równym stopniu jest to człowiek
doskonały i nieprzeciętny, jak słaby i niezdolny do udźwignięcia
takiego ciężaru. Dlatego też Orcio nie widzi rzeczy widocznych dla
zwykłych ludzi, natomiast ma możliwość obserwacji zjawisk
niesamowitych, pozaziemskich, o czym świadczy między innymi rozmowa
z nieżyjącą już matką. Ponieważ w przeciwieństwie do A. Mickiewicza
i J. Słowackiego Zygmunt Krasiński wywodził się z arystokracji, w
"Nie-Boskiej komedii" nie mamy ukazanej walki narodowo wyzwoleńczej,
jest tam natomiast obraz rewolucji społecznej, której - pod wpływem
wydarzeń Rewolucji Francuskiej - obawiały się najbogatsze warstwy
społeczeństwa. Hrabiemu Henrykowi autor tego dramatu przyznał rolę
przywódcy obrońców starego porządku. Jest więc hrabia nietypowym
bohaterem - nie walczy przecież o sprawę narodową, a jedynie o
utrzymanie przywilejów możnowładczych. W przeciwieństwie do
uprzednio omawianych bohaterów dramatów romantycznych hrabia Henryk
jest przywódcą warstw broniących się przed rewolucją. Typowym
wydarzeniem w dziejach bohaterów dramatów tego okresu była ich
wewnętrzna przemiana. Dla hrabiego Henryka momentem przełomowym
staje się przyrzeczenie obrony okopów Świętej Trójcy. Tym, co go
odróżnia od Konrada i Kordiana jest fakt, że staje on na czele
niewielkiej garstki hrabiów i baronów. Tak samo jednak jak oni
hrabia Henryk przyrzeka walczyć o dobro sprawy, którą uznał za
słuszną, aż do śmierci. Żąda jednak tego samego od ludzi, którymi ma
dowodzić. Typowym faktem dramatu romantycznego jest również to, że
dane przyrzeczenie jest przez bohatera dotrzymane. Nie inaczej rzecz
się ma z hrabią Henrykiem. Po wyczerpaniu się wszelkich zasobów
amunicji, po wdarciu się rewolucjonistów na mury Świętej Trójcy,
oraz po śmierci swego syna Mąż skacze w przepaść. Jak więc wynika z
wyżej przytoczonych argumentów w życiu bohatera dramatu
romantycznego można wyróżnić następujące etapy: najczęściej
nieszczęśliwą miłość, przeistoczenie się z kochanka-samotnika w
przywódcę narodu, klęskę w tej nowej roli zakończoną śmiercią,
czasem samobójczą.







Autor: Nieznany

Ocena : 3.6 








oceń
prace:
1 2 3 4 5 6


Home | Reklama | Info
| Mail


Prace | Pomoc | Książki | Artykuły | News | Katalog | Forum
| Rozrywka






Wszelkie prawa zastrzeżone / All
rights reserved  Sciaga.pl
2000