130859227

oraz realizowanie różnorodnych relacji społecznych (mniej lub bardziej rozbudowanych). Czym jest rola społeczna?

Rola definiowana jest jako zespół oczekiwań społecznych odnoszących się do określonego zachowania danej jednostki w trakcie pełnienia przez nią określonej funkcji. Jest to zachowanie określone przez obowiązujące normy społeczne, które jednostka nabywa, lub w które jest wdrażana w trakcie rozwoju. Efekt tego procesu świadczy o prawidłowościach lub zakłóceniach w przebiegu socjalizacji.

Decydującą rolę w procesie socjalizacji odgrywają warunki w jakich ten proces przebiega. Mogą one sprzyjać lub nie sprzyjać prawidłowemu uspołecznieniu jednostki. Proces socjalizacji jednostki może zatem przebiegać prawidłowo lub ulegać zakłóceniom generowanym przez czynniki wewnętrzne, zewnętrzne lub zintegrowane.

Stąd socjalizacja jednostki może przebiegać w sposób:

-    harmonijny (równomierny) lub

-    nierównomierny (nieharmonijny),

może być również rozpatrywana całościowo lub

-    parcjalnie (np. w zakresie samodzielnej egzystencji, możliwości założenia rodziny, pełnienia samodzielnych zadań zawodowych, społecznych, politycznych, nawiązywania relacji interpersonalnych, zachowań prospołecznych, oraz w obrębie pełnienia przez jednostkę różnych ról społecznych).

Zagadnienie oceny pełnienia ról społecznych jest o tyle istotne, że dana jednostka może jedne funkcje społeczne pełnić znakomicie (np. być świetnym pracownikiem, dyrektorem, synem, przyjacielem), a nie sprawdzać się w innych rolach (np. męża, ojca, sąsiada, gościa, mieszkańca dzielnicy i t p.).

Istotne dla naszych rozważań jest także to, co podkreśla A.E. Friedmann: gdy zmieniają się role społeczne człowieka, zmieniają się także uznawane przez niego wartości i cele, do których dąży. Proces socjalizacji wpływa także znacząco na kształtowanie się tożsamości społecznej danej jednostki.

Sumując możemy określić, iż proces socjalizacji polega na wpajaniu człowiekowi w jego indywidualnym rozwoju systemów wartości, norm i wzorców obowiązujących w danej społeczności, co wiąże się także z rozwojem jego duchowości, a także wdrażaniem określonych umiejętności warunkujących wejście w świat instytucji społecznych. Za przebieg tego procesu odpowiedzialne jest środowisko i grupy wychowujące daną

17