❖ formalna - forma lub istota rzeczy (eidos), morfę (= eidos) określa strukturę dla danych przedmiotów (dzięki czemu coś jest takie jakie jest)
❖ materialna - materia (byle), to z czego dana rzecz jest zrobiona
❖ sprawcza (poruszająca) - to od czego pochodzi zmiana i ruch rzeczy
❖ celowa (cel) - przeznaczenie rzeczy i działań Problem substancji:
Struktura:
materia - indywidualizuje, forma - istota, coś dzięki czemu coś jest tym czym jest (najważniejsza)
SYNOLON - układ materii i formy (złożenie)
Cechy:
- coś, co nie tkwi w czymś innym i nie jest orzekane o czymś innym
- coś, co istnieje samo przez się lub oddzielnie od reszty
- coś, co jest czymś określonym
- coś, co jest wewnętrznie jednolite (struktura, organizacja)
- coś, co jest w akcie Rodzaje substancji:
- zmysłowe zniszczalne - materialne, zbudowane z czterech żywiołów
- zmysłowe niezniszczalne - zbudowane z eteru [subst. niezniszczalna będąca w ruchu]
- wieczne - wolne od materii, niematerialne - ruch i czas
Różnica między substancją a przypadłością wyraża się w tym, że substancja to byt sam w sobie, zaś przypadłość - istnieje w związku z innym bytem.
Różnica między formą a materią:
- Forma utożsamia się z pojęciem - decyduje o istocie bytu.
- Materia - to budulec bytu, jest poza pojęciem, lecz z nim związany, indywidualizuje. Istotą rzeczy jest forma, która określa, że coś jest tym czym jest, nadaje mu sens. Jest odpowiednikiem pojęcia w rzeczywistości. Byt to akt i możność, ruch to przejście od możności do aktu (od bytowania potencjalnego do aktualnego), aktualizacja możności, jakie tkwią w bycie.