8748916460

redagowanie przez młodzież wypowiedzi dziennikarskich, jedynie 37% korygowało napisane teksty, zaś 21% badanych organizowało zajęcia będące wspólną redakcją tekstów. Niestety, tylko 20% wprowadzało ćwiczenia propedeutyczne przygotowujące dziecko do redagowania pisemnych wypowiedzi. Jeszcze mniejszy procent respondentów (10%) łączył kilka harmonizujących ze sobą form pracy nad wyrabianiem u uczniów sprawności pisarskiej. Opisany stan rzeczy potwierdzał niewystarczającą troskę nauczycieli o kształcenie sprawności językowej ucznia. Wydaje się, iż przeciwdziałać takiej sytuacji może prowadzenie zajęć opartych na świadomej integracji kształcenia kulturowo-literackiego z językowym. Temu zaś sprzyjać mogą uporządkowane metodycznie lekcje. Ogromną rolę w tym zakresie przyniosą trafnie i umiejętnie dobrane ćwiczenia językowe, ułatwiające dziecku zdobywanie sprawności w operowaniu słowem oraz wyrażaniu własnych ocen i wartości zarówno świata przedstawionego w tekście literackim, jak i tego, który otacza młodego człowieka na co dzień, w tym także świata mediów. Ważne jest, aby styl kierowania lekq'ą łączył się z nauczycielską świadomością przygotowania uczniów do uczestnictwa w życiu społecznym i w kulturze oraz doskonalenia ich sprawności komunikacyjnej.

Analiza kolejnego pytania ankiety, dotyczącego nauczycielskiej oceny wartości lekcji języka polskiego na tematy nurtujące młodzież, pozwoliła dostrzec dwa zasadnicze problemy. Pierwszy dotyka spraw wzajemnych interakcji nauczyciela i ucznia⁸. Drugi wprowadza w omawiane już zagadnienia związane z rolą polonisty we wdrażaniu młodych ludzi do szeroko rozumianej kultury⁹.

Tabela 4. Ocena wartości zajęć języka polskiego (sprawy otaczającej rzeczywistości)

A. Nie są udane, gdyż:	Procent	B. Są pożyteczne, gdyż:	Procent
•    uczniowie nie umieją obserwować życia i nie mają nic do powiedzenia •    nie interesują się sprawami otaczającego świata	4% 3%	• uczniowie traktują tego typu tematy poważnie	12%
• pochodzą z rodzin patologicznych i nie chcą się wypowiadać na podane problemy	7%	• lekcje pozwalają dziecku pokazać siebie jako istotę społeczną	18%
• mają zbyt ubogie słownictwo i nie umieją podjąć tego typu rozmów	21%	• wpływają na rozwój słownictwa uczniów	18%
• nie wypowiadają się ze strachu przed rówieśnikami	4%	• budzą zaufanie ucznia do nauczyciela	13%
Suma	39%	Suma	61%

⁸    Problematykę interakcji ucznia i nauczyciela omawia A. Andrusiewicz, Interakcje muczyciel-uczeń w kształceniu literackim, Kraków 1996.

⁹    M. Jędrychowska, Najpierw człowiek. Szkolna edukacja kulturowo-literacka a problem kształcenia dydaktycznego polonistów. Refleksja teleologiczna, Kraków 1998, s. 90-BO.

43