Walory kulturowe są jednym z głównych elementów atrakcyjności turystycznej miast, które w wielu wypadkach stanowią trzon ich potencjału turystycznego. Walory turystyczne miast nie ograniczają się jedynie do elementów kulturowych. W wielu wypadkach istotną rolę w przyciąganiu ruchu turystycznego odgrywają także walory przyrodnicze, szczególnie z punktu widzenia ich wartości poznawczych.
Atrakcyjność turystyczna miast
Wielkość i struktura ruchu turystycznego zależy bezpośrednio od atrakcyjności turystycznej miasta, na którą składa się złożony system elementów oraz uwarunkowań wewnętrznych i zewnętrznych.
Przez atrakcyjność turystyczną można rozumieć właściwość obszaru lub miejscowości wynikającą z zespołu cech przyrodniczych lub pozaprzy rodni czy ch, które wzbudzają zainteresowanie i przyciągają turystów (Kurek 2007). Atrakcyjność turystyczna miasta ma złożony charakter. Wpływają na nią z jednej strony walory turystyczne, a z drugiej stopień rozwoju zagospodarowania turystycznego. Do głównych elementów kształtujących atrakcyjność turystyczną miast można zaliczyć: architekturę i układ urbanistyczny, w tym zasoby architektury zabytkowej (dzielnice historyczne) oraz dzielnice nowoczesne (city), obiekty kulturalne (teatry, kina, opery, muzea, galerie), obiekty sakralne, dzielnice etniczne, festiwale, różnego rodzaju imprezy sportowe i kulturalne, atmosferę miasta, potencjał naukowy i akademicki miasta (uniwersytety i inne wyższe uczelnie), stopień rozwoju bazy noclegowej i towarzyszącej, różnorodność obiektów gastronomicznych, rozwój przedsiębiorczości, centra handlowe, obiekty rozrywkowe (np. centra rozrywkowe, kluby, dyskoteki), obiekty sportowe (stadiony sportowe), funkcjonowanie węzła komunikacyjnego. Ważnym elementem atrakcyjności wielu miast jest tzw. życie nocne (Kurek 2007). Czynnikami rozwoju turystyki w dużych aglomeracjach są także pełnione przez nie funkcje metropolitalne - m.in. funkcja polityczna, administracyjna, kulturalna, naukowa, gospodarcza, finansowa czy funkcja komunikacyjna.
1.2. Metodyka waloryzacji 1.2.1. Cel i zakres badań
Waloryzacja przestrzeni geograficznej jest postępowaniem badawczym mającym na celu ocenę wartości owej przestrzeni z punktu widzenia realizacji określonych potrzeb człowieka.
Celem waloryzacji turystycznej przestrzeni Krakowa jest rozpoznanie oraz ocena jej potencjału turystycznego, a także określenie jej przydatności dla realizacji potrzeb osób przyjeżdżających do miasta w celach turystycznych.
Zakres przestrzenny badań odpowiada powierzchni miasta w granicach administracyjnych. Z kolei zakres czasowy obejmował pierwsze półrocze 2008 r. do 30 czerwca.
Postępowanie w ramach waloryzacji przestrzeni Krakowa dla potrzeb turystyki obejmowało:
a) określenie przedmiotu, celu i zakresu waloryzacji,
b) rozpoznanie i charakterystykę potencjału turystycznego miasta,
9