1053228466

363

u psa nie jest wydłużoną krawędzią piramidy, ani wybujałym processus externus vaginae n. trigemini, jak so sądził Gruber (patrz wyżej).

Z tego powodu uważam omawianą płytkę kostną za twór homologiczny z namiotem kostnym u małp i z tą częścią namiotu podkowiastego, która pokrywa piramidę.

Przechodząc do rozpatrzenia sprawy co może oznaczać namiot kostny móżdżku, chciałbym zaznaczyć, że odpowiedź, na to pytanie jest trudna, chociażby ze względu na nieznaną jeszcze definitywnie filogenezę czaszki.

Na to pytanie nie znalazłem odpowiedzi w piśmiennictwie. Tylko Merkel (5 str. 62) słusznie podkreśla ścisły związek kostnego namiotu móżdżku ze szkieletem czaszki, zaznaczając, że jest to organ kostny, a nie zwapniały.

Również Fischer (3, str. 389) zlekka dotyka tej kwestji, zapytując, czy, przypadkiem, kostny namiot nie jest „eine Pa-rallelform" do grzbietu siodełka tureckiego, lecz dalej sam powstaje przeciwko tej myśli (str. 389).

Wydaje mi się, że chcąc wyjaśnić, choć trochę, omawianą kwestję, należało by stwierdzić, jakie znaczenie wogóle ma namiot móżdżku. Ogólnie wśród anatomów panuje zdanie, że jed-nem z głównych zadań namiotu móżdżku jest podtrzymywanie płatów potylicznych. Przypuszczam, że namiot istotnie posiada tą ważną czynność lecz nie u wszystkich zwierząt. Zwierzęta czworonożne posiadają namiot, którego kierunek, w normalnem ustawieniu głowy, zbliża się do płaszczyzny pionowej. W tych warunkach nie może być mowy o podtrzymywaniu płatów potylicznych, a tymczasem właśnie u czworonożnych namiot móżdżku zyskuje niezwykle trwałą podstawę w postaci szkieletu kostnego.

Prawdopodobnie czynność podtrzymywania mózgu przez namiot została nabyta w miarę rozrostu płatów potylicznych, rozrostu części potylicznej czaszki i przesunięcia się otworu potylicznego ku przodowi.

Mam wrażenie, że musimy się zwrócić do filogenezy czaszki. Część skalista namiotu kostnego znajduje się w okolicy granicy praczaszki („paleocranium" i „neocranium" podług terminologji F r o r i e p a.)

Towarzystwo Naukowe Warszawskie. 6.