politycznie ukierunkowanej refleksji o pracy socjalnej, odgrywa w tej części tomu kluczową rolę, zarówno porządkując pojawiające się myśli, jak i inspirując dalsze i otwierając kolejne pola poszukiwań wokół politycznych aspektów tego obszaru myślenia i działania pomocowego. Jedno z nich wydaje się dobrze zagospodarowywać tekst Piotra Stańczyka, który w radykalnej odmianie pedagogiki, także dotyczącej koncepcji Paula Freirego, widzi sposób uprawiania pracy socjalnej, edukacyjnej i politycznej w jej istocie.
Analizę edukacji ku zmianie, występującej w ujęciach systemowych, w systemie świadczenia usług pomocy i integracji społecznej, zawiera artykuł Krystyny Dominiczak. Autorka - w porównawczym nawiązaniu do badań empirycznych przeprowadzonych w ramach wspomnianego projektu - interesująco ukazuje walory zastanej rzeczywistości: realia systemowe, w których występuje nastawienie na edukację i zmianę, ale nie stanowi ono normy. Krystyna Dominiczak konstruktywnie przy tym rozważa uwarunkowania i prowadzi do zasadnych wniosków, których praktyczne przełożenia na zadania dla instytucji pomocy i integracji społecznej mogą zaowocować korzystnym, „oddolnym” przeformułowaniem struktur i elementów istniejącego systemu.
Ostatnia część niniejszego tomu to wypowiedź skomponowana z fragmentów narracji pracowników socjalnych zaangażowanych w przywoływany projekt i - w toku składających się na niego szkoleń - zbierających doświadczenia w sferze edukacyjności i polityczności własnej pracy. Wybór tych refleksji oraz ich komentarz osadzony w problematyce projektu to wynik współpracy zespołu autorów z Magdaleną Popłoń-ską-Kowalską, Barbarą Bąbską i Pawłem Jordanem.
Dziękując im oraz wszystkim autorom tekstów zebranych w prezentowanej publikacji, pragniemy zwrócić uwagę na niebagatelną wartość, jaką miało wspólnie dzielone przeżycie podążania własną, ujętą na piśmie refleksją za fazami, w których rozwija się projekt poświęcony „Tworzeniu standardów usług pomocy i integracji społecznej”. W ten sposób, dzięki wkładowi poszczególnych autorów, zyskał on oryginalne pogłębienie, mogące skutkować licznymi inspiracjami dla teorii i praktyki pracy socjalnej. Z kolei każdy z autorów miał - dość unikalną - możliwość wpisywania swoich myśli w projekt i tym samym współtworzenia rozwiązań, jakie powstają właśnie w zakresie standardów usług pomocy i integracji społecznej w Polsce. Niech wszystkie one dobrze służą strukturalnej, podmiotowej i przedmiotowej zmianie na lepsze!
10 // Praca socjalna jako edukacja ku zmianie