lub zbyt mokrych ciężkich gleb ubogich w próchnicę. Struktura ta jest sztucznie wytworzona w wyniku mechanicznej uprawy roli.
Struktury wrzecionowate charakteryzują się obecnością agregatów o kształcie graniastosłupów wrzecionowatych (oś pionowa jest znacznie dłuższa od osi poziomej). Agregaty w profilu glebowym są ułożone pionowo. Jeśli agregaty mają kształt graniastosłupów wrzecionowatych ostrokrawędzistych z płaskimi powierzchniami - górną i dolną - to zalicza się je do struktury pryzmatycznej. Tworzy się ona w glebach bardzo drobnoziarnistych przy ich głębokim wysychaniu i namakaniu. Natomiast agregaty o wyglądzie graniastosłupów wrzecionowatych o zaokrąglonych krawędziach i zaokrąglonej powierzchni górnej są zaliczane do struktury słupowej. Jest ona charakterystyczne dla gleb, których kompleks sorpcyjny jest w znacznym stopniu wysycony kationami sodu, a czasami sodu i magnezu (sołońce, sołończaki, gleby sodowe).
W strukturze dyskoidalnej agregaty są rozbudowane w kierunku osi poziomych przy znacznym zredukowaniu osi pionowej. Dominuje tu łupliwość w płaszczyźnie poziomej i poziomy układ płytek. Struktura płytkowa posiada agregaty o kształcie prostych płytek i najczęściej szorstkich powierzchniach. Płytki oddzielone są od siebie małymi szczelinami powstającymi przy wysychaniu gleby lub wskutek tworzenia się wewnątrz gleby soczewek lodu. Natomiast struktura skorupkowa cechuje się obecnością agregatów o kształcie płytek miseczkowato wklęsłych i gładkiej powierzchni górnej i szorstkiej powierzchni dolnej. Agregaty powstają podczas wysychania i nierównomiernego kurczenia się materiałów rytmicznie warstwowanych (np. iłów warwowych).
Struktury włókniste występują w glebach organicznych zbudowanych z torfów słabo lub średnio zhumifikowanych. W masie organicznego materiału macierzystego znajdują się znaczne ilości korzeni, łodyg i liści roślin torfotwórczych o różnym stopniu rozłożenia i w różnym stopniu przemieszane z kompleksowymi związkami próchnicznymi. W zależności od genezy utworów organicznych wyróżnia się strukturę gąbczastą lub włóknistą właściwą. Struktura gąbczasta jest charakterystyczna dla słabo rozłożonych (R<35%) torfów mechowiskowych. Są one zbudowane z drobnych korzonków turzyc oraz listków i łodyg mchów. Tworzą elastyczną, gąbczastą, bardzo porowatą masę przesiąkniętą wodą. Istotnym elementem struktury są nierozłożone szczątki roślin torfotwórczych. Natomiast struktura włóknista jest charakterystyczna dla słabo rozłożonych (R<35%) torfów turzycowiskowych i szuwarowych. W masie torfu przeważają drobne korzonki turzyc, grube kłącza i korzonki trzciny, czasami kłącza skrzypu, a niekiedy domieszki kory wierzb. Torfy turzycowiskowe tworzą strukturę drobnowłóknistą, natomiast torfy szuwarowe - grubowłóknistą.