. Twardość tworzyw sztucznych.
Pojęcie twardości w odniesieniu do tworzyw sztucznych określa się za pomocą oporu, jaki, stawia materiał, gdy wciska się w jego powierzchnię pionowo odpowiedni wgłębnik, stosując naciski tak wielkie, aby powstało odkształcenie trwałe. Jako wgłębniki stosuje się tu elementy o znormalizowanych, kształtach, np. kulki, stożki, lub piramidki.
1.1. Zasada oznaczania twardości metodą wciskania kulki.
Metoda polega na powolnym wciskaniu stalowej kulki w badane tworzywo (rys.l). Po upływie pewnego czasu ustala się stan równowagi, w którym zwiększająca się powierzchnia odcisku równoważy wywierane obciążenie przez wgłębiającą się kulkę. W tym stanie stosunek siły obciążającej do powierzchni odcisku wgniecionego w badanym materiale określa jego twardość
F,
H=-r (1)
A
gdzie: Ft - zastosowane obciążenie. N; A - powierzchnia odcisku, mm2.
Rys. 1. Geometryczne dane do obliczania twardości metodą wciskania kulki P - kierunek nacisku, D - średnica kulki, h - głębokość wgniotu
Metodę powyższą stosuje się do metali, przy czym za podstawę obliczeń bierze się średnicę odcisku. Liczne tworzywa sztuczne odznaczają się zbyt szybkim powrotem poodkształceniowym, aby móc zmierzyć średnicę po zdjęciu obciążenia. Dlatego też pomiar twardości tworzyw sztucznych prowadzi się, mierząc głębokość odcisku h przy trwającym obciążeniu.