1375663499

WSTĘP

Kilkanaście pierwszych latach rozwoju gospodarki rynkowej w Polsce to okres wielkich przekształceń własnościowych, powstanie dużej liczby prywatnych podmiotów gospodarczych oraz silna, czasami bezwzględna, konkurencja i walka

0    klienta oraz podział rynku. Moim zdaniem, wszyscy główni aktorzy występujący na tym rynku zaczynają być nieco zmęczeni, a często i zniechęceni tą sytuacją. Okazuje się bowiem, że mnożenie podmiotów gospodarczych, które będą konkurować z już istniejącymi w danej branży nie daje już tak dużego zwrotu z zainwestowanego kapitału jak jeszcze kilika lat wcześniej tym bardziej, że poprawa loydajności jest coraz trudniejsza. Dodatkowo globalizacja gospodarki i coraz szybsze otwieranie się rynku polskiego powodują, że nasze przedsiębiorstwa zaczynają konkurować z tanimi produktami z krajów, gdzie koszty pracy są znacznie niższe, a które mają dostęp do takich samych albo porównywalnych technologii. W tej sytuacji jednym z sensownych rozwiązań, które zresztą skutecznie stosują kraje najbardziej rozwinięte, jest inwestowanie w nowe - szeroko rozumiane - technologie, czyli innowacje. Pozwalają one na „ucieczkę do przodu" i przez pewien czas, kiedy są jeszcze „bezkonkurencyjne" w swoim obszarze, pozwalają na osiąganie nadzwyczajnych zysków. Niestety innowacyjność jest kosztowna. Wymaga bowiem dużych nakładów na badania i rozwój, a następnie szybkiego wdrożenia nowej technologii (produktu). W regionach relatywnie biednych, jakim jest Podkarpacie, które jest mało atrakcyjne dla inwestorów zewnętrznych, głównie ze względu na słabo rozwiniętą infrastrukturę komunikacyjną, szansy na przyspieszony rozwój powinniśmy poszukiwać paradoksalnie wewnątrz regionu i wykorzystać te jego atuty, które mogą być - przy właściwym wykorzystaniu - silnym prorozwojowym czynnikiem. Obecnie na Podkarpaciu istnieje wiele podmiotów gospodarczych, które działają w obszarach nowoczesnych technologii (lotnictwo, informatyka, ekologiczny przemysł spożywczy), ale większość z nich nie dysponuje takim kapitałem, który by pozwolił na samodzielne podejmowanie działań innowacyjnych. Istnieje również zaplecze badawczo-rozwojowe głównie skoncentrowane w kilku największych uczelniach, ale badania tam realizowane są rozproszone na wiele drobnych tematów realizowanych prze zespoły 3-5 osobowe i zwykle wyniki tych badań nie mogą być bezpośrednio wykorzystane w praktyce. Wymagają etapu rozwoju („inkubacji"), a na to już środków nie ma. W tej sytuacji najbardziej sensowną propozycją jest integracja tematyczna, zarówno sił i środków istniejących przedsiębiorstw i instytucji dysponujących możliwościami badawczo-rozwojowymi w celu wykorzystania wspólnego potencjału znacznie powiększonego dzięki efektowi synergii. Inicjatywy, które powinny doprowadzić do jakichś form integracji - nazywanych dzisiaj „gronami przedsiębiorczości", podejmowane są na Podkarpaciu od kilku lat głównie w branży lotniczej. Instytut Gospodarki Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie włączył się bardzo aktywnie w ten proces, organizując szereg spotkań

1    szkoleń osób zainteresowanych takimi rozwiązaniami z kilku obszarów gospodarowania, a których dorobkiem jest między innymi wiedza zawarta w tym opracowaniu naukowym. Proces tworzenia gron przedsiębiorczości na Podkarpaciu zapewne

5