9742849061

II Ogólnopolska Konferencja Filozoficzna EPISTEME 2015

Antyhumanizm i posthumanizm w myśli 'późnego' Heideggera

Krystian Bogucki, [e-mail], Ośrodek Badań Filozoficznych, Instytut Filozofii, Uniwersytet Warszawski

Celem wystąpienia jest prześledzenie różnych wątków antyhuma-nistycznych i posthumanistycznych w filozofii Martina Heideggera. Ze względu na wieloznaczność tych terminów, zarówno we współczesnej filozofii, jak i w twórczości niemieckiego myśliciela odwołam się do ich określonej wykładni. Heidegger najogólniej charakteryzuje humanizm jako filozoficzne rozumienie człowieka, które wyjaśnia i ocenia byt wychodząc od człowieka i do człowieka go odnosząc. Człowiek, w ten sposób, zajmuje uprzywilejowane miejsce w obrębie tego, co jest i staje się ośrodkiem odniesienia dla wszelkiego bytu. Antyhumanizm polegałby na zakwestionowaniu obrazu człowieka jako pana bytu poprzez podważenie kategorii metafizycznego podmiotu, która stanowiła podstawę wynoszenia się człowieka ponad inne byty. Posthumanizm polegałby na przekroczeniu opozycji ludzkie - nieludzkie w myśleniu o człowieku poprzez rozumienie człowieka w perspektywie Da-sein i jego relacji z prawdą bycia. Jest to wyrazem sprzeciwu Heideggera wobec myślenia antropologicznego i metafizycznego o człowieku. Te sposoby konceptualizacji człowieka tkwią w centrum nowożytnego obrazu świata, który doprowadził do uprzedmiotowienia i zawłaszczenia sfery bytu, powszechnej reifikacji, technologizacji oraz uznania wszystkiego, co jest za pewien dostępny 'zasób' podatny na manipulację.

Słowa kluczowe: antyhumanizm, posthumanizm, Da-sein, ek-sistencja, światoobraz