8748916404

Ale musi także oddziaływać na czytelnika⁵⁰. W celu głębszej penetracji funkcji uczniowskich wywiadów warto zwrócić uwagę na udział w nich środków artystycznych i sposób obrazowania. Skromny procent metafor, wśród których można wyróżnić następujące: współczesność czyha na naiwnych, nienawiść wyrasta z korzeni oraz porównania: młodzież jak straszydła, wybryki jak smakołyki, jeszcze bardziej podkreślały funkcję informacyjną wywiadów. Wśród używanych środków obrazowania przeważały epitety (por. Aneks - załącznik 8). Ich dominacja sprzyjała podkreśleniu stanu emocjonalnego rozmówców, to zaś służyło w niewielkim stopniu rozwojowi funkcji ekspresywnej. Także i ich ujemne nacechowanie może świadczyć o próbie wywołania odpowiednich reakcji u odbiorcy⁵¹. To zaś pozwalałoby doszukiwać się w zredagowanych wypowiedziach elementów funkcji impresywnej.

Zastosowanie w wywiadach głównie funkcji poznawczej o dużej sile edukacyjnej miało na celu przekazanie wiadomości, pozwalających rozpoznać przede wszystkim negatywnie odbieraną przez piętnastolatków rzeczywistość. Niestety, brak u większości badanych świadomości siły, jaka kryje się w illokucyjnym i perlokucyjnym działaniu językowym człowieka, a także brak umiejętności odpowiedniego posługiwania się słowem i wiedzy na ten temat sprawił, iż często operowali oni zasłyszanymi informaq'ami.

Artykuł prasowy: Obok tych spraw nie można tak po prostu przejść bez słowa

Rozpatrując pod względem strukturalno-kompozycyjnym koncepcję uczniowskich artykułów prasowych, należy pamiętać, iż artykuł - podobnie jak wcześniej omawiany wywiad - musi zawierać: wstęp wraz z postawieniem zagadnienia, w rozwinięciu stosowne do tego zagadnienia tezy wraz z argumentacją i wreszcie właściwe końcowe wnioskowanie⁵². Materiał uczniowski - analizowany pod tym właśnie kątem - przyniósł ważne spostrzeżenia. Większość prac cechowała trójdzielna budowa, połączona z umiejętnością graficznego rozczłonkowania tekstu. Były jednak wśród badanych (25% uczniów z klasy N) osoby redagujące teksty, które nie przypominały artykułów publicystycznych, ale jedynie luźne i chaotyczne wypowiedzi.

Dosyć interesujący okazał się sposób gromadzenia materiału do artykułu. Młodzież sięgała do różnych źródeł. Świadczy o tym wprowadzona przez nich nowa kategoria źródeł - rozmowy z innymi. Ilustruje to przykład D:

⁵⁰    W. Gust, Formy wypowiedzi dziennikarskich na lekcjach języka polskiego i wybrane zagadnienia z metodyki redagoioania gazetki w szkole średniej, Poznań 1983, s. 48.

⁵¹    Epitety: dodatnie 22,6% (D), 21% (N), ujemne 54,3% (D), 73,8% (N), neutralne 23,1% (D), 5,6 (N).

⁵²    Zob. S. Bortnowski, op. cit., s.92.

108