9728252591

nie istniał jako postać historyczna, lecz jest mitem podobnym do bóstw relign antycznych (jak np. Adonis, Mitra, Dionizos, Ozyrys). Jedyna różnica, zdaniem Drewsa, polega na tym, że bóstwa religii antycznych przedstawiają idee soteryczną sposób naturalistyczny, jako coroczne zamieranie słońca i całej przyrody, natomiast w chrześcijaństwie występuje ona w formie antropocentrycznej.

Krytyka. Hipoteza wzbudziła poważne zastrzeżenia. Podobieństwa między religiami antycznymi a chrześcijaństwem nie upoważniają do wyciągnięcia wniosku o ich przyczynowej zależności. Drews zlekceważył obowiązujące w badaniach porównawczej historii religii zasady, dlatego też jego wniosek o podobieństwie Jezusa Chrystusa do bóstw antycznych okazał się zupełnie dowolny. Poprawne metodycznie badania porównawczej historii religii wykazały, że idea soteryczną w chrześcijaństwie była jednorazowa i niepowtarzalna, historyczna a nie zjawiskowa, tj. stale powtarzająca się w przyrodzie, jak to miało miejsce w religiach antycznych. Pisma N. Testamentu nie przerzucają idei soterycznej do okresu przedhistorycznego, który stanowi najbardziej właściwe tło dla mitów antycznych, ale przeciwnie, odwołują się do współczesnej sobie teraźniejszości, do Jezusa z Nazaretu jako faktu historycznego. Próba uzasadnienia przez Drewsa hipotezy rzekomym istnieniem kultu Jezusa -Boga w przedchrześcijańskich sektach terapeutów czy esseńczyków okazała się w świetle krytyki również naciągana i dowolna.

3.    Hipoteza qumrańska. Po odkryciu rękopisów w Qumran (nad Morzem Martwym) zwojów w 1947 r. postawiono hipotezę o rzekomym istnieniu Jezusa w okresie przedchrześcijańskim. Autorem tej sensacyjnej hipotezy był profesor paryskiej Sorbony A Dupont - Sommer, który m podstawie pobieżnej egzegezy tekstów ąumrańskich doszedł do wniosku, że istnieje bardzo bliskie podobieństwo między centralną postacią gminy w Qumran tzw. Mistrzem Sprawiedliwości a Jezusem Ewangelii. Jeden i drugi głosili pokutę, zachowanie prawą ubóstwo i pokorę. Obaj byli prześladowani, cierpieli i ogłaszali nowe doskonalsze objawienie. Ogłosili sąd nad Jerozolimą, która po ich śmierci uległa zagładzie. Stąd wyprowadził wniosek, że ewangelijny Jezus z Nazaretu to nie historyczna postać, ale duplikatem postaci Mistrza Sprawiedliwości, a jego dzieje to zwykłe powtórzenie wydarzeń sprzed stu lat. W wyniku bardziej gruntownych studiów znalezionych źródeł autor powyższego poglądu sam przyznał, że pisma ąumrańskie nie upoważniają do kwestionowania histo-ryczności istnienia i oryginalności Jezusa z Nazaretu.

4.    Hipoteza symboliczna. Według tej hipotezy treść Ewangelii należy rozumieć symbolicznie w tym sensie, że Jezus jest tylko obrazem, symbolem rzeczywistości transcendentnej, która tkwi w ludzkiej podświadomości, a nie jest postacią historyczną. Do bardziej znanych zwolenników tej hipotezy należą: A. Niemojewski, który wyjaśnia treść Ewangelii w świetle mitologii lunarnej. Według niego Jezus jest symbolem księżyca jako syn boga słońca. Podobnie P. Jensen uważa Jezusa za symbol słońca, który powstał, pod wpływem babilońskiej epopei o Gilgameszu. Podobnie jak Babi-lończycy usymbolizowali sobie słońce w transcendentnej postaci Gilgamesza, tak rzekomo chrześcijanie mieli uczynić w postaci Jezusa.

Według W. B. Smitha kult bóstwa Jezusa miał istnieć na kilka wieków przed chrześcijaństwem, które do mitu o Jezusie dołączyło historię jego życia, śmierci i zmartwychwstania, jako symboli żyjącego, umierającego i zmartwychwstałego bóstwa.

5.    Hipoteza socjalna. Punktem wyjścia tej hipotezy odnośnie do powstania chrześcijaństwa i problemu historycznego istnienia Jezusa Chrystusa, jest dialektyczne i materialistyczne pojmowanie historii wyprowadzone przez Marksa z ideologicznie rozumianego materializmu dziejowego. Według materializmu dziejowego podstawą, od której zależą przemiany zachodzące w życiu społecznym, jest czynnik ekonomiczny. Środki produkcji tworzą bazę ekonomiczną, która determinuje zarówno życie jednostki, jak i życie całej społeczności. Z niej wyrastają poglądy polityczne, artystyczne, etyczne i religijne. Wszystkie te poglądy wchodzą w skład tzw. nadbudowy ideologicznej,

18