4.2.1. Materiał nauczania
Niezależnie od przeznaczenia wszystkie narzędzia przeznaczone do obróbki skrawaniem działają na zasadzie klina. Klin zagłębia się w materiał pod działaniem siły F, która pokonuje opór materiału oraz siły tarcia powstające na skutek działania jego bocznych powierzchni
(rys. 3).
Rys. 3. Rozdzielenie materiału za pomocą klina [ 1 ].
Siłę F rozłożymy na dwie składowe FN działające w kierunkach prostopadłych do powierzchni bocznych klina. Wartość siły Fn można obliczyć z trójkąta ABC:
F F
AC =—; AB = Fn, a więc FN =--5-
2 2 sin —
2
Stąd wniosek, że przy mniejszym kącie ostrza można przyłożyć mniejszą siłę dla pokonania tego samego oporu. Zmniejszenie kąta klina powoduje zwiększenie składowych sił Fn oraz zwiększenie tarcia materiału o boki klina. Opory skrawania zależą więc od kształtu i jakości ostrza klina oraz jakości jego bocznych powierzchni.
Rys. 4. Wpływ geometrii klina na odkształcenia warstwy skrawanej: a) y>0, b) y=0 [1].
Jeżeli klin ustawimy tak, że jedna z powierzchni ograniczających zarys klina będzie pochylona pod kątem do powierzchni obrobionej (rys. 4), to nastąpi zmniejszenie siły tarcia. Tak więc, im mniejszy jest kąt y, tym większa musi być siła F niezbędna do pokonania oporu odkształcenia.
Narzędzia stosowane w różnych rodzajach obróbki skrawaniem różnią się między sobą znacznie wyglądem zewnętrznym. Jednakże przy bliższym rozważaniu okazuje się, że części robocze tych narzędzi pracują na podobnych zasadach, a ich ostrza są ukształtowane z takich samych elementów.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"
11