106095481

praktyki szkolnej. Mam świadomość, że zebrane materiały nie dają podstawy do dokonywania daleko idących uogólnień oraz wniosków, niemniej jednak przedstaw ione wyniki badań ukazują pewne rysujące się tendencje w praktyce edukacji szkolnej w młodszym wieku i przez to mogą stanowić interesujący poznawczo materiał, który w pew nym zakresie pozwala formułować wnioski w zakresie funkcjonowania praktyki szkolnej na I etapie edukacji. Zapoznanie się z wynikami badań diagnostycznych, zrozumienie ich interpretacji, dostrzeżenie logicznej przyczynowości, występującej w zjawiskach dydaktycznych i wychowawczych, może mieć wartość użyteczną w społecznym wymiarze funkcjonowania szkoły. Ufając w mądrość nauczycieli i doceniając wartość refleksji pedagogicznej, można przypuszczać, że istnieje szansa, aby w hipotetycznym i prognostycznym ujęciu edukacja wczesnoszkolna była jakościowo lepsza.

1.1. Problematyka badań

Zasadnicze zamierzenie podjętych badań, określone w problemie głównym, zostało skoncentrowane na próbie ustalenia: Jaki jest, w wybranych obszarach, stan edukacji wczesnoszkolnej? Zgodnie z tokiem postępowania badawczego, problem główny „o większym stopniu trudności - należy rozłożyć na szczegółowe (...), aby zapobiec pominięciu niektórych ważnych dla badań zagadnień. Pozwala to także dokładniej opracować plan badań i trafniej dobrać narzędzia badawcze”¹⁰. Przyjęte założenie, że kwestie: nauczania zintegrowanego, komunikowania się w procesie edukacji, uspołecznienia uczniów, współpracy szkoły z rodzicami, pracy domowej i oceniania opisowego są niezwykle istotne we wczesnej edukacji, gdyż bezpośrednio w iążą się z jakością pracy szkoły podstaw owej na I szczeblu organizacyjnym, rzutow ało na sformułow anie przeze mnie zakresu problematyki badań.

Zagadnienia badań, precyzujące zakres zainteresowań badawczych „wokół” edukacji wczesnoszkolnej, ujęte zostały w 6. podstawowych problemach, sformułow anych następująco:

1.    Jaki jest obraz kształcenia zintegrow anego w teorii i praktyce pedagogicznej?

a)    Jaki jest stan piśmiennictwa pedagogicznego na temat nauczania zintegrowanego?

b)    Jak realizowana jest edukacja zintegrowana w praktyce szkolnej?

Interesowały mnie przede wszystkim:

-    w iedza nauczycieli na temat kształcenia zintegrow anego,

-    opinie nauczycieli o nauczaniu zintegrowanym,

-    realizacja kształcenia zintegrowanego w praktyce.

Zebrany materiał faktograficzny przedstawiam w ujęciu porównawczym, co pozwala dostrzec zasadnicze lub mniej istotne zmiany, pojaw iające się w kilkuletnich odstępach czasowych, w opiniach i deklaracjach nauczycieli oraz w ich praktycznych rozwiązaniach, poprzez które realizują kształcenie zintegrow ane w nauczaniu początkowym.

2.    Jak przedstawia się komunikacyjny wymiar edukacji w opracow aniach teoretycznych i w szkolnej rzeczywistości?

a) Jak określa się interakcje społeczne w procesie edukacji i edukację dialogiczną w publikacjach naukowych?

¹⁰ A.W. Maszke, Tok przygotowania badań, [w:] Podstawy metodologii badań w pedagogice..., s. 160.

9