8748916465

Jak wynika z przedstawionego wyżej zapisu, podstawę wypowiedzi w tym programie stanowiły teksty literackie. Tylko na marginesie kształcenia literackiego proponowano incydentalnie¹³ rozmowy na tematy życia codziennego. Taka koncepcja z jednej strony umożliwiała uczniom przymusowe wejście w świat literatury i rozwijanie często biernie umiejętności analizy tego typu tekstów. Z drugiej jednak strony sporadyczne nawiązywanie do zainteresowań, potrzeb „życiowych" młodzieży nie tylko przyczyniało się do wzrostu już dużego przymusu lekturowego¹⁴, ale stawiało na odległym planie podmiotowość młodego człowieka. Ponadto wydaje się, iż autorzy nie zakładali, że uczniowie mogą być zainteresowani zabieraniem głosu na tematy spraw publicznych. Nie przewidzieli także potrzeby autentycznego kształcenia umiejętności młodzieży, które pozwalałyby jej doskonalić warsztat językowy w tworzeniu nie tylko sprawozdania, dyskusji czy notatki, ale i tekstów publicystycznych. Otwieraniu młodzieży na otaczającą ją rzeczywistość nie służyła również konstrukcja programu. Wyraźne oddzielenie treści kształcenia językowego od literackiego i kulturalnego wraz z natłokiem zawartych informacji sprzyjała raczej dezintegraqi kształcenia polonistycznego.

Większa liczba propozycji tematów skoncentrowanych bardziej na otaczającej piętnastolatka rzeczywistości i jego zainteresowaniach znalazła się w założeniach programu SjK IV-VIII.

Tabela 8. Zadania dydaktyczne w programie SjK IV-VTII oraz zagadnienia nawiązujące do tekstów literackich i otaczającej rzeczywistości (wybrane przykłady, s. 51-97)

Klasa

Zadania dydaktyczne oraz zagadnienia nawiązujące do tekstów literackich i otaczającej rzeczywistości

VII

•    Przeprowadzenie wywiadu z osobą publiczną •    Usprawiedliwienie postępowania postaci literackiej •    Rozmowy o filmie, książce •    Ocenianie wartości programów telewizyjnych, reklam •    Dostrzeganie podstawowych różnic w tworzywie sztuki teatralnej, filmowej, radiowej •    Przedstawianie swojego idola •    Reklama książki w gazetce szkolnej •    Pisanie protokołu z zebrania zespołu sportowego •    Prezentacja własnego stanowiska na różne tematy •    Opisywanie swoich uczuć i emocji

¹³    P. Piotrowski, Z problemów md współczesnością, [w:] Współczesne życie literackie i kulturalne w nauczaniu języka polskiego, Warszawa 1971, s. 12.

¹⁴    Por. W. Dynak, Literatura w szkole. Z zagadnień komunikacji literackiej, Wrocław 1978 oraz S. Bortnowski, Młodzież a lektury szkolne, Warszawa 1974.

48