1464646750

• poziom kultury organizacyjnej lub korporacyjnej, związanej z rolą i stanowiskiem w danym miejscu pracy.¹⁶

Rodzaje zaprogramowania umysłu w poszczególnych warstwach kultury niekoniecznie muszą ze sobą współgrać. We współczesnym społeczeństwie często dochodzi do konfliktu między poszczególnymi warstwami. Na przykład wartości religijne mogą być inne od wartości danego pokolenia, a wartości danej płci od praktyk stosowanych w danej organizacji. Konflikty te znacznie utrudniają przewidywanie, jak zachowa się dana jednostka w nowej dla niej sytuacji.¹⁷

Odmienną, syntetyczną definicję kultury zaproponowali A.L. Kroeber i C. Kluck-hohn, sprowadzając ją do schematycznych sposobów myślenia, odczuwania i reagowania, nabytych i przekazywanych głównie poprzez symbole, będące tworami grup ludzi i zawierające konkretyzacje w postaci artefaktów (jej dostrzegalnych przejawów). Sedno kultury stanowią tradycyjne wyobrażenia, a w szczególności przypisywane im wartości.¹⁸

Odnosząc pojęcie kultury do poziomu organizacji można wskazać na kulturę organizacyjną, która jest określana jako system wartości i norm zachowań odnoszących się do sfery kontaktów międzyludzkich w samym przedsiębiorstwie lub z jego otoczeniem.¹⁹

Kultury organizacyjne, nazywane też korporacyjnymi, stały się modnym tematem na początku lat osiemdziesiątych XX wieku. W literaturze poświęconej tematyce zarządzania zaczęto wówczas popularyzować pogląd, że „doskonałość" organizacji tkwi w podzielanym przez wszystkich jej członków, wspólnym sposobie myślenia, odczuwania i zachowania. Kultura korporacyjna jest „miękką", holistyczną koncepcją, której konsekwencje są jednak dość poważne. Socjologowie od przeszło pół wieku podkreślają wagę czynników miękkich w organizacjach. Nadanie etykietki kultury wspólnemu zaprogramowaniu ludzi w danej organizacji może być sposobem na ponowne zainteresowanie tym tematem szerszej publiczności. Kultury organizacyjne są zjawiskiem odmiennym od kultur narodowych. Organizacja jest systemem społecznym z natury odmiennym od państwa, chociażby ze względu na fakt, iż jej członkowie nie wychowywali się w niej. Bycie członkiem danej organizacji jest w mniejszym lub w większym stopniu kwestią wyboru; przynależność ma ograniczony do godzin pracy wymiar czasowy i zawsze, przynajmniej teoretycznie, można z niej zrezygnować.²⁰

Elementem kultury organizacji jest również stosunek do obiektów technicznych eksploatowanych w zakładach, czyli kultura techniczna. Kultura organizacji polega

¹⁶    G. Hofstede, GJ. Hofstede, Kultury i organizacje, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2007, s. 23-24.

¹⁷    Ibidem.

¹⁸    A.L Kroeber, C. Kluckhohn, The Study of Culture [in:] The Policy Science, eds. D. Lerner, H.D. Laswell, Stanford University Press, Pało Alto 1951.

¹⁹    J. Lewandowski, Zarzqdzanie bezpieczeństwem pracy w przedsiębiorstwie, Politechnika Łódzka, Łódź 2000.

²⁰    G. Hofstede, GJ. Hofstede, Kulturyop. cit., s. 47-48.

11