8748916475

go świadomego odbioru takich tekstów kultury. Materiał uszeregowany jest wprawdzie w cyklach tematycznych, potwierdza jednak typowy dla nich układ koncentryczny. Po każdym rozdziale znajdują się sformułowane w tradycyjny sposób (jak we wcześniej omówionych) zestawy poleceń sprawdzające rozumienie tematyki i struktury analizowanego tekstu, wiedzę ucznia m.in. z teorii literatury, a w związku z tym jego umiejętności podejmowania określonych działań. Poprzez ich wykonanie ma się realizować informacyjno-badawcza funkqa podręcznika, który można traktować jako swoistego rodzaju antologię tekstów.

Jeszcze inne rozwiązanie prezentują podręczniki z serii To lubię! Wyróżniają się przemyślaną i staranną szatą graficzną - to prawdziwa eksplozja znaków kultury. Dzięki dobrej jakości prowokują one ucznia do udziału w aktach komunikacji. W niczym nie ustępują pod tym względem większości podręczników zagranicznych⁴⁰. Zawartość treściowa książek szkolnych z serii To lubię! została poprzedzona rzetelną diagnozą. Dotyczyła ona „obserwaq'i pola aktualnej obecności ucznia w kulturze"⁴¹. Wiedza o uczniu i procesie dydaktycznym stała się fundamentem kompozycyjnym tych podręczników. Dlatego obok reprodukq'i obrazów, fotografii, plakatów, grafiki artystycznej i użytkowej zawierają również komiksy, piosenki czy dokumenty codziennego użytku wkomponowane w cykle tematyczne, które stanowią o układzie spiralnym podręcznika. Różnorodne teksty niewerbalne ułatwiają młodemu człowiekowi kontakt z rodzimymi i europejskimi tekstami wysokowartościowej literatury oraz zachęcają do wypowiedzi ujętej w różne akty mowy, np. w formie tekstów publicystycznych, artystycznych, reklam, pism użytkowych. Na szczególną uwagę zasługują znajdujące się po każdej części tzw. Zadania dla Was. Niezwykle zaskakujący, interesujący i prawdziwie nowatorski jest sposób formułowania poleceń. Ucznia traktuje się jak partnera. Proponuje się gimnazjaliście przyjęcie określonej roli społecznej. Zostaje on zaproszony do językowego komentowania i przetwarzania tekstów na własne wypowiedzi twórcze niewerbalne i mieszane, a dzięki temu do nabywania sprawności wypowiadania się w mowie i piśmie oraz budowania refleksji o człowieku i świecie.

Dzisiaj polonista w gimnazjum ma do dyspozycji, oprócz omówionych wyżej, całą gamę podręczników. Wśród nich znajduje się także zestaw Do Itaki*². Główną osią konstrukcyjną są tu teksty literackie, uzupełnione odpowiadającymi

⁴⁰    Opinię tę pozwalam sobie sformułować na podstawie przeanalizowanych w czasie prowadzenia badań 30 podręczników francuskich.

⁴¹    Za M. Jędrychowska, Najpierw człowiek..., s. 113.

⁴²    Podręczniki z serii Do Itaki. Zob. T. Garsztka i in., Do Itaki. Z Panem Cogito. Kształcenie literacko-kulturowe. Podręcznik dla ucznia. 2 klasa gimnazjum, Kraków 2000; a także dla klasy pierwszej i trzeciej gimnazjum.

58