117828983

wnego tamże, ukazał się drugi — nieskończenie od niego wyżej stojący, a tak oczekiwany przez poczynających zwłaszcza i w badaniach archiwalnych należycie niewyszkolonych historyków. Tamten (A n o-n y m: Wykład liczenia daty używaney dawniey w pismach urzędowych i historycznych po łacinie wydawanych. Warszawa 1833; 45 str-8° min.) był tylko krótkim zbiorkiem objaśnień oderwanych, i to nie bez błędów, jak np. przy określaniu feryj; ten jest już usysłunatyzo-waną całością, obliczoną na zaspokojenie najważniejszych potrzeb umysłowych badacza w zakresie kalendarza i chronologji.

Cel książki jest czysto praktyczny: nie znajdziemy w niej wywodów teoretycznych; mamy tylko gotowe już formuły. Odpowiednio do potrzeb badacza polskiego l'adc incawi obejmuje:    1) Spis alfabe-

tyczi y świętych, świąt, niedziel i dni uroczystych (str. 3- 35), poprzedzony średniowiecznym asiojauustm (str. 1-2). 2) 35 tablic kalendarzowych według dni Wielkiej Nocy, od 22 marca |najwcześniejszego! do 25 kwietnia |najpóżniejszego| (str. 36-105), dla wskazania dat bezwzględnych samego dnia Zmartwychwstania craz wszystkich cd niego zależnych. Tablice ułożone są na lata 951- 1801. Zrozumiale jest przeciągnięcie terminu ad tjuan do początku stulecia XIX. Daty wielkanocne zebrane są jeszcze w osobny wykaz (str. 10(>— 11). 3) Liczby złote, indykcje, konkurrenty, litery niedziel i epakty na lata 951 — 1550, kiedy' posługiwano się niemi dla ustalania kalendarza < str. 111-8    4) Kalendarz rzymski antyczny (str. 119-20i.    5) Kalendarz rewolucyjny francuski (str. 121—2).    6) Wykaz chronologiczny wszyst

kich papieżów od Agapita II r. 946 do Piusa. VII r. 1823 istr. 123 — 8).    7) Wykaz panujących: królów niemieckich i cesarzów zachcdnio-

rzymskich; markgrafów północnych i brandenburskich oraz królów' piu-skich; książąt i królów czeskich; królów węgierskich; w. książąt kijowskich, suzdalsko-włodzimierskich, moskiewskich, carów moskiewskich, cesarzów rossyjskich; sułtanów tureckich, chanów krymskich; wojewodów wołoskich; ks. pomorskich; mistrzów prowincjonalnych pruskich, w. mistrzów inflanckich, książąt kurlandzkich; w. ks. litewskich; książąt i królów polskich -- przy każdym daty urodzenia, objęcia rządów' (ko-ronacyi, wyboru) i śmierci (str. 128—41).    8) Urzędy świeckie w Rze

czypospolitej (porządek senatorów z wielkiego sejmu Unii, ważniejsze wydawnictwa wskazujące urzędników) (str. 142—4).    9) Daty czasu

zjazdów generalnych i sejmów oraz synodów prowincjonalnych katolickich (str. 144—8).    10) Podział na województwa, ziemie, powiaty —

ze wskazaniem miejsc sejmikowania (148—50).    11) Biskupstwa z podziałem djecezyj na archidiakonaty i djakonaty (str. 151—2).    12)

Skrócenia w rękopisach polsko-łacińskich w w. XVI — XVII; z w. XVIII,

146