9157474286

5 Uprawa roli 2

Po zebraniu plonów trzeba było je przechowywać i magazynować, a także poddawać procesowi omłotu.

Bróg był zadaszoną konstrukcją opierającą się na czterech pionowych słupach w narożnikach. Dach mógł być przesuwany do dołu lub do góry w zależności od ilości zboża przechowywanego w brogu.

Do wymłócenia zboża, czyli wyłuskania ziarna z kłosa, służyły różne narzędzia. Najbardziej archaicznym typem młócki polegała na rozsypaniu zboża na twardej płaszczyźnie i wpędzenie na ten teren wołów. Woły deptały kłosy powodując wypadanie ziarna. Płaszczyzna ta była tworzona poprzez wylanie gliny lub ułożenie kamieni na gumnie. Gumno było fragmentem podwórka, które było utwardzone gliną lub kamieniami. Czasami gumno było otoczone pionowymi kamieniami flankującymi je.

Słoma była zbierana, zostawiano ziarno, które trzeba było oszczyścić z ostrych łusek. Służyła do tego technika wiany.

Tribulum (sł. digmen) było narzędziem do wyłuskiwania ziaren z kłosów, albo raczej wycinania. Była to ciężka belka lub dwie, w którą wbijano okrzeski krzemieni. Tribulum było ciągnięte przez woły i wycinało ziarno z kłosów.

Ziarno trafiało następnie do stodół.

Snopkami zboża uderzano w kłodę drewnianą. Bijąc snopem zboża powodowano wysypywanie się ziarna z kłosów. Można było również uderzać drewnianymi pałkami w kłosy, aby przeprowadzić młócenie. Przy młócce przy pomocą kija ziarno nie było tracone. Woły częściowo miażdżyły ziarno lub przecinało je tribulum, więc ulegało

Cep składa się z dłuższego dzierżak i krótszego bijak. Elementy te połączone były elastycznym wiązaniem różnych typów. Cep służył do młócenia za pomocą uderzeń bijakiem. Dzierżak służył do trzymania narzędzia.

Obie części cepa były łączone za pomocą różnych wiązań. Wiązania kapicowe polegały na obwiązaniu obu części kapturami skórzanymi i połączeniu ich rzemieniami. Gązewkowe wiązanie cepów polegało na wyprofilowaniu końców cepa i połączeniu ich za pomocą zwiniętej taśmy skórzanej. Ważne było takie połączenie części cepa, aby nie rozpadł się przy uderzeniu.

Wiązanie ogniwkowe polegało na wyierceniu otworu w bijaku. Wiązanie pętlicowe polegało na utworzeniu pętlic z taśmy skórzanej po obu stronach narzędzia. Istniało też tulejkowe wiązanie.

Różne typy wiązań występowały na różnych obszarach Polski.

Młócka często wykonywana nie bezpośrednio po zwiezieniu z pola, ale dopiero w zimie. W międzyczasie orano i bronowano rżysko i dokonywano wysiewu zbóż ozimych. Dopiero w styczniu wykonywano młóckę. Młócka, podobnie jak żniwa, była zajęciem, przy którym współpracowali wszyscy mieszkańcy wsi. Gospodarze chodzili pomiędzy stodołami wykonując młóckę.

Wraz z industrializacją na ziemie polskie wkroczyły młockarnie. Były to urządzenia z bębnem, pasem transmisyjnym i kołem zamachowym. Pierwotnie młockarnie były napędzane przez konie chodzące w kieracie. Zazwyczaj do kieratu zaprzęgano dwa konie.

Później pojawiły się młockarnie elektryczne i spalinowe.

Kieraty maneżowe? były kieratami umieszczanymi w okrągłych domach krytych strzechą.

Po wyłuskania ziarna z kłosów, ziarno trzeba było oczyścić z plew. Wianie zboża odbywało się w stodole, która musiała być przewiewna.

16