4. Procedura badawcza
Odwołanie się do utylitaryzmu ujętego w karby procedury badawczej wydaje się być w pełni usprawiedliwione. Prowadzi wszak do realizacji iście utylitarnego celu badawczego. Skorzystanie z jego założeń i kategorii posłużyć ma pełniejszemu wyjaśnieniu przebiegu negocjacji rundy Doha. Po bezprecedensowym postępie liberalizacji wymiany międzynarodowej, który od 1947 do 1995 roku przebiegał dość harmonijnie, nastąpił czas wyraźnego impasu. Utworzenie Światowej Organizacji Handlu w 1995 roku - wbrew powszechnym oczekiwaniom - okazało się cezurą, która zapoczątkowała wyraźne wyhamowanie rozpoczętego przed niespełna 50 laty procesu. Wypracowanie samego programu nowej rundy, co dość symptomatyczne, zajęło sześć lat.
Za podstawową i dominującą metodę badania przyjęty został empiryzm indukcyjny. Praca korzysta z dorobku wielu dyscyplin: stosunków międzynarodowych, politologii, ekonomii, historii myśli ekonomicznej, filozofii czy historii. W absolutnej większości są to oparte na doświadczeniu nauki empiryczne. Wymagają one określonych spostrzeżeń. „Cechą charakterystyczną nauk empirycznych jest wykorzystywanie w takich badaniach takich metod jak: obserwacja, eksperyment, pomiar, sprawdzanie hipotez i inne”27. To metoda odwołująca się do tradycji babilońskiej w literaturze określanej również jako talmudyzm lub stoicyzm. Swój rozwój zawdzięcza Francisowi Baconowi (1561-1626)28.
Indukcja oznacza wyprowadzanie nowych pojęć, twierdzeń oraz sugerowanie możliwości zaistnienia nowych faktów na podstawie analizy wyjściowych przesłanek. W innych ujęciach indukcja jest albo definiowana jako metoda tworzenia uogólnień (teorii), z wykorzystaniem doświadczeń i obserwacji zdarzeń, albo obejmuje następującą procedurę postępowania: obserwacja zjawisk - szukanie wzorca - wstępny wniosek jako hipoteza29.
W naukach dedukcyjnych dla uzasadnienia jakiekolwiek stwierdzenia nie trzeba się odwoływać do spostrzeżeń zmysłowych ani do obserwacji własnych czy
27 S. Flejterski, Metodologia finansów..., s. 23.
28 Zob. W. Stankiewicz, Historia myśli ekonomicznej, Warszawa 2007, s. 17-18.
29 H. Mruk, Metody jakościowe w badaniach naukowych [w:] Podstawy metodologiczne prac doktorskich w naukach ekonomicznych (red. M. Sławińska. H. Witczak), Warszawa 2008. s. 104.
20