page0029

19

nie jest koniecznie podobna do istoty tej siły. Twierdzenie to jest sprzeczne z naszymi zwykłymi poglądami, musi zatem być dowiedzione. Dowodzą go doświadczenia, wskazujące na tak zwane »prawo energii specyficznej nerwów«. Jest to ważne prawo fizyologii, przed stu przeszło laty odkryte przez Mtillera; wiążą się z nim wnioski natury filozoficznej. Oto fakty, na których się prawo to opiera. Jeśli nerwy czuciowe drażnić będziemy ciągle jednym i tym samym bodźcem, stwierdzimy, że wrażenia jakie pacyent odnosi, różnią się zależnie od pobudzanego nerwu; elektrody prądu elektrycznego przyłożone do gałki ocznej dają wrażenie małej iskry świetlnej, przyłożone do narządu słuchowego wrażenie szmeru trzeszczącego, do ręki — wrażenie uderzenia, do języka — smaku metalu. Na odwrót zupełnie różne bodźce, lecz do jednego i tego samego nerwu stosowane, dają jednakowe wrażenie: czy skierować promień światła na oko, czy podrażnić gałkę oczną uciskiem palca, czy prąd elektryczny przepuścić przez oko, czy w operacyi chirurgicznej lancetem naciąć nerw wzrokowy, — skutek jest zawsze ten sam, że pacyent odczuje zawsze wrażenie świetlne. A więc, oprócz naturalnego bodźca naszych nerwów czuciowych, są jeszcze n. p. dwa bodźce wywołujące takież same skutki czuciowe: bodziec mechaniczny i bodziec elektryczny.

Wnioskowano ztąd, że właściwa istota odebranego wrażenia znacznie mniej zależy od rodzaju bodźca, który ją wywołuje, niż od istoty

http://rcin.org.pl

2*