9693279759

152

Recenzje

Oddzielnego omówienia wymaga natomiast nazwa Rusi Zakarpackiej, w nowszych wydawnictwach często używana w niepoprawnej formie. Kraj ten jest dla Austriaków i Węgrów Rusią Karpacką, Rusią Podkarpacką (m. 131, 135 I i II, 139, s. 34P) — dla Czechów i Słowaków, natomiast dla Polaków, Ukraińców i Rosjan jest Rusią Zakarpacką. Używanie nazwy: Ukraina Zakarpacka (m. 120, s. 34P, 40P) jest hiperpoprawne, a przed r. 1945 anachroniczne; w Związku Radzieckim nazwa ta jest rzadko używana — częściej używa się nazwy: obwód za-karpacki.

Pozostawienie znaków diaktrycznych w nazwach miast Hiszpanii (Malaga,

Leon), Turcji (Izmir) i Czech (Tabor) jest przesadą, tym bardziej, że znaki te pomijano bądź zastępowano niewłaściwymi, m. in. w nazwach węgierskich i azteckich, a nawet niekiedy polskich (np. w nazwach: Wiedeń — m. 93 III, i Śląsk — m. 95), co jest zapewne wynikiem niedokładności technicznych.

Niektóre nazwy są anachroniczne, jak np. obecne nazwy wysp japońskich w w. XIV (m. 52). Stolicę Niemieckiej Afryki Południowo-Zachodniej (Windhuk) umieszczono pod nazwą w jęz. afrikaans (m. 119, 129), zaś Skop je w granicach Serbii występuje nie pod nazwą serbską (Skoplje), lecz konsekwentnie pod macedońską, nawet wtedy, gdy Macedonia występuje jako Serbia Pd. (m. 133).

Luanda występuje na m. 81 pod swą nazwą oficjalną (Sao Paulo de Luanda), mimo że nazwy innych miast o iberyjskim pochodzeniu pozostawiono w formie potocznej (Bogota, Bahia). Nazwy: Saamowie i Lapończycy umieszczono obok siebie jako dwie odrębne (m. 74 I).

Niektóre mapy mają nieadekwatne tytuły. Mapę Wysp Brytyjskich (m. 105) zatytułowano „Anglia    zaś mapa pt. „Półwysep Bałkański [...]” obejmuje także

Rumunię i Węgry (m. 133).

Mapy zawierają szereg usterek merytorycznych. Nieprawidłowo pokazano m. in. granice Jugosławii (m. 120), Rep. Rifu (m. 130), mandatu w Kamerunie (m. 129), a nawet Rzeczypospolitej (m. 83 — granica ze Śląskiem na prawym brzegu Wisły). Na m. 142 granica czechosłowacka zbliża się wzdłuż Odry na odległość 30 km od Wrocławia, zaś na m. 146 II jako obszary objęte powstaniem warszawskim w dn. 4 VIII 1944, tj. po upadku powstania na Pradze, zaznaczono nigdy nie zdobyte dworce praskie. Nieprawidłowo zaznaczono położenie niektórych miast: leżące u ujścia Senegalu St. Louis jest wg m. 119 oddalone od rzeki o 50 km, zaś Morawska Ostrawa leży wg m. 125 III na prawym brzegu Ostrawicy, a więc na Śląsku Cieszyńskim, co jest zapewne pomyleniem z Polską Ostrawą (czes. Ostrava na Slezsku). Narbonne, do XIV w. port morski, umieszczono na m. 36 (w. IX—XIV) 15 km od wybrzeża. Napis „Nowa Szkocja’* znajduje się na obszarze N. Brunszwiku (m. 89 I), „Leon” — w Galicji (m. 42) a „Anglia” obejmuje także Walię (m. 94). Andora na każdej z 14 map w podziałce 1:12 M (m. 62, 70, 82, 86, 90, 94, 102, 122, 126,    130, 138) i 1:6 M (m. 80, 96, 104) ma    inny kształt. Niektóre

obiekty geograficzne    pomylono ze sobą: Czeczenię z    Osetią    Pd. (m. 132),    a bskp.

Verdun z bskp. Metz    (m. 80). Rzeka Snake występuje    na tej    samej stronie    raz pod

własną nazwą (m. 116    I), drugi raz jako Kolumbia (m.    116 II).

Przynależność polityczna tych samych obszarów jest na różnych mapach różnie określana: okręg Smyrny na m. 131 jako „(1919—22 okup. gr.)”, na m. 133 zaś jako „(1919—22 adm. gr.)”; Epir Pn. na m. 131: „(1919—23 gr.)”, na m. 133: „(1919—20 okup. gr.)” (różnica dat w oryginale). Na tej ostatniej mapie wymianę ludności między Grecją a Turcją określa się jako „emigrację”, przy czym Turków wysiedlonych z Tracji i Macedonii oznaczają strzałki z Tesalii na grecką wyspę Lesbos, zaś przesiedlenia Bułgarów z Macedonii Egejskiej nie oznaczono wcale.

W Afryce utożsamia się niepodległość z ustrojem republikańskim (m. 152), co jest niezgodne z rzeczywistością zarówno w przypadku byłych posiadłości brytyj-