1053228368

382 -

i mamy już pewne przypuszczenia co do tego, iż mitochondrium może regenerować z powrotem po wypełnieniu swej czynności w komórce.

Zwolennikami tych zapatrywań są A. P r e n a n t/(22) a głównie Noel (20) odnośnie do komórek zwierzęcych, a Guilliermond (9), Mangenot (17) i Emberger (5 i 6) odnośnie do komórek roślinnych. O ile jednak botanicy dostarczyli już szeregu faktów, popierających ich twierdzenia, to jedynie Noel (19) ma pewne dane, przemawiające na korzyść jego zapatrywania. Fakty, podane w niniejszej pracy, nie tylko całkowicie popierałyby stanowisko Noe la co do komórek zwierzęcych, lecz i wykazywałyby bardzo wyraźnie cykliczność czynności mitochondriów.

Noel (20) w komórkach wątroby wykazał cykliczną zmianę formy w chondriosomach, którą on nazywa „cycle evolutif secre-toire du chondriome.” Lecz Emberger, a za nim Guilliermond i Mangenot obserwowali w licznych bardzo komórkach roślinnych istnienie dwojakiego rodzaju chondriomu. Jeden rodzaj, w postaci mniejszych ziarnistości i pałeczek, nie bierze udziału w czynności wytwarzania substancji zapasowych rośliny (chondriom obojętny) i drugi rodzaj, składający się z pałeczek większych, wewnątrz których wytwarzają się rozmaitego rodzaju substancje, jak białkowe, węglowodany i tłuszcze t. zw. amyloplasty, chloroplasty, oleoplasty i inne. Gdy piast taki przekształci się w kulkę skrobi wówczas widać na niej zwykle resztkę plastu w postaci t. zw., „ecorce mitochondriale.” Ta reszta daje nowy piast po zużyciu się substancji zapasowych.

Fakty, dotyczące cyklu przemian płytki żółtkowej w zupełności odpowiadałyby temu, co spotykamy u plastów roślinnych, i w ten sposób wykazywałyby jeszcze jedno zasadnicze podobieństwo między komórką roślinną i zwierzęcą.

Co się tyczy ziarenek lipoidów, to w zarodkach starszych nie widziałem około nich osłonki mitochondrialnej, widocznie tam zużywały się one całkowicie.

Reasumując zatem powyższe wyniki możemy przyjść do wniosku, że w oocytach żaby mamy do czynienia z dwoma rodzajami mitochondriów tak pod względem morfologicznym, jak i fizjologicznym. Jedne z nich nitkowate całkowicie przekształcają się w kulki lipoidów, gdy drugi rodzaj pałeczkowaty odpowiada pojęciu botanicznemu plastów i mógłby być nazwany vitelloplastem.